Het was in het domein van de Zorgverzekeringswet een bijzondere week. Het begon met de uitspraak van een bestuursvoorzitter van een grote zorgverzekeraar die meldt dat zij niet meer garanderen dat de zorg altijd voor iedereen toegankelijk is (Telegraaf, 11 november 2022 en Omroep Brabant, 11 november 2022). Citaat: “Hoewel zorgverzekeraars een zorgplicht hebben, lukt het niet om de wachtlijsten in de zorg weg te werken. De grenzen van het zorgsysteem zijn bereikt. Ik kan geen garantie geven dat de zorg altijd voor iedereen toegankelijk is. Sterker nog, ik denk dat ik bijna de garantie kan geven dat het niet zo is (einde citaat).”

In dezelfde week geeft onze minister een reactie over de huidige situatie en benoemt het woord “zorginfarct.” Citaat (Telegraaf, 11 november 2022): “Op allerlei plekken lopen we tegen grenzen aan. Vooral de toegang tot zorg is een probleem, mede door lange wachtlijsten. Maatregelen uit het recent gesloten Integraal Zorgakkoord (IZA) dragen bij aan het verminderen van de wachttijden. Als niet wordt ingegrepen, wordt een “zorginfarct” gevreesd. Dan krijgen patiënten niet de zorg die zij nodig hebben, bijvoorbeeld door tekorten aan personeel.”

In het programma Buitenhof (NPO, 13 november 2022) herhaalt de minister zijn zorgen: Citaat: “De zorg gaat infarceren. De personeelstekorten nemen toe op allerlei vlakken. Het Nederlandse zorgveld/stelsel is gericht op competitie in plaats van samenwerking. Met een systeem met een sterke eerstelijnszorg. Maar helaas kunnen veel mensen geen huisarts, tandarts of GGZ-hulp krijgen. Dat wij met zorg presteren op topniveau, dat moeten wij niet meer zeggen, want dat klopt niet. Toen ik minister werd heb ik dat ook meteen op mijn departement gezegd dat we daarmee moeten ophouden. Zo sus je jezelf in slaap. We moeten het eerlijke verhaal vertellen, alleen dan komen we met elkaar in de modus om het aan te pakken (einde citaat).”

Drieluik Zorgverzekeringswet: politiek, let op: 7 bespreekpunten

22.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en de macht van werkgevers (1) (80->50%+markt)

25.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en politieke besluitvorming (2) (VNO/CDA/VVD)

27.10.2022: Zorgverzekeringswet: het resultaat, met nu nog 7 bespreekpunten (3) (politieke inzet)

Tot slot, kreeg ik deze week het bericht van een attente lezer die meldde dat in dit recente drieluik over het zorgstelsel wordt aangenomen dat het wetsontwerp “verbod winstuitkering door zorgverzekeraars” is aangenomen door Tweede en Eerste Kamer. Maar dat dat “aangehouden” zou moeten zijn.

En ja, dat klopt! Er is een initiatiefwet ingediend, waar later nog een “novelle” aan is toegevoegd. Beide versies zijn voorzien van commentaar door de Raad van State (zie onderstaand).

In eerdere blogs besprak ik al dit onderwerp:

06.06.2017: Winst zorgverzekeraars: niet uitkeren, maar in zorg herinvesteren (geen winstdeling)

12.09.2018: Verbod op winstuitkering aan zorgverzekeraars is een goede zaak (gesloten circuit)

Mede na het laatste advies van de Raad van State zijn verder geen acties meer ondernomen (brief, 4 juli 2019).

 

     

 

 

Beschouwing

Wat is nu het verband tussen deze drie bevindingen? Het zijn onze toezichthouders die al vanaf het begin hebben gewaarschuwd dat een verbod op winstuitkering niet bijdraagt aan een betere werking van het stelsel. En ook de Raad van State (I) en (II) reageert zeer kritisch:

Raad van State: 16 juni 2022 (I)

Citaat: “DNB en de NZa zien erop toe op toe dat de zorgverzekeraars geen uitkeringen doen die financieel onverantwoord zijn en dat de zorgplicht voor hun verzekerden goed en doelmatig wordt uitgevoerd. Daarbij merkt de Afdeling het volgende op. Tegenover de premies en vereveningsbijdragen die verzekeraars ontvangen, staan verplichtingen tot zorgverlening (inkoop) en solvabiliteitseisen. Het in gebreke blijven met de zorginkoop leidt er niet alleen toe dat verzekeraars niet hun verplichtingen nakomen en de NZa kan ingrijpen wegens schending van de zorgplicht ten aanzien van de verzekerden, maar ook dat verzekerden zullen stemmen “met de voeten”. Hetzelfde geldt wanneer een verkeerd financieel beleid leidt tot te hoge premies.”

Raad van State: 16 juni 2022 (II)

Conclusie: “Het vorenstaande leidt de Afdeling tot de conclusie dat een verbod op winstuitkering niet strookt met de uitgangspunten van het zorgverzekeringsstelsel en de rol van zorgverzekeraars in dit stelsel. Het voorgestelde verbod maakt het voor potentiële toetreders en bestaande zorgverzekeraars met groeiambitie moeilijk, zo niet onmogelijk, om kapitaal aan te trekken, omdat kapitaalverschaffers geen redelijke vergoeding op het eigen vermogen kan worden geboden. Voorts beperkt dit verbod de herstelmogelijkheden voor zorgverzekeraars om te kunnen voldoen aan de solvabiliteitsvereisten. Gegeven de zwakke kapitaalpositie van veel zorgverzekeraars brengt dit mee, dat zij dan geen andere mogelijkheid zullen hebben dan het verhogen van de verzekeringspremies om hun solvabiliteit op het vereiste peil te brengen. Het voorstel leidt in dat geval tot een kostenstijging voor verzekerden. De juridische risico’s van het voorgestelde verbod, die in het advies over het oorspronkelijke voorstel zijn gesignaleerd, worden met het voorliggende voorstel niet weggenomen.”

De ironie nu is wel dat terwijl de wet “verbod winstuitkering door zorgverzekeraars” niet doorgaat op basis van adviezen van toezichthouders en Raad van State er tóch problemen zijn met het uitvoeren van de zorgplicht binnen de Zorgverzekeringswet. Dat het niet kunnen nakomen van deze zorgplicht deze week extra aandacht kreeg (Telegraaf/Buitenhof), neemt niet weg dat dit al héél veel langer een groot probleem is. Maar blijkbaar geen reden om vanuit de overheid en media hier veel aandacht voor te vragen en eens te doorgronden wat de oorzaken zijn.

Zie bijvoorbeeld deze blogselectie maar eens over het begrip ‘zorgplicht’ uit de wet:

14.12.2020: Zorgplicht zorgverzekeraar is primair een resultaatverplichting (NZa met plichten ZV)

29.03.2021: Handhaving inkoopplicht zorgverzekeraars moet na 15 jaar nog beginnen (NZa)

10.12.2021: Het Nederlandse zorgstelsel: een analyse op maat (Jeurissen/Maarse, les + vooruitzicht)

14.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (1) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)

16.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (2) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)

18.08.2022: Zorgplicht zorgverzekeraars blijft een (te) vaag omschreven begrip (plicht à “samen”)

11.10.2022: Niet-gecontracteerde zorg verdient meer waardering (werk + contractbespreking + IZA)

19.10.2022: Een andere blik op voorkomen, verplaatsen en vervangen van zorg (substitutie/IZA)

Voor degenen die precies willen weten wat de Raad van State 2 keer heeft geadviseerd:

Raad van State: 20 oktober 2016

Raad van State: 16 juni 2022

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft advies uitgebracht over het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Leijten, Bruins Slot en Bouwmeester over een verbod op winstuitkering door zorgverzekeraars. Het advies is op 14 november 2016 openbaar gemaakt. Het wetsvoorstel Op grond van het initiatiefwetsvoorstel wordt het een zorgverzekeraar verboden winst uit te keren aan aandeelhouders, leden of werknemers (verbod op winstuitkering). De indieners willen hiermee de maatschappelijke rol en positie van zorgverzekeraars in het zorgstelsel beter verankeren en ervoor zorgen dat de opbrengsten van zorgverzekeraars ten goede komen aan de zorg of aan verzekerden. Het initiatiefwetsvoorstel is daarbij mede ingegeven door de vrees dat collectieve middelen bij aandeelhouders terecht zullen komen. Zorgverzekeringsstelsel In de zorg is sprake van een privaat zorgverzekeringsstelsel met publiekrechtelijke randvoorwaarden. In dit systeem is het logisch dat winsten en verliezen voor rekening van de verzekeraar komen. Met de introductie van een verbod op winstuitkering worden mogelijke prikkels tot doelmatigheid bij zorgverzekeraars (verder) weggenomen. Daarom merkt de Afdeling advisering in haar advies op dat het initiatiefwetsvoorstel op gespannen voet staat met het zorgverzekeringsstelsel, zoals dat sinds de invoering van de Zorgverzekeringswet functioneert en zich heeft ontwikkeld. Mochten er situaties zijn waarin vereveningsbijdragen en premies kunnen leiden tot overmatige overschotten, dan zou een oplossing eerder moeten worden gevonden in een aanpassing van het vereveningsstelsel zelf, of een aanscherping van het mededingingstoezicht. Een verbod op winstuitkering draagt niet bij aan een betere werking van het stelsel. In dit licht acht de Afdeling advisering de in de toelichting van het voorstel geuite vrees dat (collectieve) middelen ten onrechte als winstuitkering wegvloeien naar aandeelhouders, ongegrond. Het initiatiefwetsvoorstel gaat dan ook verder dan het creëren van een nieuwe voorwaarde binnen het huidige stelsel; het tast het karakter van dat stelsel aan. Een verbod op winstuitkering zou tot een principiële wijziging van het zorgstelsel leiden. Verdragsbepalingen Daarnaast wijst de Afdeling advisering op een aantal juridische en praktische complicaties. Zij zet vraagtekens bij de rechtvaardiging voor het wetsvoorstel die in de toelichting wordt aangevoerd in het licht van artikel 1 van het eerste Protocol bij het Europees verdrag tot Bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) (bescherming eigendom) en artikel 63 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (vrij kapitaalverkeer). De Afdeling advisering is er niet van overtuigd dat het initiatiefwetsvoorstel de toets aan die verdragsbepalingen kan doorstaan. Zij adviseert dan ook het initiatiefwetsvoorstel te heroverwegen. Lees hier de volledige tekst van het advies van de Afdeling advisering en de reactie van de indieners.

Samenvatting advies over novelle bij verbod winstuitkeringen zorgverzekeraars De Afdeling advisering van de Raad van State heeft in oktober 2018 advies uitgebracht over de novelle bij het initiatiefwetsvoorstel over een verbod op winstuitkering door zorgverzekeraars. Dat wetsvoorstel is een initiatief van de Tweede Kamerleden Leijten, Bruins Slot en Bouwmeester en ligt bij de Eerste Kamer. Een novelle is een wetsvoorstel dat een ander wetsvoorstel dat bij de Eerste Kamer ligt, aanpast. Het advies is op 16 juni 2022 openbaar gemaakt en gepubliceerd naar aanleiding van een concreet verzoek op grond van de Wet open overheid. Doel van de aanpassing Tijdens de behandeling van het oorspronkelijke wetsvoorstel in de Eerste Kamer hebben parlementsleden inhoudelijke opmerkingen gemaakt en zijn er adviezen over het wetsvoorstel ingewonnen. De novelle bevat voorstellen voor verschillende technische aanpassingen van het wetsvoorstel naar aanleiding van die opmerkingen en adviezen. De strekking van het wetsvoorstel verandert niet door de wijzigingen, hoewel de novelle alle onderdelen van het oorspronkelijke wetsvoorstel vervangt. Dat betekent dat de novelle het verbod op winstuitkering door zorgverzekeraars handhaaft. Eerder advies over initiatiefwetsvoorstel verbod winstuitkering De Afdeling advisering heeft al eerder een advies uitgebracht over het oorspronkelijke initiatiefwetsvoorstel om winstuitkering door zorgverzekeraars te verbieden. Dat advies is hier te lezen. In dat advies constateerde de Afdeling advisering juridische en praktische risico’s bij een verbod op winstuitkering. Gevolgen van verbod op winstuitkering Ook in het advies over deze novelle raadt de Afdeling advisering aan het verbod op winstuitkering te heroverwegen. De novelle neemt de in het eerdere advies al geconstateerde risico’s niet weg Een verbod op winstuitkering staat op gespannen voet met de uitgangspunten van het zorgverzekeringsstelsel en de rol van zorgverzekeraars in dit stelsel. Het voorgestelde verbod maakt het voor potentiële nieuwe aanbieders van zorgverzekeringen en bestaande zorgverzekeraars met groeiambitie moeilijk, zo niet onmogelijk, om kapitaal aan te trekken. Met een verbod op winstuitkering kunnen verzekeraars kapitaalverschaffers geen redelijke vergoeding bieden voor de investering die zij doen.  Verder beperkt dit verbod de herstelmogelijkheden voor zorgverzekeraars om te kunnen voldoen aan de solvabiliteitsvereisten. Omdat veel zorgverzekeraars een zwakke kapitaalpositie hebben, kunnen zij dan niet anders dan de verzekeringspremies verhogen om hun solvabiliteit op het vereiste peil te brengen. Het wetsvoorstel leidt in dat geval tot een kostenstijging voor verzekerden.

Het commentaar van de Raad van State, met steun van toezichthouders, impliceert kortweg dat de mogelijkheid tot winstuitkering een essentieel onderdeel zou zijn om deze stelselwet uit te kunnen voeren. Want zo stelt het advies (bovenstaand/rechts): “Een verbod op winstuitkering staat op gespannen voet met de uitgangspunten van het zorgverzekeringsstelsel en de rol van zorgverzekeraars in dit stelsel.” Maar ja, klopt dit wel?

De minister heeft in Buitenhof deze week al de beperkingen van de wet benoemd. Al eerder bleek in de dagelijkse praktijk dat premiebetalende burgers niet de zorg krijgen die nodig is. Wat deels te maken heeft, jawel, door onzorgvuldigheid met te zuinige inkoop.

Vier voorbeelden

-Zo blijft het vreemd dat palliatieve thuiszorg vaak niet mogelijk is. Terwijl bij IZA vooraf het budget wijkverpleging met 600 mln. euro wordt gekort, omdat het geoormerkte geld niet is uitgegeven.

08.05.2019: Mag aantal uren verpleging in palliatieve setting worden gemaximeerd? (1) (nee)

03.07.2019: Mag aantal uren verpleging in palliatieve setting worden gemaximeerd? (2) (nee)

Of lees deze column en dit artikel (Volkskrant, 1 september 2021 en Volkskrant, 10 mei 2022).

-Zo blijft het vreemd dat notabene de Algemene Rekenkamer, en niet een toezichthouder, moet wijzen op een gebrekkige inkoop van GGZ-zorg (AR, 25 juni 2020 en hier/hier). Citaat uit rapport Rekenkamer (pg.20): “Een opvallend fenomeen in de ggz is dat het beschikbare totaalbudget voor zorg niet wordt opgemaakt (onderbesteding), terwijl er toch wachtlijsten zijn voor patiënten die nog niet geholpen kunnen worden. De afgelopen jaren bleef ieder jaar ruim € 300 miljoen over.”

-Zo blijft het vreemd dat verzekeraars al jaren weigerachtig zijn geweest huisartsen voor hun consulten extra tijd te geven (MTVP, 2019 t/m 2022), terwijl bij IZA vooraf hun begrotingsbudget wordt gekort met 80 mln. euro omdat het geoormerkte geld de afgelopen jaren niet volledig is uitgegeven (blog/blog en blog/blog).

25.08.2022: Bij budgetdiscussie huisartsenzorg worden 2 kernpunten gemeden (1) (belang/inkoop)

30.08.2022: Bij budgetdiscussie huisartsenzorg worden 2 kernpunten gemeden (2) (ZV-insteek)

-Zo blijft het vreemd dat toezichthouders niet ingrijpen bij voorziening van hulpmiddelen (blog) of medicijnvoorschrift (blog/blog). Wederom een wegkijken ten gunste van zorgverzekeraars. Soms zelfs tegen advies in van een eigen wetenschappelijke beroepsvereniging (hier).

Opmerkelijk: publicatie bevinding Raad van State pas ná installeren van nieuwe kabinet

Zowel in het coalitieakkoord als in het Integrale Zorgakkoord wordt melding gedaan van het feit dat het zorgstelsel zelf niet ter discussie staat. Opmerkelijk is wel dat het advies van de Raad van State pas is gepubliceerd nadát het kabinet is aangetreden. Terwijl het advies op dat moment al 3,5 jaar(!!) bekend was.

• Datum advies van Raad van State: 9 oktober 2018 (volgens eigen website)
• Verkiezingen Tweede Kamer: 17 maart 2021
• Regeerakkoord 4 coalitiepartijen: 15 december 2021
• Presentatie kabinet Rutte IV: 10 januari 2022
• Datum publicatie van advies door Raad van State: 16 juni 2022 (nieuwsbericht, 16 juni 2022)

De “vertraging” bij deze berichtgeving heeft bij navraag te maken met een wetswijziging en daaraan vooraf, het standpunt in deze van de vorige minister. In hoeverre het niet tijdig publiceren van het advies van de Raad van State tijdens de laatste kabinetsformatie Rutte IV politiek is te duiden, mag u als lezer zelf beoordelen.

Persoonlijke mail van voorlichter Raad van State (15 november 2022)

“Dank voor uw mail. Voordat de Wet open overheid werd ingevoerd op 1 mei 2022 was het zo geregeld in de wet dat de desbetreffende minister het advies van de Raad van State openbaar maakte door het wetsvoorstel voor behandeling naar de Tweede Kamer te sturen. De Raad van State bepaalde dus zelf niet de publicatie van zijn adviezen. De voortgang lag bij de minister. Dus als de minister geen haast maakte met het indienen van een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer bleef het advies ‘liggen’ en was dit niet openbaar.  Door de Wet open overheid is dit nu helemaal veranderd. De Raad van State maakt vanaf mei zijn eigen adviezen (direct) openbaar. Dat wil zeggen: de adviezen die wekelijks door de Afdeling advisering worden vastgesteld op de woensdag worden de maandag daaropvolgend om 10.00 uur met volledige tekst op de website gepubliceerd. Waarom is het advies waar u naar vroeg gepubliceerd op 16 juni 2022? Het antwoord vindt u in dit nieuwsbericht dat we toen uitbrachten: Raad van State publiceert 125 oude adviezen – Raad van State”

Wat meldt het kabinet Rutte IV over het zorgstelsel?

Coalitieakkoord, 15 december 2021 en Integraal Zorgakkoord, 16 september 2022

Regeerakkoord (Zorg, pg.32 t/m 35): “Ons zorgstelsel is gebaseerd op solidariteit, omdat we willen dat iedereen die zorg nodig heeft, daar toegang tot heeft. Onze zorg is van hoog niveau en het stelsel staat niet ter discussie, maar verbeteringen in het stelsel zijn nodig. Mensen maken zich zorgen, of de zorg van morgen nog wel geleverd kan worden en of deze betaalbaar blijft. Daar moeten we werk van maken. Daarbij moeten we ook breder kijken naar gezondheid: onderwijs, sport, huisvesting, bestaanszekerheid en leefomgeving dragen allemaal bij. Kwetsbare mensen leven zeven jaar korter en vijftien jaar langer in minder goede gezondheid en kinderen die ongezond opgroeien staan veelal op een achterstand. Dat vinden we onacceptabel. We willen de zorg voor iedereen betaalbaar, beschikbaar en bereikbaar houden. Dat vraagt van de politiek goede en stevige keuzes en hervormingen, die tijd kosten en waarbij passende zorg de norm is.” Integraal Zorgakkoord (pg.15): ”Het grootste deel van de zorg binnen de Zorgverzekeringswet wordt concurrentieel ingekocht en individueel gecontracteerd. Dat is en blijft het uitgangspunt van ons zorgstelsel.”

Daar waar het kabinet tot 2 keer toe meldt (bovenstaand kader) dat het stelsel niet ter discussie staat, meldt de Raad van State dat (citaat): “Een verbod op winstuitkering op gespannen voet staat met de uitgangspunten van het zorgverzekeringsstelsel en de rol van zorgverzekeraars in dit stelsel. Een verbod op winstuitkering zou tot een principiële wijziging van het zorgstelsel leiden (einde citaat).”

Het lijkt erop dat dit kabinet niet van plan is om het zorgstelsel op dit punt aan te passen, ook niet nu de problemen zich opstapelen. Dit is des te vreemder omdat 3 van de 4 huidige coalitiepartijen eerder in de Tweede Kamer voor de wetsverandering stemden. Want het wetsvoorstel is op 31 januari 2017 aangenomen door de Tweede Kamer, met instemming van D66, ChristenUnie en CDA.

Het zou flauw zijn om de oorzaken van het ‘zorginfarct’ uitsluitend te koppelen aan het bestaan van winstuitkeringen door verzekeraars. Daar waar een zorgverzekeraar zelf statutair heeft vastgelegd geen winst uit te zullen keren, geldt het probleem ook niet. Daarnaast, als er door verzekeraars al winst wordt gemaakt, is deze relatief bescheiden (hier en hier).

Het tweede aspect van “winst maken”, is de vraag of dit correspondeert met uitgaven horend bij de eigen zorgplicht, als aantoonbaar niet de juiste zorg op de juiste plek wordt ingekocht. Zorg die past bij het tijdig, binnen de Treeknorm, leveren van medisch noodzakelijke zorg. Dit aspect weegt wat mij betreft zwaarder.

Zie hier de paradox van de actualiteit: oplopende wachttijden en budgetkortingen vooraf aan IZA bij een dan al bestaande zorgkloof enerzijds, met anderzijds de opmerkingen van minister over “zorginfarct” en een bestuursvoorzitter van een grote verzekeraar die zegt dat zij geen garantie kunnen geven dat de zorg altijd voor iedereen toegankelijk is. Zonder al die tijd gehinderd te worden door aangehouden wetgeving met (g)een verbod op winstuitkering.

Leggen zij beiden met deze uitspraken niet zélf de bijl aan de wortels van het stelsel?

Tot slot

We moeten verder. De rigiditeit waarmee marktelementen van het stelsel (blog) worden gekoesterd, alsmede het steeds wijzen naar Europese verdragen als motief om vooral niet in te hoeven grijpen, is toch vooral politiek en niet zorginhoudelijk ingegeven. In mijn drieluik over de Zorgverzekeringswet lijkt mij dat aspect van besluitvorming voldoende onderbouwd.

Deze nieuwe bestuursvoorzitter van een zorgverzekeraar zegt: (Trouw, 10 november 2022)

Citaat: “het klopt dat zijn fractie in 2005 tegen de Zorgverzekeringswet stemde: de sociaaldemocraten vonden het ‘kwetsbaar’ hoe het publieke belang geborgd was in de voorgestelde Zorgverzekeringswet. Maar inmiddels zijn we wel 17 jaar verder. En zorgverzekeraars hebben het in al die jaren goed gedaan: ze zijn zich over het algemeen zeer bewust geweest van dat publieke belang van zorg. Hun winsten zijn zeer beperkt en wat er aan winst wordt gemaakt, gaat terug in de zorg of wordt gestopt in premieverlaging.” Bovendien, merkt hij fijntjes op, zoeken alle partijen, van links tot rechts – met uitzondering van de SP –, naar aanpassingen binnen het stelsel, ook in de wetenschap dat een stelselherziening weer jaren kost. Dat vind ik een geldig argument.”

Blijft over de opmerking uit het coalitieakkoord dat er wel “verbeteringen in het stelsel nodig zijn”…

OK: blogs met kritiek op het stelsel, máár…óók met verbetervoorstellen…

02.10.2016: Mededingingswet blijft van toepassing op de huisartsenzorg (inclusief de ACM)

12.01.2017: Een inkomensafhankelijke betaling hoort bij een solidair zorgsysteem (€-solidair)

21.02.2017: Aanpassing premiebetaling zorg stuit op verzet (meer inkomensafhankelijk)

01.03.2017: Het eerlijke verhaal begint met de juiste vragen (in verkiezingstijd)

31.03.2017: Een stapel wensen (bij kabinetsformatie)

06.06.2017: Winst zorgverzekeraars: niet uitkeren, maar in zorg herinvesteren (geen winstdeling)

26.06.2017: Met een goede risicoverevening is slechts een verzekeraar voldoende (geen risico)

28.06.2017: De overheid moet voor zorgfinanciering de besluiten nemen (minister beslist)

18.07.2017: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (1)? (socialer)

10.08.2017: Kunnen zorgverzekeraars zich meer van elkaar onderscheiden? (eenheidsworst)

20.08.2017: Zorgpremie 2018 is bekend op 12 november 2017 (uiterlijk elk jaar op 12 november)

24.08.2017: Het risico van het Eigen Risico in het zorgstelsel (voor/tegens verplicht eigen risico)

04.09.2017: Het contract bij zorginkoop (inkoopmethodieken, omzetplafond, doorleverplicht)

27.09.2017: Bij dit zorgstelsel betaalt de burger de prijs (langs 3 wegen betaalt burger de kosten)

04.12.2017: Premiereductie betaald van zorggeld (onderschrijden en dan reclame met premiekorting)

07.12.2017: De aanvullende verzekering kan en mag ook verdwijnen (beperkte waarde…nog)

16.12.2017: Het woord is aan de minister (1) (over Rijksbegroting 2018)

21.12.2017: Actieve participatie burger nodig bij beheersen van zorgkosten (alle actoren doen mee)

06.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (1) (met 3D-bril)

10.01.2018: Is minder marktwerking nog een agendapunt (2)? (geen koerswijziging t.a.v. stelsel)

25.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (2) (selectieve inkoop)

16.02.2018: Privacy burger en beroepsgeheim arts in geding (over wetten bij gegevensbescherming)

23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing (interesse “ist” en “soll” kostprijs)

26.02.2018: Inzicht in prijs, dan ook uitzicht op een transparanter zorgcontract (in alle sectoren)

01.03.2018: De rol van de banken in de zorgsector (de 4^e partij in de zorg, als lening verstrekker)

12.03.2018: De zorg en de kunst van het kiezen (burger medeverantwoordelijk voor zorg en keuzes)

27.04.2018: Regionalisering van de zorg: wat willen burgers en zorgaanbieders? (schaalgrootte)

28.04.2018: Bij kostenbeheersing in de zorg draagt ieder een bij (actoren bij betaalbaarheid)

30.04.2018: Politiek en hoofdlijnenakkoorden (position papers in aanloop naar bestuurlijke akkoorden)

22.05.2018: Politieke discussie nodig bij inzet van publieke middelen (balans kwaliteit doelmatigheid)

29.05.2018: Werkanalyse noodzakelijk bij duiden van zorgkostencijfers (uitpluizen deze cijfers!)

05.06.2018: Informatieovervloed op zorgverzekeringsmarkt voelt als doolhof (overstap verzekeraar)

14.06.2018: Welke zorg hoort in de basisverzekering? (pakketcriteria beoordeeld door ZiN)

18.06.2018: De belangen bij aangekondigde wetswijziging Wmg (wetsaanpassing prijsregulatie)

21.06.2018: Gevolgen van veranderingen in zorg richting 2040 (VTV-toekomstverkenning RIVM)

26.06.2018: Plaats zorgfraude in juist perspectief (ook publicitair, geen gehijg)

29.06.2018: Leiden stelselperikelen ook tot stelselwijzigingen? (eigen risico, info-plicht, polissen)

10.07.2018: Maak bekostiging ziekenhuiszorg 100% transparant (start herindeling o.b.v. noodzaak)

20.08.2018: Het waardegericht kunnen inkopen is een illusie (P-waarde = uitkomst/kosten)

12.09.2018: Verbod op winstuitkering aan zorgverzekeraars is een goede zaak (gesloten circuit)

14.09.2018: Aantal ZZP’ers van invloed op hoogte zorgpremie (50% kosten voor werkgever/zzp’er)

20.09.2018: Zoektocht naar maatregelen kostenbeheersing nog volop gaande (voorbeeld/aanpak)

28.09.2018: Stelseldiscussie lijkt onontkoombaar: niet top-down, maar bottom-up (burger!)

13.10.2018: Wouter Bos: “Stop met wegduiken voor pijnlijke keuzes in de zorg” (blijkt moeilijk…)

21.10.2018: Werken aan de agenda van de vooruitgang (reorganiseren + betaalbaar houden)

08.11.2018: Selectief commentaar NZa bij verschijnen monitor zorgverzekeringen (repliek)

13.11.2018: Vrijheid burger bij keuze zorgaanbieder is belangrijker dan contractstatus (drempel)

21.11.2018: Droevige boodschap bij afscheid voorzitter van fysiotherapeuten (Guusje ter Horst)

29.11.2018: Persbericht: “zorgstelsel vertoont ernstige gebreken” (Platform Betrouwbare Zorgcijfers)

15.12.2018: Aanpak betonrot in publieke zaak: groter denken, kleiner doen (Tjeenk Willink)

04.02.2019: Duidelijker financieel kader bij betaling niet-gecontracteerde zorg (betalen + meedenken)

11.03.2019: Voorwaarden toetreding zorgaanbieder: van denken naar doen (Wtzi naar Wtza)

13.03.2019: Torn niet aan keuzevrijheid van de burger (wie bepaalt? aanbesteden hoeft niet)

19.03.2019: Wachten op het wegwerken van wachtlijsten (Treeknormen en zorgplicht)

15.04.2019: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (3)? (richting waarborgen)

18.04.2019: Reactie op: “veel ziekenhuiszorg heeft geen enkel nut” (welke zorg ineffectief?)

04.07.2019: Samenhang is ZINVOL: zorgwetten inhoud nastreven voorwaarden etc. (HRMO)

15.07.2019: Checklist bij huisartsenzorg en Wlz: acht vragen (basiszorg leveren voor Wlz-patiënt?)

24.07.2019: Aanpassing zorgstelsel: een bijdrage aan het debat (mijn eigen persoonlijke bijdrage)

21.08.2019: Wáár blijft het totaalplaatje? (stijging zorgkosten, personele tekorten, zorgstelsel etc.)

12.09.2019: Integreer monitor zorgverzekeringen met alledaagse zorg (verzekering versus praktijk)

19.09.2019: Rijksbegroting 2020 en de vragen over de juiste zorg op de juiste plek (JZOJP HA-SPEC)

23.09.2019: Hogere letselschadeclaims gaan leiden tot extra kosten burger (aansprakelijkheid)

21.10.2019: Stand van de zorg 2019 (rapport NZa: kosten, preventie, taakherschikking, verplaatsen)

29.10.2019: Méér inkomensafhankelijke zorgbetaling draagt (wel degelijk) bij aan meer solidariteit

04.11.2019: Het woord is aan de minister (2) (over de Rijksbegroting 2020)

18.12.2019: Financiële staat: vraag/antwoord (04) (wat is toegevoegde waarde, blik op vertrouwen)

19.12.2019: Financiële staat: vraag/antwoord (05) (risicoverevening, geld blijft op plank, afschaf ex-post)

21.12.2019: Stop Zorgkaart Nederland en ga in gesprek (kost veel geld, fraudegevoelig, anonimiteit)

30.12.2019: Promotieonderzoek: mismatch in zorg tussen beroepsidentiteit en het systeem

22.04.2020: Ook deze crisis bewijst dat aanpassing zorgstelsel nodig is (corona: keuzes maken moeilijker)

28.04.2020: Brede maatschappelijke heroverweging zorgstelsel: een discussie waard (v/e ambtelijke werkgroep)

12.05.2020: Een financiële kluwen: lenteherberekening en catastroferegeling (compensatie 21 ZV’s)

11.06.2020: De minister haalt oude koe uit de sloot (vrijheid artsenkeuze weer ter discussie)

24.06.2020: SER-rapport: zorgtoekomst vraagt een consistente, langjarige inzet in beleid en samenwerking

29.06.2020: Verbod op collectiviteit geeft zorgstelsel een meer sociaal karakter (37% betaalt voor 63%)

04.08.2020: Een kwestie van kiezen (te maken zorgkeuzes in politiek bij verkiezingen: 226 voorstellen)

26.10.2020: Kiezen is een kunst (over politieke zorgkeuzes als het niet meer financierbaar is)

24.11.2020: Leerpunten decentralisatie gebruiken bij regionalisering (SCP-rapport: nut medisch?)

02.12.2020: Passende zorg zoekt passende bekostiging (1) (NZa ZiN rapport zorginhoud)

04.12.2020: Passende zorg zoekt passende bekostiging (2) (NZa ZiN rapp. bekostiging/organisatie:opties)

14.12.2020: Zorgplicht zorgverzekeraar is primair een resultaatverplichting (NZa met plichten ZV)

24.12.2020: Discussienota kabinet Zorg voor de Toekomst: een reactie (consultatie + reactie)

16.02.2021: Megaklus nieuwe ministers van VWS en Medische Zorg (controversiële onderwerpen)

29.03.2021: Handhaving inkoopplicht zorgverzekeraars moet na 15 jaar nog beginnen (NZa)

14.06.2021: Over toverwoorden en de kunst van veranderen (ziekenhuistransitie i/e verandercyclus)

22.06.2021: De zorg heeft integrale adviezen en toezicht nodig (RVS-rapport à verandercyclus)

13.07.2021: Koppeling verantwoordingsplicht aan toetreding anders insteken (WTza met plichten)

23.07.2021: Verwijsapplicatie ZorgDomein in private handen: goed idee? (Rabo à publieke borging)

03.09.2021: Vertraging kabinetsformatie remt ook oplossingen bij zorgdilemma’s (mnd stilstand)

20.09.2021: Ook de WRR stelt: prioriteer en maak keuzes (WRR-rapport “Kiezen voor houdbare zorg”)

24.09.2021: Onder druk wordt alles vloeibaar (salarisverbetering pas na druk Tweede Kamer)

30.09.2021: Deze plicht van openbare verantwoording gaat veel te ver (Wtza-plichten)

01.11.2021: Het woord is aan de minister (3) (over Rijksbegroting 2022 en relatie met blogs)

10.12.2021: Het Nederlandse zorgstelsel: een analyse op maat (Jeurissen/Maarse, les + vooruitzicht)

17.12.2021: Coalitieakkoord wijst naar nieuw af te sluiten integraal zorgakkoord (zorg in Rutte IV)

21.12.2021: Verkleinen gezondheidsverschillen: kabinet Rutte IV aan zet (volgens coalitieakkoord)

14.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (1) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)

16.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (2) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)

13.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (1) (pas.z covid,Wlz,dure med, e.risico)

15.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (2) (acute z,lo-dien,p.tekort,jeugd,wmo)

17.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (3) (prev,GGZ,ICT,Integraal Akkoord)

13.05.2022: Op weg naar een integraal zorgakkoord (toelichting op 7 agendapunten bij IZA)

17.05.2022: Opnieuw staat aanpak personele tekorten in zorg in de picture (TAZ:110.000/Gupta)

09.06.2022: Kabinetsreactie op WRR-rapport wazig: zelf 10 voorstellen gedaan (ipv werkgroep)

15.06.2022: Zorgpremie gaat stijgen vanaf 2023, maar met hoeveel? (6 variabelen bij Voorjaarsnota)

22.07.2022: Boekbespreking: “de zorg is terminaal” (Geert Slock evalueert onverbloemd zorg en stelsel)

15.08.2022: Conceptversie Integraal Zorgakkoord is te ingewikkeld (geen 5W1H-SMART bij ZINVOL)

18.08.2022: Zorgplicht zorgverzekeraars blijft een (te) vaag omschreven begrip (plicht à “samen”)

23.08.2022: Méér armoede schaadt gezondheid en levenskwaliteit (actie bij inflatie/energiecrisis)

30.08.2022: Bij budgetdiscussie (huisartsen)zorg worden 2 kernpunten gemeden (2) (ZV-insteek)

09.09.2022: Eerste publieke reacties op het Integrale Zorgakkoord (GGZ-client tegen, werkgever voor)

11.10.2022: Niet-gecontracteerde zorg verdient meer waardering (werk + contractbespreking + IZA)

19.10.2022: Een andere blik op voorkomen, verplaatsen en vervangen van zorg (substitutie/IZA)

22.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en de macht van werkgevers (1) (80->50%+markt)

25.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en politieke besluitvorming (2) (VNO/CDA/VVD)

27.10.2022: Zorgverzekeringswet: het resultaat, met nu nog 7 bespreekpunten (3) (politieke inzet)