Vandaag in de Volkskrant een artikel van Wouter Bos: “Stop met wegduiken voor pijnlijke keuzes in de zorg”. Er is bij alle actoren sprake van collectief wegduikgedrag, want niemand durft te kiezen, terwijl duidelijk is dat goede zorg veel geld kost en keuzes onvermijdelijk zijn als dat geld op is. En reflecteert: “Eén ding wist ik zeker: als politicus heb ik het niet kunnen voorkomen, als zorgbestuurder heb ik het niet kunnen keren”. Hij merkte ook dat vele aspecten binnen de zorg moeilijk uit te leggen waren, zowel richting burgers (een hogere premie), maar ook richting professionals (zij accepteerden bij een onderling verbindende ethiek geen voorrangszorg). Het collectieve duikgedrag en de complexiteit licht Bos toe met zes voorbeelden:
- Ook al zijn de zorgkosten onhoudbaar, na elke verkiezing komt er (toch) geld bij
- Burgers willen zorg dichtbij, maar ook de beste zorg. En dat kan niet altijd in alle ziekenhuizen
- Het wordt steeds duurder om goede mensen en complexe apparatuur dag en nacht beschikbaar en bemenst te houden. En al helemaal als we met elkaar afspreken dat we het zorgvolume (zeg maar: het aantal patiënten) omlaag willen brengen, zoals in de recent met de sector afgesloten hoofdlijnenakkoorden staat.
- De politiek keert zich vooral tegen grootschaligheid in de zorg. Maar creëert ondertussen een veld waarin groten makkelijker overleven dan kleintjes.
- In mijn eigen ziekenhuisbudget stegen de kosten van dure medicijnen de laatste jaren al snel met zo’n 10 procent per jaar. Maar het budget zelf maar met 1 procent per jaar. Dat hou je dus niet vol.
- Juist omdat politici in principe vinden dat elk medicijn dat een patiënt nodig heeft vergoed moet worden, weten farmaceuten dat ze steeds weer wegkomen met hoge prijzen en dikke winsten: als puntje bij paaltje komt wordt er toch weer vergoed.
Wie durft?
Citaat: “Wie durft de impopulaire keuzes in de gezondheidszorg te maken? De afgelopen jaren werd die keuze vooral uitgesteld omdat we in de sector steeds weer met elkaar afspraken nog doelmatiger te gaan werken: dan pretendeer je alles te kunnen blijven doen ook als de beschikbare middelen afnemen of minder hard groeien. Maar het CPB vertelde ons in 2016 al dat het ook een keer ophoudt: je kunt niet eindeloos nog harder werken, op een gegeven moment kun je niet meer leveren waar de patiënt recht op heeft. Ook technologische innovatie zal dat probleem niet oplossen, integendeel, het probleem wordt eerder groter. Als we meer kunnen in de zorg, willen we ook dat het beschikbaar komt. En als het beschikbaar komt, willen we dat het voor iedereen beschikbaar komt. En als het voor iedereen beschikbaar moet komen, loopt de rekening via de schatkist”.
Keuzes maken vraagt van ieder een (eigen) bijdrage
Een moedig artikel vandaag van Wouter Bos, die het onderwerp van kostenbeheersing bij complexe keuzes weer eens op de agenda plaatst. Een onderwerp dat in mijn blogs ook al meerdere keren is geagendeerd (zie onder). En mijn mening is en blijft, dat een solidair stelsel alleen in stand kan worden gehouden als alle partijen een eigen bijdrage leveren door publiekelijk te melden wat zij zélf kunnen bijdragen aan verandering ten behoeve van solidariteit en behoud van betaalbaarheid. Niet (meer) wijzen naar een ander wat deze verkeerd doet maar wat ga je nu zelf bijdragen? Keer het om, duik niet weg, maar, burgers/patiënten, farmaceuten, zorgaanbieders, verzekeraars, zorgbestuurders, politici: wees dapper, sta op, laat je bijdrage horen en acteer conform wat je zegt!
Eerdere blogs gerelateerd aan het onderwerp van zorgkosten en doelmatigheid
12.01.2017: Een inkomensafhankelijke betaling hoort bij een solidair zorgsysteem
21.02.2017: Aanpassing premiebetaling zorg stuit op verzet
06.06.2017: Winst zorgverzekeraars: niet uitkeren, maar in zorg herinvesteren
26.06.2017: Met een goede risicoverevening is slechts een verzekeraar voldoende
28.06.2017: De overheid moet voor zorgfinanciering de besluiten nemen
18.07.2017: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (1)?
08.08.2017: Snelle oplossing van knelpunten GGZ is noodzaak
10.08.2017: Kunnen zorgverzekeraars zich meer van elkaar onderscheiden?
16.08.2017: Voor deze film hoef je niet naar de bioscoop
24.08.2017: Het risico van het Eigen Risico in het zorgstelsel
04.09.2017: Het contract bij zorginkoop
27.09.2017: Bij dit zorgstelsel betaalt de burger de prijs
04.12.2017: Premiereductie betaald van zorggeld
21.12.2017: Actieve participatie burger nodig bij beheersen van zorgkosten
10.01.2018: Is minder marktwerking nog een agendapunt (2)?
15.01.2018: Substitutie
23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing
12.03.2018: De zorg en de kunst van het kiezen
27.04.2018: Regionalisering van de zorg: wat willen burgers en zorgaanbieders?
28.04.2018: Bij kostenbeheersing in de zorg draagt ieder een bij
22.05.2018: Politieke discussie nodig bij inzet van publieke middelen
05.06.2018: Informatieovervloed op zorgverzekeringsmarkt voelt als doolhof
18.06.2018: De belangen bij aangekondigde wetswijziging Wmg
21.06.2018: Gevolgen van veranderingen in zorg richting 2040
29.06.2018: Leiden stelselperikelen ook tot stelselwijzigingen?
10.07.2018: Maak bekostiging ziekenhuiszorg 100% transparant
20.08.2018: Het waardegericht kunnen inkopen is een illusie
05.09.2018: Preferentiebeleid: van kostenbeheersing tot perversiteit
12.09.2018: Verbod op winstuitkering aan zorgverzekeraars is een goede zaak
20.09.2018: Zoektocht naar maatregelen kostenbeheersing nog volop gaande
24.09.2018: Inzicht geven in prijs medicijn is taak van overheid
28.09.2018: Stelseldiscussie lijkt onontkoombaar: niet top-down, maar bottom-up