Zowel in het coalitieakkoord (akkoord, 10 januari 2022) als in het Integrale Zorgakkoord (IZA, 16 september 2022) is afgesproken dat de invulling van de basisverzekering (pakketbeheer) getoetst wordt en wordt afgestemd op wat met vier principes “passende zorg” is gaan heten. De bekende pakketcriteria zoals effectiviteit, kosteneffectiviteit, noodzakelijkheid en uitvoerbaarheid zijn dynamisch te verankeren in aan te passen wet- en regelgeving. Daarnaast wordt in beide akkoorden aangegeven dat ook arbeidsinzet en duurzaamheid als (wettelijke) criteria overwogen worden.
Pakketbeheer op basis van pakketcriteria kwam al eerder in een blog aan de orde.
14.06.2018: Welke zorg hoort in de basisverzekering? (Pakketcriteria beoordeeld door ZiN)
AI deze elementen dienen nu verder uitwerking te krijgen in overleg met het pakketadviseur Zorginstituut Nederland en IZA-veldpartijen.
In deze blog sta ik na een Kamerbrief (VWS, 2 december 2022) stil bij deze pakketcriteria van de basisverzekering van de Zorgverzekeringswet en verbaas me vervolgens over het feit dat (elementen van) het zorgstelsel zelf niet ter discussie mogen staan.
In het coalitieakkoord is afgesproken om in de curatieve zorg voor de lange termijn een ombuiging te realiseren, oplopend tot € 1.140 miljoen in 2037. In het IZA is hiermee de financiële paragraaf (IZA, onderdeel K) verklaard, zonder enige discussie over de gevolgen van budgetimpact bij bijvoorbeeld voorafkortingen bij 2 kerndisciplines uit de eerste lijn (blog/blog-slot).
In Medisch Contact (MC, 17 februari 2022) was deze hoogleraar betaalbaarheid van zorg duidelijker: citaat: “Dat de zorg momenteel onbetaalbaar is, klopt niet. Wij laten in ons boek zien dat het in de afgelopen acht tot negen jaar qua kosten ongelooflijk goed is gegaan in de curatieve sector. Er is zelfs sprake van, zoals wij dat noemen, “budget-ónderschrijdingen”. Sinds 2012 gaat het op de begroting van VWS om een cumulatief bedrag van bijna 16 miljard euro. Dat komt door de scherpe zorginkoop door zorgverzekeraars. Maar niet bij de ziekenhuizen. Die staan bij onderhandelingen vrij sterk tegenover zorgverzekeraars. Dat geld komt vooral van de ggz, de thuiszorg, huisartsenzorg en de apothekers (einde citaat).”
Wens kabinet/IZA met betrekking tot de basisverzekering: (VWS, 2 december 2022)
Het gewenste verbreden van de toets op het basispakket van de Zorgverzekeringswet houdt volgens de minister in dat scherpere pakketkeuzes gemaakt moeten worden en dat bij alle belangrijke onderwerpen van zorgverlening er een consistente toetsing op pakketwaardigheid plaatsvindt. Omdat niet alles is te toetsen, wordt voorrang gegeven daar waar sprake is van grote ziektelast, grote personeelsinzet, veel praktijkvariatie, groot financieel beslag of volume en klimaat- en milieu-impact. In het IZA (onderdeel A) is afgesproken dat het Zorginstituut met input van partijen uiterlijk 1 juli 2023 een agenda van onderwerpen voor (cyclisch) pakketbeheer zal vaststellen. Als zorg niet aantoonbaar voldoet aan stand van wetenschap en praktijk, is uitstroom van die zorg uit het pakket voorstelbaar/voorspelbaar. Daar waar nu twijfel is over pakketwaardigheid, is verder onderzoek nodig. Wat zijn/worden de pakketcriteria?
Pakketcriterium noodzakelijkheid:
|
Met vragen: Is de ziekte ernstig genoeg, kan de behandeling voor eigen rekening komen? Of is de behandeling zo duur dat verzekeren noodzakelijk is omdat niet verwacht kan worden dat iemand deze kan betalen? Het criterium noodzakelijkheid kent zo dus twee dimensies: ziektelast én noodzakelijk te verzekeren zorg. Met de ziektelast wordt bepaald hoe ernstig een ziekte of aandoening is en daarmee de medische noodzakelijkheid van een behandeling daarvan. De gedachte daarachter is dat mensen meer solidair zijn met anderen wanneer de ziektelast van een aandoening groter is. De tweede dimensie van noodzakelijkheid is de noodzaak om een behandeling ook daadwerkelijk te verzekeren. Een belangrijk doel van de zorgverzekering is weliswaar om gelijke toegang voor burgers tot noodzakelijke zorg te borgen, maar dat doel moet wel in een redelijke verhouding staan tot het middel. Of iets in aanmerking komt om te verzekeren, hangt dan af van de kans dat een ongewenste situatie zich voordoet in combinatie met de mogelijk (financiële) consequenties van die ongewenste situatie. |
Pakketcriterium effectiviteit:
|
Met vragen: Doet de behandeling wat wordt verwacht? Is aangetoond dat de behandeling werkt voor een medische indicatie? Werkt de behandeling minimaal even goed en bij voorkeur beter als de huidige standaardbehandeling? Het hoofdcriterium blijft effectiviteit, waarbij we willen borgen dat verzekerde zorg in de eerste plaats effectief is, voldoet aan de stand van wetenschap en praktijk en meerwaarde heeft voor de patiënt. Effectiviteit is daarmee een wettelijk knock-out criterium. Om aan te sluiten bij het “Kader Passende zorg” vindt het kabinet dat bij de effectiviteitsbeoordeling expliciet aandacht moet zijn voor uitkomstmaten als kwaliteit van leven van de patiënt (zoals PREM en PROM) en bijwerkingen van de behandeling. Hoewel kwaliteit van leven op dit moment al wordt meegenomen in de weging door het Zorginstituut vindt men verdere verankering wenselijk. Als voorbeelden worden genoemd: continu glucosemeter van aantoonbare meerwaarde voor patiënten uit (enkel) subgroepen diabetes, fysio gesuperviseerde looptraining bij PAV etc. Onder effectiviteit gaat ook vallen de actualisatie van een kwaliteitsstandaard ter verbetering van kwaliteit in de zorgpraktijk. Als de veldpartijen binnen een gestelde termijn niet tot resultaat komen, heeft het Zorginstituut doorzettingsmacht. Dit betekent dat het Zorginstituut de regie overneemt en de Kwaliteitsraad verzoekt om een geactualiseerde kwaliteitsstandaard op te stellen. |
Pakketcriterium kosteneffectiviteit:
|
Met de vraag: Is de verhouding tussen wat de behandeling kost en wat deze oplevert acceptabel? Vanuit maatschappelijk perspectief is het wenselijk om de beschikbare schaarse middelen zo in te zetten dat een zo groot mogelijk gezondheidseffect wordt bereikt. Om te voorkomen dat een (dure) interventie onnodig andere vormen van zorg verdringt, moet zorg in elk geval kosteneffectief zijn. Voorbeeld: prijsonderhandelingen bij (dure) geneesmiddelen. Er kunnen hier ook argumenten zijn om niet altijd voor de grootste gezondheidswinst per euro te kiezen en om voor bepaalde interventies een lagere kosteneffectiviteit te accepteren. Bijvoorbeeld als het gaat om zorg die arbeidsbesparend of duurzaam is (Green Deal Duurzame Zorg 3.0). |
Pakketcriterium uitvoerbaarheid:
|
Met op dit moment bij dit criterium eigenlijk alleen maar vragen: is opname van de behandeling in het pakket in de praktijk te realiseren en houdbaar? Daarom willen we verkennen of er mogelijkheden zijn om de benodigde inzet van zorgverleners mee te laten wegen in pakketbesluiten. Met onderzoek naar welke kennis daarvoor beschikbaar en nodig is. Wat wordt de impact van pakketbesluiten op de personele houdbaarheid en of het uitvoerbaar is? Kan medische technologie die naar verwachting de arbeidsproductiviteit vergroot met voorrang worden getoetst? Hoe wegen we het personeelsbeslag van nieuwe behandelingen in relatie tot bijvoorbeeld kosteneffectiviteit? Willen en kunnen we de benodigde inzet van zorgverleners kwalitatief en/of kwantitatief benaderen? In de komende periode gaan partijen hierover in gesprek met zorgverleners, patiënten- en cliëntenvertegenwoordiging en andere veldpartijen. |
Speciaal: pakketcriterium arbeidscapaciteit:
|
Er wordt door het kabinet terecht gesteld (brief) dat de zorgvraag harder stijgt dan de beroepsbevolking kan bijbenen. Daar waar momenteel ongeveer 1 op de 6 werkenden in de zorg werkzaam is, zal dit 1 op de 3 in 2060 worden als we de zorg niet anders gaan organiseren. Een dermate groot beslag van de zorg op de arbeidsmarkt vindt het kabinet niet realistisch en niet gewenst. De personele houdbaarheid is dan ook één van de meest urgente uitdagingen in de zorg. Het IZA, het WOZO-programma (4 juli 2022) en het programma TAZ (30 september 2022 zetten dan ook sterk in op het verbeteren van de personele houdbaarheid. In het huidige traject kijken we op welke zorg welk personeel moet worden ingezet, wat verder wordt ondersteund door het programma TAZ, waarbij gekeken wordt naar de mogelijkheden om anders te werken en zorgverleners te ondersteunen. Een belangrijke ambitie in het WOZO-programma is: ‘zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan’. Daarbij dient uitgegaan te worden van de vraag: wat heeft iemand nodig om langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen met behulp van (technische of digitale) hulpmiddelen? Daar kan, afhankelijk van de zorgvraag, (doelmatige) inzet van technische en digitale toepassingen, als onderdeel van de zorg, aan bijdragen. |
“Wie bovenstaande kabinetsinformatie over de pakketcriteria leest, merkt ook dat een aantal zaken niet worden genoemd. Helaas, want om tot succesvolle verandering te komen moet je niet aan één knop draaien, hoe belangrijk ook, maar aan zes knoppen: wet- en regelgeving, inhoud, motivatie, voorwaarden, organisatie en logistiek. Zij dienen allemaal aan de beurt te komen, het liefst gelijktijdig.”
Beschouwing
Dat het pakket van ons aller basisverzekering onderhouden en getoetst moet worden is logisch. De ‘evidence’ en maatschappelijke context veranderen, dus de onderbouwing en vergoeding ook. Een pakkettoets die ook is aangekondigd in het Zorgakkoord: IZA, onderdeel A, 16 september 2022.
Wie bovenstaande kabinetsinformatie over de pakketcriteria leest, merkt ook dat een aantal zaken niet worden genoemd. Helaas, want om tot succesvolle verandering te komen moet je niet aan één knop draaien, hoe belangrijk ook, maar aan zes knoppen: wet- en regelgeving, inhoud, motivatie, voorwaarden, organisatie en logistiek (‘ZINVOL’). Zij dienen allemaal aan de beurt te komen, het liefst gelijktijdig.
Ter toelichting
Allereerst is er al decennialang nooit een onderbouwde kostprijsberekening gemaakt van zorg van de basisverzekering. Deze is/wordt uiteindelijk altijd met ‘schijnonderhandelingen’, ‘doorleverplicht’, ‘aanneemsommen’ en ‘omzetplafonds’ top-down opgelegd. Met vooraf het budget van de Rijksbegroting (2023, pg. 160, 165 en 228), waarvan de hoogte wordt bepaald door de minister (NRC, 14 december 2022). Zo blijft zorg een handelsproduct, te leveren in de ministeriële snelkookpan.
NL verzamelt weliswaar macrokosten van zorg (laatste Rijksjaarverslag: 2021), maar presenteert dus geen informatie over berekende kosten van noodzakelijke en toekomstbestendige zorg uit de basisverzekering. En als de betaalbaarheid dan een probleem is, bedenk dan, zo bleek deze week, dat de uitgaven voor eerstelijnsgezondheidszorg als aandeel van de zorguitgaven in Nederland nog steeds laag (OECD, 5 december 2022, pg.137) zijn. NB: de ombuigingslijst 2022 (20 september 2022) ligt als zwaard van Damocles overigens al te wachten (hier), als de deksel van de snelkookpan het alsnog begeeft.
Daarnaast wordt nu opvallend veel aandacht besteed aan de inhoudelijke draaiknop van ‘passende’ zorg. Maar met ontstane problemen van betaalbaarheid en personele tekorten zal dit toch (gaan) betekenen, dat veel van wat nu of straks als gedefinieerde ‘passende zorg’ gaat worden beschouwd, niet meer vergoed, ingekocht of geleverd wordt. (Ook) voor zorgverleners geldt namelijk dat hun zorg een passende kostprijs heeft (hier/hier/hier/hier/hier/hier). Bij toelichting bij het criterium ‘noodzakelijkheid’ wordt qua tekst al voorgesorteerd op vermeende “ongewenste situaties”.
Verder kan niet alle passende zorg getoetst worden, zegt de minister. De uitkomst van het toetsen van verschillende pakketcriteria kan verder tegenstrijdige uitkomsten geven. Zo kan effectieve zorg bij personeelstekort niet meer geleverd worden. Zo ontstaan schuivende panelen/criteria die kunnen conflicteren met wetgeving en die verder politiek gestuurd worden met beïnvloeding van niet (meer) te toetsen oneigenlijke zorgargumenten.
08.05.2019: Mag aantal uren verpleging in palliatieve setting worden gemaximeerd? (1) (nee)
03.07.2019: Mag aantal uren verpleging in palliatieve setting worden gemaximeerd? (2) (nee)
24.05.2022: De relatie tussen katheter, huisartsenactie en zorgakkoord (administratie/actiedag 1 juli)
19.10.2022: Een andere blik op voorkomen, verplaatsen en vervangen van zorg (substitutie/IZA)
De kloof tussen zorgvraag en zorgaanbod blijft zo bestaan, als zorg uit de basisverzekering niet meer kan worden geleverd. Hoeveel voorbeelden van een vastlopend systeem zijn er inmiddels niet gepubliceerd (NRC, november/december 2022)? Een personele beschikbaarheid (blog) die trouwens op dit moment, december 2022, eerder afneemt in plaats van het broze evenwicht, c.q. dysbalans herstelt (NRC, 9 december 2022 en CBS, 9 december 2022 en Zorg & Sociaalweb, 10 december 2022).
De Zorgautoriteit (NZa) heeft als taak markttoezicht, marktontwikkeling en tarief- en prestatieregulering, maar waarschuwt burgers niet of veel te laat (NOS, 13 oktober 2022 en NRC, 13 oktober 2022) en treedt onvoldoende op ten aanzien van de zorginkoopplicht van verzekeraars bij zorg van het basispakket (blog en blog).
De Inspectie (IGJ) heeft als taak om toezicht te houden op de kwaliteit van zorg van zorgaanbieders., onder andere of zorg veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht is. Waarbij ‘toegankelijkheid’ een van de fundamenten van het stelsel is. Maar als zorg niet tijdig wordt verleend (blog), is de zorg niet afgestemd op noodzaak in de situatie van de zorgvrager. Hoe is deze ‘clientgerichtheid’ te rijmen met alle (wel) premiebetalende wachtenden in de zorg? En wat houdt het makkelijk gezegde “clientgerichtheid” nu precies in, gegeven de (hier en hier en hier) aangezwengelde discussie?
Waar het kabinet ook niet op anticipeert, zijn aanpassingen binnen het zorgstelsel zelf. Dit is bewust buiten het coalitieakkoord gehouden. Het nadeel hiervan is dat de discussie met de bevolking over schaarste ook niet langs deze weg op gang komt (NRC, 7 december 2022). Schaarste die invloed heeft op alle aspecten binnen de drie markten van de wet: zorgverzekeringsmarkt, zorginkoopmarkt en zorgverleningsmarkt. Denk aan de overvloed aan polissen (NZa, 3 november 2022), Artikel 13-rechtszaken (hier) en bescherming van verzekeraars (onnodig//nodig), vaak door economen (hier). Gedrag, waarschijnlijk geïnitieerd vanwege het gebrek aan interesse en daadkracht bij het zoeken naar een alternatief (20 april 2020). Maar als dan niet een kant-en-klaar alternatief stelsel beschikbaar is, dan betekent dat toch niet dat niet ook onderdelen alvast kunnen worden gewijzigd (blog)?
27.10.2022: Zorgverzekeringswet: het resultaat, met nu nog 7 bespreekpunten (3) (politieke inzet)
Vandaag verschijnt de visie van deze voormalig bestuursvoorzitter van een zorgverzekeraar en huidig lid van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving. Hij zegt op vraag wat als ook een volgend kabinet niets fundamenteels aan het stelsel wil veranderen? Antwoord (FTM, 15 december 2022): “Dan kom je op een gegeven moment wel op het punt dat de wal het schip gaat keren. Dan gaat de schaarste keuzes afdwingen. Maar die keuzes maakt de werkvloer dan, niet de politiek.”
Maar ja, is dat wat NL wenst? Het raadslid komt zelf met een beter voorstel!
Tot slot
Het is een goede zaak dat de pakketcriteria nog eens onder het vergrootglas zijn gelegd. Binnen de huidige regelgeving moet de zorg voldoen aan de ‘stand van de wetenschap en praktijk’. Dat is een goed uitgangspunt mits de inhoud van passende zorg niet wordt losgekoppeld van overeenkomstige passende leveringsvoorwaarden, binnen passende regelgeving met passend toezicht. Vindt deze koppeling niet plaats, dan is de uitkomst van zorg van de basisverzekering onvoorspelbaar en allerminst toekomstbestendig.
Deze blog gaat over de zorg van de Zorgverzekeringswet. Mijn volgende blog gaat over het pakketbeheer binnen de Wet langdurige zorg.
Afbeelding onder de titel van deze blog is afkomstig van het Zorginstituut.
Eerdere relevante blogs over verbeteringen binnen de Zorgverzekeringswet
02.10.2016: Mededingingswet blijft van toepassing op de huisartsenzorg (inclusief de ACM)
12.01.2017: Een inkomensafhankelijke betaling hoort bij een solidair zorgsysteem (€-solidair)
21.02.2017: Aanpassing premiebetaling zorg stuit op verzet (meer inkomensafhankelijk)
26.06.2017: Met een goede risicoverevening is slechts een verzekeraar voldoende (geen risico)
18.07.2017: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (1)? (socialer)
10.08.2017: Kunnen zorgverzekeraars zich meer van elkaar onderscheiden? (eenheidsworst)
24.08.2017: Het risico van het Eigen Risico in het zorgstelsel (voor/tegens verplicht eigen risico)
04.09.2017: Het contract bij zorginkoop (inkoopmethodieken, omzetplafond, doorleverplicht)
27.09.2017: Bij dit zorgstelsel betaalt de burger de prijs (langs 3 wegen betaalt burger de kosten)
04.12.2017: Premiereductie betaald van zorggeld (onderschrijden en dan reclame met premiekorting)
21.12.2017: Actieve participatie burger nodig bij beheersen van zorgkosten (alle actoren doen mee)
06.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (1) (met 3D-bril)
10.01.2018: Is minder marktwerking nog een agendapunt (2)? (geen koerswijziging t.a.v. stelsel)
25.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (2) (selectieve inkoop)
23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing (interesse “ist” en “soll” kostprijs)
26.02.2018: Inzicht in prijs, dan ook uitzicht op een transparanter zorgcontract (in alle sectoren)
01.03.2018: De rol van de banken in de zorgsector (de 4e partij in de zorg, als lening verstrekker)
12.03.2018: De zorg en de kunst van het kiezen (burger medeverantwoordelijk voor zorg en keuzes)
27.04.2018: Regionalisering van de zorg: wat willen burgers en zorgaanbieders? (schaalgrootte)
28.04.2018: Bij kostenbeheersing in de zorg draagt ieder een bij (actoren bij betaalbaarheid)
30.04.2018: Politiek en hoofdlijnenakkoorden (position papers in aanloop naar bestuurlijke akkoorden)
22.05.2018: Politieke discussie nodig bij inzet van publieke middelen (balans kwaliteit doelmatigheid)
29.05.2018: Werkanalyse noodzakelijk bij duiden van zorgkostencijfers (uitpluizen deze cijfers!)
05.06.2018: Informatieovervloed op zorgverzekeringsmarkt voelt als doolhof (overstap verzekeraar)
14.06.2018: Welke zorg hoort in de basisverzekering? (pakketcriteria beoordeeld door ZiN)
18.06.2018: De belangen bij aangekondigde wetswijziging Wmg (wetsaanpassing prijsregulatie)
21.06.2018: Gevolgen van veranderingen in zorg richting 2040 (VTV-toekomstverkenning RIVM)
26.06.2018: Plaats zorgfraude in juist perspectief (ook publicitair, geen gehijg)
29.06.2018: Leiden stelselperikelen ook tot stelselwijzigingen? (eigen risico, info-plicht, polissen)
10.07.2018: Maak bekostiging ziekenhuiszorg 100% transparant (start herindeling o.b.v. noodzaak)
20.08.2018: Het waardegericht kunnen inkopen is een illusie (P-waarde = uitkomst/kosten)
12.09.2018: Verbod op winstuitkering aan zorgverzekeraars is een goede zaak (gesloten circuit)
20.09.2018: Zoektocht naar maatregelen kostenbeheersing nog volop gaande (voorbeeld/aanpak)
28.09.2018: Stelseldiscussie lijkt onontkoombaar: niet top-down, maar bottom-up (burger!)
13.10.2018: Wouter Bos: “Stop met wegduiken voor pijnlijke keuzes in de zorg” (blijkt moeilijk…)
21.10.2018: Werken aan de agenda van de vooruitgang (reorganiseren + betaalbaar houden)
08.11.2018: Selectief commentaar NZa bij verschijnen monitor zorgverzekeringen (repliek)
13.11.2018: Vrijheid burger bij keuze zorgaanbieder is belangrijker dan contractstatus (drempel)
21.11.2018: Droevige boodschap bij afscheid voorzitter van fysiotherapeuten (Guusje ter Horst)
29.11.2018: Persbericht: “zorgstelsel vertoont ernstige gebreken” (Platform Betrouwbare Zorgcijfers)
15.12.2018: Aanpak betonrot in publieke zaak: groter denken, kleiner doen (Tjeenk Willink)
04.02.2019: Duidelijker financieel kader bij betaling niet-gecontracteerde zorg (betalen + meedenken)
11.03.2019: Voorwaarden toetreding zorgaanbieder: van denken naar doen (Wtzi naar Wtza)
13.03.2019: Torn niet aan keuzevrijheid van de burger (wie bepaalt? aanbesteden hoeft niet)
19.03.2019: Wachten op het wegwerken van wachtlijsten (Treeknormen en zorgplicht)
15.04.2019: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (3)? (richting waarborgen)
18.04.2019: Reactie op: “veel ziekenhuiszorg heeft geen enkel nut” (welke zorg ineffectief?)
04.07.2019: Samenhang is ZINVOL: zorgwetten inhoud nastreven voorwaarden etc. (HRMO)
15.07.2019: Checklist bij huisartsenzorg en Wlz: acht vragen (basiszorg leveren voor Wlz-patiënt?)
24.07.2019: Aanpassing zorgstelsel: een bijdrage aan het debat (mijn eigen persoonlijke bijdrage)
21.08.2019: Wáár blijft het totaalplaatje? (stijging zorgkosten, personele tekorten, zorgstelsel etc.)
12.09.2019: Integreer monitor zorgverzekeringen met alledaagse zorg (verzekering versus praktijk)
19.09.2019: Rijksbegroting 2020 en de vragen over de juiste zorg op de juiste plek (JZOJP HA-SPEC)
23.09.2019: Hogere letselschadeclaims gaan leiden tot extra kosten burger (aansprakelijkheid)
21.10.2019: Stand van de zorg 2019 (rapport NZa: kosten, preventie, taakherschikking, verplaatsen)
29.10.2019: Méér inkomensafhankelijke zorgbetaling draagt (wel degelijk) bij aan meer solidariteit
04.11.2019: Het woord is aan de minister (2) (over de Rijksbegroting 2020)
18.12.2019: Financiële staat: vraag/antwoord (04) (wat is toegevoegde waarde, blik op vertrouwen)
19.12.2019: Financiële staat: vraag/antwoord (05) (risicoverevening, geld blijft op plank, afschaf ex-post)
21.12.2019: Stop Zorgkaart Nederland en ga in gesprek (kost veel geld, fraudegevoelig, anonimiteit)
30.12.2019: Promotieonderzoek: mismatch in zorg tussen beroepsidentiteit en het systeem
22.04.2020: Ook deze crisis bewijst dat aanpassing zorgstelsel nodig is (corona: keuzes maken moeilijker)
28.04.2020: Brede maatschappelijke heroverweging zorgstelsel: een discussie waard (v/e ambtelijke werkgroep)
12.05.2020: Een financiële kluwen: lenteherberekening en catastroferegeling (compensatie 21 ZV’s)
11.06.2020: De minister haalt oude koe uit de sloot (vrijheid artsenkeuze weer ter discussie)
24.06.2020: SER-rapport: zorgtoekomst vraagt een consistente, langjarige inzet in beleid en samenwerking
29.06.2020: Verbod op collectiviteit geeft zorgstelsel een meer sociaal karakter (37% betaalt voor 63%)
04.08.2020: Een kwestie van kiezen (te maken zorgkeuzes in politiek bij verkiezingen: 226 voorstellen)
26.10.2020: Kiezen is een kunst (over politieke zorgkeuzes als het niet meer financierbaar is)
24.11.2020: Leerpunten decentralisatie gebruiken bij regionalisering (SCP-rapport: nut medisch?)
02.12.2020: Passende zorg zoekt passende bekostiging (1) (NZa ZiN rapport zorginhoud)
04.12.2020: Passende zorg zoekt passende bekostiging (2) (NZa ZiN rapp. bekostiging/organisatie:opties)
14.12.2020: Zorgplicht zorgverzekeraar is primair een resultaatverplichting (NZa met plichten ZV)
24.12.2020: Discussienota kabinet Zorg voor de Toekomst: een reactie (consultatie + reactie)
16.02.2021: Megaklus nieuwe ministers van VWS en Medische Zorg (controversiële onderwerpen)
29.03.2021: Handhaving inkoopplicht zorgverzekeraars moet na 15 jaar nog beginnen (NZa)
14.06.2021: Over toverwoorden en de kunst van veranderen (ziekenhuistransitie i/e verandercyclus)
22.06.2021: De zorg heeft integrale adviezen en toezicht nodig (RVS-rapport à verandercyclus)
13.07.2021: Koppeling verantwoordingsplicht aan toetreding anders insteken (WTza met plichten)
23.07.2021: Verwijsapplicatie ZorgDomein in private handen: goed idee? (Rabo à publieke borging)
03.09.2021: Vertraging kabinetsformatie remt ook oplossingen bij zorgdilemma’s (mnd stilstand)
20.09.2021: Ook de WRR stelt: prioriteer en maak keuzes (WRR-rapport “Kiezen voor houdbare zorg”)
24.09.2021: Onder druk wordt alles vloeibaar (salarisverbetering pas na druk Tweede Kamer)
30.09.2021: Deze plicht van openbare verantwoording gaat veel te ver (Wtza-plichten)
01.11.2021: Het woord is aan de minister (3) (over Rijksbegroting 2022 en relatie met blogs)
10.12.2021: Het Nederlandse zorgstelsel: een analyse op maat (Jeurissen/Maarse, les + vooruitzicht)
17.12.2021: Coalitieakkoord wijst naar nieuw af te sluiten integraal zorgakkoord (zorg in Rutte IV)
21.12.2021: Verkleinen gezondheidsverschillen: kabinet Rutte IV aan zet (volgens coalitieakkoord)
14.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (1) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)
16.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (2) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)
13.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (1) (pas.z covid,Wlz,dure med, e.risico)
15.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (2) (acute z,lo-dien,p.tekort,jeugd,wmo)
17.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (3) (prev,GGZ,ICT,Integraal Akkoord)
13.05.2022: Op weg naar een integraal zorgakkoord (toelichting op 7 agendapunten bij IZA)
17.05.2022: Opnieuw staat aanpak personele tekorten in zorg in de picture (TAZ:110.000/Gupta)
09.06.2022: Kabinetsreactie op WRR-rapport wazig: zelf 10 voorstellen gedaan (ipv werkgroep)
15.06.2022: Zorgpremie gaat stijgen vanaf 2023, maar met hoeveel? (6 variabelen bij Voorjaarsnota)
22.07.2022: Boekbespreking: “de zorg is terminaal” (huisarts evalueert onverbloemd zorg en stelsel)
15.08.2022: Conceptversie Integraal Zorgakkoord is te ingewikkeld (geen 5W1H-SMART bij ZINVOL)
18.08.2022: Zorgplicht zorgverzekeraars blijft een (te) vaag omschreven begrip (plicht à “samen”)
23.08.2022: Méér armoede schaadt gezondheid en levenskwaliteit (actie bij inflatie/energiecrisis)
30.08.2022: Bij budgetdiscussie (huisartsen)zorg worden 2 kernpunten gemeden (2) (ZV-insteek)
09.09.2022: Eerste publieke reacties op het Integrale Zorgakkoord (GGZ-client tegen, werkgever voor)
11.10.2022: Niet-gecontracteerde zorg verdient meer waardering (werk + contractbespreking + IZA)
19.10.2022: Een andere blik op voorkomen, verplaatsen en vervangen van zorg (substitutie/IZA)
22.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en de macht van werkgevers (1) (80->50%+markt)
25.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en politieke besluitvorming (2) (VNO/CDA/VVD)
27.10.2022: Zorgverzekeringswet: het resultaat, met nu nog 7 bespreekpunten (3) (politieke inzet)
16.11.2022: Zelfs zonder verbod winstuitkering blijft het tobben met zorgplicht (wet: RvS-advies)