In een 70 pagina’s tellend rapport “Stand van de zorg 2023” (NZa, 12 oktober 2023) beschreef recent de Zorgautoriteit wat zij als toezichthouder belangrijk vindt om de groeiende gezondheidsverschillen in NL te verkleinen en de zorg toekomstbestendig te organiseren.

In het voorwoord staat ter toelichting:

Citaten: “De gezondheidsverschillen in Nederland groeien en die worden alleen maar groter nu de zorg onder druk staat. Als we niets veranderen, krijgen mensen niet altijd meer de zorg die zij nodig hebben. De knelpunten in de toegang tot zorg tekenen zich nu al af: mensen die geen huisarts kunnen vinden, thuiswonende ouderen die wachten op hulp en lange wachttijden in de ggz en ziekenhuiszorg. Mensen maken zich zorgen. Ze horen en lezen dagelijks over personeelstekorten, wachtlijsten en hoge werkdruk in de zorg. Ze worden geconfronteerd met eigen risico en bijdragen en een stijgende zorgpremie. We moeten mensen meenemen in de noodzaak en de consequenties van passende zorg. Eerlijk zijn dat niet alles meer kan en vanzelfsprekend is. Maar ook uitleggen dat anders niet per se slechter is. Passende zorg is tenslotte ook zorg die beter rondom de patiënt wordt georganiseerd en inzet op gezondheid om de knelpunten in de zorg op te lossen. In de verkiezingsprogramma’s is aandacht voor de zorg. Echter, de voorstellen gaan niet ver genoeg. Er moeten de komende jaren cruciale keuzes gemaakt worden om gezondheid te versterken en de zorg anders te organiseren. Die keuzes moeten niet alleen in het maatschappelijke domein en de gezondheidszorg gemaakt worden, maar ook door een nieuw kabinet. Daar moet discussie over gevoerd worden, zodat Nederlanders op 22 november geïnformeerd een keuze kunnen maken in het stemhokje.”

In deze blog een korte beschouwing en een samenvatting.

Beschouwing

Het rapport met vele links beschrijft vooral de problemen van de zorg uit de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. Door nu niet de wetten maar de gezondheid centraal te stellen wordt ingezet op domein overstijgend passende zorg en samenwerking. Twee herkenbare begrippen ook vanuit het Integraal Zorgakkoord (IZA, 16 september 2022). Een akkoord wat inmiddels ruim 1 jaar actueel is en op dezelfde datum als het NZa-rapport is besproken.

12.10.2023: Het Integraal Zorgakkoord: één jaar verder (verslag/reflectie voortgangsrapportage na 1 jaar)

De waarnemend bestuursvoorzitter van de Zorgautoriteit legt in de laatste alinea uit dat ook een nieuw kabinet, en de burger op 22 november, keuzes moet maken. Dat lezen we steeds, eigenlijk al jaren, dat ook de politiek “keuzes-moet-maken”. Zonder dat duidelijk is/wordt hoe dat met de 5 W’s (wie, wat, waar, wanneer, waarom) moet. Ook het laatste kabinet Rutte IV had ten aanzien van de zorgkoers destijds 14 speerpunten. Wat is daarvan terecht gekomen, vindt u zelf? Ja, er is conform speerpunt 14, een IZA-tekst geformuleerd. En verder?

13.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (1): speerpunt 1 t/m 5

15.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (2): speerpunt 6 t/m 10

17.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (3): speerpunt 11 t/m 14 

Er is deze week een ‘Verkiezingswijzer’, hier opgesteld door de KNMG, met huidige standpunten van politieke partijen. Ook werd deze week gesteld (Gupta, oktober 2023) dat er op basis van verkiezingsprogramma’s weliswaar een verwachte meerderheid voor tien beleidsmaatregelen in de zorg zou zijn. Maar dat doorvoering hiervan met 11 miljard euro hogere publieke zorguitgaven zou leiden tot een verdubbeling van de groei in publieke zorguitgaven tot 2028. Daar staat tegenover dat elk kostenoverzicht pas waardevol is bij een heuse kostenbáátanalyse. Baten qua gezondheid, economie, besteding, welzijn, bestaanszekerheid etc. Een incourant kostenoverzicht zonder kapitalisatie van baten naast het feit dat steeds meer politieke partijen niet meedoen aan de officiële doorrekening van hun verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau (FD, 17 september 2023). Wat is dan de waarde, wat is dat verkiezingsprogramma nu echt waard?

Keuzes maken dus. Maar ja, de interim-bestuursvoorzitter van de NZa zegt bij het verschijnen van het NZa-rapport ook dat er te weinig aandacht voor de zorg is in de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen (Volkskrant, 18 oktober 2023) en stelt: “Ze werken niet echt scherp uit wat er concreet nodig is. Het is over het algemeen ideeën-armoede. Ik mis een duidelijke ambitie van waar we in de zorg in Nederland naartoe moeten (citaat Zorgvisie, 12 oktober 2023).”

Verder zegt ze terecht dat de politiek verantwoordelijk is om te voorkomen dat maatschappelijke vraagstukken in de zorg terecht komen. Citaat: “Wij doen een oproep aan de politiek om in te zetten op het verkleinen van gezondheidsverschillen en de (wettelijke) maatregelen te nemen die daarbij horen.” Bij beleid komen gezondheidsdoelen centraal te staan, zoals een maximum-percentage mensen met obesitas, aantal rokers of het vergroten van het welzijn van ouderen thuis.

De “gezondheid centraal stellen” impliceert overigens ook dat als de leefomgeving de gezondheid bedreigt, de overheid moet optreden. Tevens betekent dit ook dat het begrip ‘gezondheid’ op alle departementen een issue behoort te zijn, niet alleen bij VWS.

Tenenkrommend is het standpunt van VWS dat preventieprogramma’s met gedragsbeïnvloeding gezien worden als “een vorm van betutteling” (bv. in NRC, Over deze pandemie hoor je niemand, 21 oktober 2023, pg.11). Terwijl de burgers dagelijks op primetime worden geconfronteerd met talloze STER-reclames.

Een bestuursvoorzitter van een andere toezichthouder, Zorginstituut Nederland, heeft een eigen kijk op de materie (Skipr, 12 oktober 2023).

Citaat: “Wijma ziet, anders dan de NZa eerder deze week, niet zo veel heil in een beroep op de politiek. Volgens de NZa kan de gezondheidszorg veel hoger op de politieke agenda. “Ik denk dat we juist blij moeten zijn dat als veldpartijen deze brede beweging in gang hebben gezet”, zegt Wijma over passende zorg. “Dat we niet afhankelijk zijn van de politiek. De zorg ligt ook zoveel mensen na aan het hart, dat iedere partij die daar iets over zegt direct verdacht is.” Wel verwacht Wijma iets van een volgend kabinet. “Je moet mij niet vragen of het hele zorgstelsel op de schop moet. Naar de kabinetsformatie toe gaan we wel adviseren dat een aantal veranderingen wel nodig is. Dingen die haaks staan op passende zorg, daar moet een volgend kabinet echt iets aan doen”, aldus de voorman van Zorginstituut Nederland.

Dat de NZa een andere kijk heeft is niet zo vreemd. De NZa gaat over de pakketbekostiging en tariefstelling. Het Zorginstituut gaat over het pakketbeheer, hier de pakkettransitie naar passende zorg. Met daarbij het opstellen van een uitgebreide Pakketagenda 2023 – 2025 (VWS, 13 juli 2023). Op deze Pakketagenda staan meer dan vijftig behandelingen, geneesmiddelen en hulpmiddelen waarvan de komende twee jaar moet worden afgebakend bij wie en op welke manier deze zorg wordt ingezet en bij wie niet. Naast voorwaarden waaraan zorg moet voldoen om tot het basispakket te worden toegelaten of eruit vergoed te blijven worden. Het gaat om een brede agenda met onderwerpen uit de medisch specialistische zorg, eerstelijnszorg, geestelijke gezondheidszorg en langdurige zorg. Ook hier bij het basispakket is het “keuzes maken”.

“Stand van de zorg 2023” laat een overvolle agenda zien met vele verbeterpunten. Keuzes maken betekent dat de ‘plussen’ en de ‘minnen’ van de keuze voor burgers op tafel zichtbaar moeten zijn. Kiezen wordt makkelijker als allen die er wat over te zeggen hebben, aan de zorg en in de zorg, zich ook uitspreken over hun eígen taboes en belangen (blog). Dat uitspreken is geen primaat van dappere dokters. Mijn winstwaarschuwing is dat als de bal steeds wordt doorgeschoven naar het bord van een ander, de oplossingen voor én keuzes bij passende zorg, niet dichterbij komen. Trek het probleem eerst eens op je eigen bord! 

Dan het NZa-rapport zelf.

In onderstaande tekst is steeds per onderwerp een puntenlijst uit het rapport, dus door de bril van de Zorgautoriteit bekeken, overgenomen. Met nadien, voor zover van toepassing, een verwijzing naar meerdere (eerdere) blogs gerelateerd aan het genoemde punt.

 

*****************Stand van de zorg 2023***************************************

*Zet gezondheid centraal (hier)

NZa: In het kort • Er is sprake van groter wordende verschillen in gezondheid tussen de meest en de minst welvarende mensen in Nederland. • De druk op de zorg versterkt de kansenongelijkheid. • Deze gezondheidsverschillen kunnen we alleen verkleinen door gezondheid centraal te stellen in ál het overheidsbeleid én zorginkoop hierop mogelijk te maken. • Partijen die zorg inkopen moeten verantwoordelijk gesteld worden voor het sturen op gezondheidsdoelen en het belonen van samenwerking. • Gezondheid moet lonen. Dat vraagt om wetgeving die een andere financiering en regulering van zorgaanbieders en zorgverzekeraars mogelijk maakt. • Transparantie over uitkomsten van zorg is cruciaal om te sturen op gezondheidsdoelen. • Snelle en veilige gegevensuitwisseling, belonen van gezondheidswinst met risicoverevening, input van zorgprofessionals over kwaliteitsnormen voor gezondheidsdoelen en dialoog met burgers zijn randvoorwaardelijk om gezondheid centraal te kunnen stellen.

04.08.2020: Een kwestie van kiezen (te maken zorgkeuzes in politiek bij verkiezingen: 226 voorstellen)

26.10.2020: Kiezen is een kunst (over politieke zorgkeuzes als het niet meer financierbaar is)

02.01.2023: Beslommeringen op de zorgmarkt (3 deelmarkten: stand van zaken begin 2023)

20.04.2023: Zorg voor publieke gezondheid hoort thuis bij alle departementen (Wpg/GGD)

25.09.2023: Wanneer leefomgeving gezondheid bedreigt, moet overheid optreden (ZSS/PFAS)

03.10.2023: Minister zegt dat bij bedreigen volksgezondheid die partij meebetaalt aan kosten

*Preventie en leefstijlbevordering

NZa: In het kort: • Goed preventiebeleid kan voorkomen dat maatschappelijke vraagstukken zoals een ongezonde leefstijl als zorgvraag in de gezondheidzorg terecht komen. • Afspraken hierover tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders komen (nog) lastig van de grond, onder andere door onduidelijkheid over de effectiviteit van preventie-interventies en de bekostiging hiervan. • Voor werken aan een gezonde regio is uitkomstinformatie nodig. Zo wordt inzichtelijk welk preventiebeleid wel en niet werkt.

07.03.2022: Passende preventieve zorg en maatschappelijke waarden: inhoud (1) (gezant)

09.03.2022: Passende preventieve zorg en maatschappelijke waarden: bekostiging (2) (BOP)

22.03.2022: Obesitas: leefstijlaanpak, GLI+(?), operatie óf gewoon scherpere wetgeving?

26.07.2022: Bij financiering en uitvoering preventie ontbreekt focus (streefwaarde, netwerk, budget)

23.08.2022: Méér armoede schaadt gezondheid en levenskwaliteit (actie bij inflatie/energiecrisis)

19.09.2022: Stagnatie daling tabaks- en alcoholgebruik verklaarbaar, maar ook oplosbaar?

24.11.2022: Moedig statement KNMG-voorzitter over preventie (IZA: meer sociale determinanten)

09.03.2023: Voorkómen ziekten betekent beleid richting meer bestaanszekerheid burger (1)

13.03.2023: Voorkómen ziekten betekent beleid richting meer bestaanszekerheid burger (2)

06.07.2023: Campagne “Op je gezondheid?” kan kennis alcoholgebruik vergroten (+maatregelen)

18.07.2023: Aanpak obesitasepidemie: een puzzel te leggen (5 maatr.: indiv. + context + overheid)

*Digitalisering

NZa: In het kort • Digitale zorg krijgt een steeds meer gelijkwaardige plek naast fysieke zorg en kan een van de middelen zijn om de toenemende zorgvraag en de problemen op de arbeidsmarkt het hoofd te bieden. • Daarnaast vindt er ook meer digitalisering plaats van zorgondersteunende processen; de Wegiz moet zorgdragen voor structurele verbetering van digitale gegevensuitwisseling in de zorg.

13.02.2021: De juiste ICT op de juiste plek: wie durft de kosten te berekenen? (digitale transitie)

03.08.2021: Er is recht op passende zorg, niet op voorhand op digitale zorg (ZN/PFN-wens wetgeving)

10.12.2022: Artificiële intelligentie als de nieuwe beleidsmedewerker (https://chat.openai.com/chat)

20.10.2023: Digitaal consult optioneel, maar geen verplichting (wetsvoorstel/onderzoek Maastricht)

*Ruimte voor zorgprofessionals

NZa: In het kort • Inzet op passende zorg moet zorgprofessionals meer ruimte geven om verschil te maken in hoe zij zorg leveren, rekening houdend met de specifieke context van de individuele patiënt. • Landelijk prioriteringsbeleid is nodig om zorgprofessionals en zorginkopers ruggensteun te geven bij het maken van afwegingen over een rechtvaardige verdeling van zorg in acute situaties van krapte. • Krachtige basiszorg is een voorbeeld van een aanpak die meer ruimte geeft aan zorgprofessionals waardoor het zorggebruik op langere termijn afneemt en de focus op gezondheid toeneemt.

05.06.2017: Niet het meten, maar het verbeteren eigen kwaliteit biedt meeste perspectief

18.09.2017: Aandacht persoonsgerichte zorg is terecht, maar is niet nieuw (altijd al zo geweest)

20.07.2019: Méér tijd voor de patiënt: van incidenteel naar structureel (voor huisarts beschikbaar)

08.10.2021: Het hebben van een vaste huisarts leidt tot betere zorguitkomsten (3 indicatoren)

08.05.2023: Behoud van kernwaarde continuïteit als baken van vooruitgang (commercie/ketens-contract)

*Betrek de burger

NZa: In het kort • Landelijke overheid en zorgveld moeten burgers meer informeren over toenemende schaarste in de zorg en de veranderingen die nodig zijn om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. • Bij concrete veranderingen in het zorglandschap moeten burgers en (lokale) politiek vanaf het begin goed worden betrokken en geïnformeerd om draagvlak te verwerven.

21.12.2017: Actieve participatie burger nodig bij beheersen van zorgkosten (alle actoren doen mee)

13.03.2019: Torn niet aan keuzevrijheid van de burger (wie bepaalt? aanbesteden hoeft niet)

11.06.2020: De minister haalt oude koe uit de sloot (vrijheid artsenkeuze weer ter discussie)

*Samenwerking cruciaal voor passende zorg (hier)

NZa: In het kort • Zorg voor een behapbare en betaalbare besturing en governance van lokale, regionale en landelijk samenwerking. • Zorginkopende partijen hebben een bijzondere verantwoordelijkheid richting hun verzekerden of inwoners om toegang tot passende zorg te borgen.

02.12.2020: Passende zorg zoekt passende bekostiging (1) (NZa ZiN rapport zorginhoud)

04.12.2020: Passende zorg zoekt passende bekostiging (2) (NZa ZiN rapp. bekostiging/organisatie:opties)

*Contractering

Er is meer openheid en strategisch perspectief in de contractering nodig om bij te dragen aan passende zorg. Congruente zorginkoop nodig om beschikbaarheid van cruciale of complexe vormen van zorg te borgen.

14.12.2020: Zorgplicht zorgverzekeraar is primair een resultaatverplichting (NZa met plichten ZV)

14.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (1) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)

16.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (2) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)

13.06.2023: Zorgcontractering is complex gemaakt (1) (IZA, transformatie, beoordelingskader, ongelijkwaardig)

15.06.2023: Zorgcontractering is complex gemaakt (2) (minister spoorboek, nieuwe Handreiking contract)

19.06.2023: Zorgcontractering is complex gemaakt (3) (bijdragen advocaatkantoren contract)

22.06.2023: Zorgcontractering is complex gemaakt (4) (NZa monitor contractering 2022)

21.07.2023: Nieuwe contractinstructies toezichthouders richting brancheorganisaties (acm/nza)

*Gegevensuitwisseling randvoorwaardelijk

NZa: In het kort • Voor passende zorg en het sturen op uitkomsten in de zorg, is het nodig dat zorgaanbieders elektronisch gegevens kunnen uitwisselen; met elkaar en met de overheid. • Het is van cruciaal belang dat deze gezondheidsgegevens veilig zijn. • Burgers moeten altijd inzicht hebben in hun eigen beschikbare gegevens en erop kunnen vertrouwen dat de personen die ook toegang hebben tot deze data er zorgvuldig en integer mee omgaan. • Om het uitwisselen van medische gegevens tussen zorgaanbieders en tussen zorgprofessionals en burgers te verbeteren, is nationale regie nodig vanuit de overheid. Bijvoorbeeld door veilige gegevensuitwisseling wettelijk te verankeren.

*Palliatieve zorg

NZa: In het kort • We vinden het belangrijk dat mensen in de kwetsbare laatste fase van hun leven afscheid kunnen nemen van hun naasten en het leven op een manier die bij hen past, zonder onnodige zorg. • Op dit moment loont het financieel niet om transmurale samenwerkingsafspraken te maken doordat de mogelijkheden voor het bekostigen van samenwerking beperkt en complex zijn. • We gaan werken aan alternatieve vormen van bekostiging in palliatieve zorg, die transmurale samenwerking stimuleren en de productieprikkel remmen.

08.05.2019: Mag aantal uren verpleging in palliatieve setting worden gemaximeerd? (1) (nee)

03.07.2019: Mag aantal uren verpleging in palliatieve setting worden gemaximeerd? (2) (nee)

*Langdurige zorg

NZa: In het kort • De manier waarop de langdurige zorg nu is georganiseerd is niet langer houdbaar. • De minister voor Langdurige Zorg en Sport heeft het voornemen om de verblijfscapaciteit te bevriezen. Langer thuis, met (meer) hulp uit het eigen netwerk is het uitgangspunt. Gevolg hiervan is dat de keuzevrijheid groter zal zijn voor cliënten die, ook buiten eigen invloed, een beroep op een netwerk kunnen doen of beschikken over meer (financiële) middelen. Er is een risico op tweedeling in de zorg. • Er is een transitie in de langdurige zorg nodig om te voorkomen dat de zorg aan de meest kwetsbaren in gevaar komen. Dat betekent dat keuzes gemaakt moeten worden ten aanzien van het al dan niet herstructureren van Wlz-aanspraken en leveringsvormen zodat het systeem beter beheersbaar wordt. • Er is sturing nodig vanuit de politiek op welke zorg, aan welke doelgroep en in welke setting, wel of juist niet wordt geleverd.

*GGZ in de Wlz

NZa: In het kort • De instroom in de Wlz-ggz is groter dan verwacht, waardoor de toegankelijkheid onder druk komt te staan. • Bestuurlijke afspraken zijn gemaakt om de instroom te beperken en ook op langere termijn passende zorg te blijven realiseren. • Veldpartijen ontwikkelen samen met het Zorginstituut een kwaliteitskader voor ggz-wonen in de Wlz • We voeren op dit moment een kostenonderzoek uit naar de modulaire ggz-wonen prestaties. In 2024 onderzoeken we de integrale Wlz-ggz prestaties

26.08.2019: Wlz ook voor permanent zorgintensieve GGZ-problematiek

*V&V in de Wlz

NZa: In het kort • De manier waarop de langdurige zorg nu is georganiseerd is niet langer houdbaar. • De minister voor Langdurige Zorg en Sport heeft het voornemen om de verblijfscapaciteit te bevriezen. Langer thuis, met (meer) hulp uit het eigen netwerk is het uitgangspunt. Gevolg hiervan is dat de keuzevrijheid groter zal zijn voor cliënten die, ook buiten eigen invloed, een beroep op een netwerk kunnen doen of beschikken over meer (financiële) middelen. Er is een risico op tweedeling in de zorg. • Er is een transitie in de langdurige zorg nodig om te voorkomen dat de zorg aan de meest kwetsbaren in gevaar komen. Dat betekent dat keuzes gemaakt moeten worden ten aanzien van het al dan niet herstructureren van Wlz-aanspraken en leveringsvormen zodat het systeem beter beheersbaar wordt. • Er is sturing nodig vanuit de politiek op welke zorg, aan welke doelgroep en in welke setting, wel of juist niet wordt geleverd.

14.01.2020: Intramuraal beddentekort geeft extramuraal het ongemak (tekort verpleeghuisbed)

20.01.2020: Thuiswonende ouderen op weg naar hun zorg in 2030 (rapport Oud en zelfstandig 2030)

28.08.2020: Verpleeghuiscapaciteit: aanbod blijft achter bij vraag. Wat nu? (extramurale gevolgen)

17.09.2020: Bekostiging passende zorg in beweging: de verpleeghuiszorg (3) (te laag aanbod)

09.11.2020: Convenant medische zorg gehandicapten: nu de randvoorwaarden (kennis + contract)

16.11.2021: Medisch generalistische basiszorg is bij Wlz niet automatisch huisartsenzorg

19.01.2022: Wat gaat radicale verandering van ouderenzorg eigenlijk inhouden? (start Rutte IV)

17.05.2022: Opnieuw staat aanpak personele tekorten in zorg in de picture (TAZ:110.000/Gupta)

06.10.2022: Wie is verantwoordelijk bij taakafbakening Wlz-zorg? (Brief NZa/JGJ ivm zorgstagnatie)

07.12.2022: Zorg kwetsbare ouderen in de knel: qua beleid, qua uitvoering (1) (Rutte IV + IZA/huisvesting)

21.12.2022: Zorg kwetsbare ouderen in de knel: qua beleid, qua uitvoering (2) (Wlz/kleinschalig)

17.03.2023: Over personele tekorten en het daardoor niet krijgen van zorg (2 mln.burgers!)

23.03.2023: Ouderenzorg: hindernissen overgang kwaliteitskader naar kwaliteitskompas (Wlz)

18.04.2023: Zware verantwoordelijkheid voor regionale organisatie bij ouderenzorg (KWO-Wlz)

26.06.2023: Wlz-ouderenzorg bekeken door ministeriële bril (antw. minister blog op verzoek Kamercie.)

29.09.2023: Zorg voor kwetsbare ouderen: wie wat waar wanneer waarom en hoe (€+pers.+woon)

*GHZ in de Wlz

NZa: In het kort • Wij voeren een kostonderzoek uit naar de tarieven voor de gehandicaptenzorg, onder meer voor cliënten met een complexe (gedrags)problematiek (VG7-cliënten) • Wij spreken met de sector over een andere manier van bekostigen en/of beschrijven van de doelgroep. • De nieuwe meerzorgystematiek moet er voor zorgen dat de kwaliteit van leven van de cliënt verbetert.

29.05.2020: Randvoorwaarden zorg voor mensen met beperking concreter beschrijven (Wlz)

09.11.2020: Convenant medische zorg gehandicapten: nu de randvoorwaarden (kennis + contract)

**********************SECTOREN IN BEELD*********************************

*Medisch-specialistische zorg

NZa: In het kort • De zorguitgaven stijgen van 19 naar 21% van het nationale inkomen, dit is niet realistisch en bovendien niet wenselijk. • Concentratie van zorg draagt bij aan het borgen van de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg. De keuzes hierover moeten wel genomen worden op basis van een integraal perspectief van het zorglandschap. • De bekostiging van de medisch-specialistische zorg sluit niet aan op de beweging richting passende zorg. De volumeprikkel is nog te sterk in de huidige bekostiging. • Bekostiging op basis van uitkomsten en op basis van sector- en domein overstijgende zorg is nodig. Dure geneesmiddelen NZa: In het kort • Uitgaven dure geneesmiddelen blijven toenemen en verdringen andere medisch-specialistische zorg. • Dit brengt de toegankelijkheid van de medisch-specialistische zorg in gevaar. • De politiek moet, samen met het veld, moeilijke keuzes maken om verdringing van andere medisch-specialistische zorg te voorkomen.

10.07.2018: Maak bekostiging ziekenhuiszorg 100% transparant (start herindeling o.b.v. noodzaak)

18.01.2019: Prijs weesgeneesmiddelen: van verontwaardiging naar aanpak (afleggen verantwoording)

25.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (2) (over afname aantal ziekenhuizen)

27.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (3) (over opvolging DBC-systematiek)

01.03.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (4) (over samenwerking met ziekenhuizen)

03.08.2022: Meekijkconsultatie: mistig bij uitvoering, bekostiging en contractering (S3+MSZ)

14.05.2021: Eerst ziekenhuistaken, dan pas organisatie en bekostiging, inclusief loondienstdiscussie

14.06.2021: Over toverwoorden en de kunst van veranderen (ziekenhuistransitie i/e verandercyclus)

24.08.2021: Behoud van 11 traumacentra is een voorbarige conclusie (houtskoolschets + volumenorm)

27.08.2021: Voldoende IC-capaciteit zou breed gedragen taakstelling moeten zijn (HBO+zkh+VWS)

22.10.2021: Dure geneesmiddelen: van markt naar controle (intramuraal, wees, kosteneffectiviteit)

20.04.2022: Minister blijft vaag over noodzakelijk aantal spoedeisende hulp (SEH) (in IZA?)

20.02.2023: Minister zet met besluit kinderhartcentra risicovolle stap (Erasmus/UMCG + transitieperiode)

03.07.2023: Burgers bij transitie ziekenhuiszorg: wel informatierecht, geen medezeggenschap

*Farmaceutische zorg

NZa: In het kort • We hebben een wijziging in de bekostiging van de geïndividualiseerde distributievorm doorgevoerd. Deze wijziging biedt de apotheker meer ruimte om in te zetten op minderen en stoppen met medicatie, hetgeen belangrijk voor de beweging naar passende farmaceutische zorg. • Er is een toekomstvisie voor extramurale farmaceutische zorg nodig. • De tekorten in de geneesmiddelen blijven toenemen. De oplossing voor geneesmiddelentekorten is sterk afhankelijk van de afweging tussen betaalbaarheid en beschikbaarheid. De discussie over hoeveel euro’s we in Nederland over hebben voor een bepaalde mate van leveringszekerheid van een geneesmiddel hoort in de politiek thuis. • In 2022 zijn het aantal patiënten en de uitgaven met 1,6% respectievelijk 1,7% afgenomen ten opzichte van 2021.

05.09.2018: Preferentiebeleid: van kostenbeheersing tot perversiteit (te ver doorgeschoten)

01.02.2020: Ook de politiek aan zet bij gedragscode geneesmiddelenindustrie (code VIG over prijzen)

04.04.2020: Verhoogde urgentie aanpak tekorten geneesmiddelen (altijd al, zeker nu in coronatijd)

15.05.2020: Zuinigheid die wijsheid koopman bedriegt en zorg bedreigt (beleid medicijninkoop)

04.02.2022: Nieuwe aanpak moet geneesmiddelentekorten voorkomen (ijzeren voorraad/EMA)

15.06.2022: Het nieuwe GVS: wie betaalt, bepaalt! Of toch niet? (Bezwaarbrieven + eigen Leidraad)

10.11.2022: Hormoonspiraal Levosert ten onrechte als preferent aangewezen (zwichten voor NIP)

19.01.2023: Leveringszekerheid geneesmiddelen neemt af, tekorten nemen toe (WPG+GVS+pref.beleid)

27.02.2023: Niets wijst op het (willen) stoppen van het preferentiebeleid (toenemende tekorten)

*Acute Zorg

NZa: In het kort • De toegankelijkheid van de acute zorg staat onder druk. Er is een integrale oplossing nodig om de acute zorg toegankelijk te houden. • Het is van groot belang dat er in de regio (actueel) inzicht is in de beschikbaarheid van acute zorg, die alleen ontstaat als de gegevensuitwisseling (inclusief transparantie over beschikbaarheid) verbetert. • Bij de vormgeving van zorgcoördinatie zet de minister van VWS in op de landelijke inrichting van zorgcoördinatiecentra (zcc’s) per ROAZ-regio, zoals toegelicht in zijn Kamerbrief van 12 mei jl.

20.04.2022: Minister blijft vaag over noodzakelijk aantal spoedeisende hulp (SEH) (in IZA?)

12.04.2023: Over zorgcoördinatie bij acute zorg en nog te plegen interventies (bekostiging-HDS-HA)

23.05.2023: Zorgcoördinatie acute zorg is in 2025 regionaal geregeld (ZCV-ZCC in 11 ROAZ)

12.07.2023: Huisartsen geven helder advies over triagering bij coördinatie acute zorg (dichtbij!)

*GGZ

NZa: In het kort • Door stijgende wachtlijsten komt de ggz in het gedrang. • Oplossing hiervoor ligt deels in betere samenwerking met het sociaal domein en deels in het Zorgprestatiemodel als nieuwe bekostiging voor de ggz. • Breder maatschappelijk wantrouwen naar de overheid omtrent privacy helpt niet om meer inzicht te krijgen in wat er nodig is voor passende zorg in de ggz.

25.04.2022: GGZ: oude problemen, nieuwe bekostiging (ZPM, impact netwerk, transitieprobleem)

18.08.2022: Zorgplicht zorgverzekeraars blijft een (te) vaag omschreven begrip (plicht à “samen”)

26.04.2023: Laat rechter spreken over status wachtenden in GGZ (84.000, Treeknorm, verevening)

*Forensische zorg

NZa: In het kort • Het succesvolle experiment ‘Volledig pakket thuis’ maakt het vanaf 2024 mogelijk om tbs-patiënten ook thuis te begeleiden. Dit versnelt de doorstroom van tbs-patiënten. • Wij hebben samen met de Dienst Justitiële Inrichtingen een manier gevonden om het beschikbare geld vanuit het Kwaliteitskader Forensische Zorg sneller bij de zorgaanbieders te krijgen. Dit verhoogt de kwaliteit van de zorg. • Wij ontvangen steeds vaker signalen over risicovolle situaties binnen forensische zorg. Deze informatie mogen wij nu niet delen met de Dienst Justitiële Inrichtingen. Dit is echter wel nodig om onze rol als toezichthouder goed te kunnen uitoefenen.

 

*Huisartsenzorg

NZa: In het kort • Huisartsenzorg staat onder druk door onder andere (regionale) tekorten aan huisartsen en ondersteunend personeel en toename van wachtlijsten in andere sectoren. • In het IZA zijn afspraken gemaakt over het versterken van de organisatiegraad in de eerste lijn met als doel efficiënt om te gaan met de capaciteit van zorgverleners in de eerstelijnszorg en daarmee de toegankelijkheid beter te borgen. • Goed functionerende regionale samenwerkingsverbanden zijn hierbij cruciaal. Hierin worden regionaal duidelijke afspraken gemaakt over de organisatie van zorg.

22.02.2023: Kostenvergoeding huisvesting huisartspraktijk vraagt nieuwe berekening (IZA/PKO)

02.03.2023: Leiden afspraken integraal zorgakkoord tot beter resultaat (1)? (transitie/govern./prev./OECD)

21.03.2023: Staan huisartsen op scherp richting hun nieuwe bekostiging? (PKO22, IZA, contract)

04.04.2023: Zélf richting geven aan sturing zorgaanbod en bedrijfsvoering (Commercie,PKO,IZA etc.)

07.04.2023: Rapport “De basis op orde”, nu voortgang aan IZA-thematafel 1^e lijn (RVS-IZA/OECD)

08.05.2023: Behoud van kernwaarde continuïteit als baken van vooruitgang (commercie/ketens-contract)

16.05.2023: Proactief toezicht budgetkader huisartsenzorg niet onmogelijk (-154 mln.in 2022)

27.05.2023: Huisartsen stellen beroep in bij hoogste rechter economisch bestuursrecht (CBb)

01.06.2023: Verander inzet Wtza: naar selectief alléén op specifieke indicatie (maatsch.verantwoord.)

05.06.2023: LHV beroept zich bij MTVP-bekostiging op ‘afspraak = afspraak’ (IZA tekenvoorw.)

08.06.2023: Zorgkloof huisartsenzorg niet oplosbaar met aanpassing opleidingscapaciteit

08.07.2023: Ontknoping MTVP-bekostiging huisartsenbasiszorg doet geen recht aan urgentie

21.07.2023: Nieuwe contractinstructies toezichthouders richting brancheorganisaties (acm/nza)

29.08.2023: Leiden afspraken integraal zorgakkoord tot beter resultaat (2)?(consultant/ELZ)

11.09.2023: Zet in IZA primaire zorg centraal, niet het schaalniveau van organiseren (regio))

18.09.2023: De paarse krokodil blijft fier overeind (Ledenpeiling LHV + schamel resultaat van 25 jaar)

*Wijkverpleging

NZa: In het kort • Een groot personeelstekort en tegelijkertijd de stijgende zorgvraag leiden tot nijpende situaties in de wijkverpleging. • Het gesprek over of inzet van professionele wijkverpleging nodig is, moet nog scherper gevoerd gaan worden. • De zelfredzaamheid van cliënten en inzet van mantelzorgers worden steeds belangrijker. • Het nieuwe bekostigingsmodel (o.b.v. cliëntprofielen volgens het Draagkracht Draaglast (DKDL) model) vanuit de NZa draagt bij passende zorg binnen wijkverpleging en het vergroten van professionele autonomie voor wijkverpleegkundigen.

21.09.2020: Bekostiging passende zorg in beweging: de wijkverpleging (4) (cliëntprofiel versus uurtarief)

*Paramedische zorg

NZa: In het kort • Paramedici kunnen een belangrijke rol spelen in het opvangen van de sterk groeiende zorgvraag in de eerste lijn. • Er wordt momenteel gewerkt aan een meer passende, toekomstbestendige aanspraak op paramedische zorg. • Wij werken aan een advies over passende bekostiging van eerstelijns fysio- en oefentherapeutische zorg. • Partijen werken aan een Kwaliteitskader fysio- en oefentherapie. Transparantie over de kwaliteit kan bijdragen aan meer inzicht over kosteneffectiviteit en uitkomsteninformatie. • Vanaf 2024 wordt valpreventieve bewegingsinterventies bij mensen met een hoog valrisico vergoed vanuit het basispakket. Dit voorkomt duurdere zorg en draagt bij aan zorg dicht bij huis.

21.11.2018: Droevige boodschap bij afscheid voorzitter van fysiotherapeuten (Guusje ter Horst)

12.01.2023: Logopedisten zijn het zat en stappen naar rechter voor beter tarief (bodemprocedure)

05.03.2023: Vorderingen logopediepraktijken afgewezen door rechtbank. En nu? (indiv.contract)

*Geboortezorg

NZa: In het kort • De geboortezorg komt steeds meer onder druk te staan, onder andere door personeelstekorten. • Het is daarom belangrijk dat de geboortezorg anders wordt georganiseerd; meer samenwerking in de regio en de zorg – waar mogelijk – in de eerste lijn te houden. • Daarnaast moet worden ingezet op preventie, om zorg en hogere zorgkosten op de langere termijn te voorkomen.

*Mondzorg

NZa: In het kort • De financiële toegankelijkheid van de mondzorg staat onder druk; we ontvangen signalen dat mensen een bezoek aan de tandarts steeds vaker uitstellen (zorgmijding). • Dit kan op de langere termijn leiden tot verslechtering van de (mond)gezondheid. • Het Ministerie van VWS volgde het advies van de NZa op over het invoeren van vrije tarieven voor een deel van de cosmetische mondzorg in een experiment. Mondzorgprofessionals die deelnemen aan het experiment kunnen nu een veilig en kwalitatief hoogwaardig alternatief bieden voor het afnemen van cosmetische mondzorg in het buitenland.

*Zorgverzekeringen

NZa: In het kort • Onzekerheid over de polismarkt leidt tot tijdelijke bandbreedteregeling. • Overstapperiode 2022-2023: historisch hoog percentage overstappers (8,5%) • Forse groep van het aantal verzekerden met een polis met beperkende voorwaarden (4,3 mln.) • Historisch hoge overstapwinst (€120 mln.) Naar verwachting is de tweedeling van de polismarkt hierdoor wel verder toegenomen.

05.06.2018: Informatieovervloed op zorgverzekeringsmarkt voelt als doolhof (overstap verzekeraar)

24.07.2019: Aanpassing zorgstelsel: een bijdrage aan het debat (mijn eigen persoonlijke bijdrage)

28.04.2020: Brede maatschappelijke heroverweging zorgstelsel: een discussie waard (v/e ambtelijke werkgroep)

24.06.2020: SER-rapport: zorgtoekomst vraagt een consistente, langjarige inzet in beleid en samenwerking

20.09.2021: Ook de WRR stelt: prioriteer en maak keuzes (WRR-rapport “Kiezen voor houdbare zorg”)

10.12.2021: Het Nederlandse zorgstelsel: een analyse op maat (Jeurissen/Maarse, les + vooruitzicht)

09.06.2022: Kabinetsreactie op WRR-rapport wazig: zelf 10 voorstellen gedaan (ipv werkgroep)

19.10.2022: Een andere blik op voorkomen, verplaatsen en vervangen van zorg (substitutie/IZA)

22.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en de macht van werkgevers (1) (80->50%+markt)

25.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en politieke besluitvorming (2) (VNO/CDA/VVD)

27.10.2022: Zorgverzekeringswet: het resultaat, met nu nog 7 bespreekpunten (3) (politieke inzet)

16.11.2022: Zelfs zonder verbod winstuitkering blijft het tobben met zorgplicht (wet: RvS-advies)

15.12.2022: Toetsing criteria basispakket: nodig, maar uitkomst onzeker (pakketcriteria bij ZINVOL)

28.06.2023: In RVS-rapport ‘Met de stroom mee’ 11 aanbevelingen. En nu? (wijziging zorgstelsel)

29.08.2023: Leiden afspraken integraal zorgakkoord tot beter resultaat (2)?(consultant/ELZ)

16.09.2023: Studiegroep Begrotingsruimte vertelt over zorgkosten niet het hele verhaal (-debet)

03.10.2023: Minister zegt dat bij bedreigen volksgezondheid die partij meebetaalt aan kosten

12.10.2023: Het Integraal Zorgakkoord: één jaar verder (verslag/reflectie voortgangsrapportage na 1 jaar)