De twee kerndisciplines van de eerste lijn, huisartsenzorg en wijkverpleging, hebben zich gisteren uitgesproken tegen een akkoordverklaring van het huidige voorliggende Integrale Zorgakkoord (IZA) van 3 september.
De ouderenzorgorganisaties die actief zijn in de wijkverpleging tekenen het Integrale Zorgakkoord (IZA) vooralsnog niet, omdat zij de garanties uit het akkoord niet hard genoeg vinden. (Volkskrant, 12 september 2022).
Huisartsenvereniging LHV wijst het akkoord af met een “nee, tenzij.” De ledenvergadering wil eerst concretere resultaten zien op het gebied van de avond-, nacht- en weekenddiensten (ANW) en op het gebied van ‘Meer tijd voor de patiënt’. Aan het eind van het jaar gaan huisartsen de situatie opnieuw bekijken.
In deze blog ga ik in op de consequenties en op de turbulentie rondom de besluitvorming in het afgelopen weekend.
De situatie in IZA-land is op dit moment, voor zover mij bekend, als volgt.
17 partijen besluiten over Conceptversie Integraal Zorgakkoord 1.0: voor óf tegen?
|
Verzorgenden en Verpleegkundigen Nederland ( voorwaardelijk voor), Federatie Medisch Specialisten (voor), Patiëntenfederatie Nederland (voor), MIND (tegen), De Nederlandse GGZ (voor), Landelijke Huisartsen Vereniging (Nee, tenzij), InEen (voor), ZorgthuisNL (tegen), Actiz (tegen), Nederlandse Federatie van Universitaire medische centra (voor), Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (voor), Zelfstandige Klinieken Nederland (voor), Zorgverzekeraars Nederland en Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Daarnaast zijn ook Zorginstituut Nederland (hier), de Nederlandse Zorgautoriteit (hier) en het ministerie van VWS (hier/hier) uiteraard betrokken geweest bij de totstandkoming van het onderhandelaarsakkoord. |
Turbulentie afgelopen weekend
Nadat de Conceptversie IZA 1.0 op 3 september werd gepubliceerd, raakte de discussie over het wel/niet tekenen van het IZA in een stroomversnelling. Na de beroerde resultaten van de Ledenraadpleging, verzameld tussen 3 en 8 september, heeft huisartsenvereniging LHV (citaat): “intensief overleg gevoerd met de minister, ZN en NZa, met als resultaat dat de minister de huisartsen extra toezeggingen heeft gegeven die het vertrouwen moeten vergroten dat de afspraken in het zorgakkoord ook gerealiseerd worden en dat de toegezegde financiële middelen daadwerkelijk en volledig daar terecht komen waar ze voor bestemd zijn(einde citaat).” Deze toezegging van de minister moest het smeermiddel worden om de beroepsgroep van huisartsen het vertrouwen te geven met het nieuwe zorgakkoord (alsnog) akkoord te gaan.
In chronologie de gebeurtenissen deze afgelopen week:
–LHV: uitnodiging tot Ledenraadpleging. Citaat: “Wij willen graag van u horen hoe u aankijkt tegen het Integrale Zorgakkoord (IZA) dat nu voorligt. Wij vragen u om de ledenvergadering van uw advies te voorzien(LHV, 1 september 2022).”
–InEen: de branchevereniging van organisaties in de eerstelijnszorg zoals gezondheidscentra, zorggroepen, huisartsenposten en regionale ondersteuningsstructuren heeft op de Algemene Ledenvergadering de tekst van het IZA op donderdag 8 september jl. wel goedgekeurd. Citaat: “Omdat het een akkoord op hoofdlijnen is, moeten veel afspraken nog geconcretiseerd worden. Hoe gaat dat uitpakken? Het is essentieel dat de zorgen van de huisartsenzorg en Actiz worden weggenomen. Zonder een brede steun van alle dragende partijen zullen de ambities van het IZA heel lastig te realiseren zijn. InEen zal niettemin het IZA ondertekenen in het vertrouwen dat VWS snel samen met de huisartsenorganisaties, Actiz en zorgverzekeraars de gesprekken voortzet met als doel tot het benodigde vertrouwen te komen dat de afspraken uit het IZA ook gerealiseerd gaan worden (InEen, 13 september 2022).”
–LHV: Citaat: “Meer dan 3000 LHV-leden hebben in de afgelopen dagen de peiling ingevuld en hun mening gegeven over het zorgakkoord en of dit akkoord daadwerkelijk verbeteringen voor de huisartsenzorg biedt. Wij vinden het belangrijk om vast te houden aan ons eigen democratisch proces en geven daarom deze week en tot en met de landelijke ledenvergadering geen commentaar aan de buitenwereld (LHV, 8 september 2022).”
–LHV: Op internet verschijnt een terugkoppeling van de resultaten van de ledenpeiling onder praktiserende huisartsen (n= 2969). Gemiddeld gegeven cijfer bij de Ledenraadpleging op 10 items van IZA in de range van 0-10 punten: 4,56, ofwel een ruime onvoldoende!
–Minister: Citaten: “Om te garanderen dat de afspraken ook écht tot een verandering in de praktijk leiden heb ik met uw bestuur besloten dat we de afspraken die specifiek over de huisartsenzorg gaan het komende jaar extra nauwgezet gaan monitoren.” En “Ik heb ook de zorgverzekeraars nogmaals gevraagd om mij en jullie maximaal te ondersteunen bij de beweging die we de komende jaren in gang moeten zetten. Zij hebben mij bevestigd dat zij de komende jaren stevig zullen investeren in een huisartsenzorg waar zorgverleners tijd hebben voor hun patiënt. Dat is ook een afspraak waar ik hen aan zal houden (Brief minister VWS, 9 of 10 september 2022).”
–NOS: De achterban van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) wijst het Integraal Zorgakkoord af. Dat is de uitkomst van een vertrouwelijke peiling onder 3000 leden, die in handen is van de NOS (NOS, 10 september 2022).
–Advocatenbrief aan Stichting De Bevlogen Huisartsen: Citaat: “Juridisch kwalificeert het IZA als een overeenkomst. Wil een overeenkomst zinvol kunnen worden ingezet dan moet het helder maken waartoe partijen zich verplichten. Op dit primaire criterium schiet het IZA fundamenteel tekort. Onze conclusie is dat het IZA op voor huisartsen relevante punten dermate vaag, incompleet (talloze zaken moeten nog worden ‘uitgewerkt’; door wie of wat en op basis van welke principes is onduidelijk) en inconsistent is (zie de bijlage voor een greep uit de enkele contradictoire passages) dat het onverstandig is om het IZA in deze vorm te aanvaarden. Het is namelijk niet mogelijk om op basis van gebruikelijke contractuele interpretatieregels te komen tot een (zelfs niet min of meer) eenduidige interpretatie. Het document zal een bron van interpretatieverschillen blijken te zijn (10 september 2022).”
–LHV: Citaat: “Minister Kuipers van VWS stelt zich persoonlijk verantwoordelijk voor de realisatie van de afspraken over de huisartsenzorg in het integraal zorgakkoord. Die toezegging heeft de LHV na intensief overleg met de minister dit weekend gekregen. In de laatste versie van het akkoord ziet het bestuur weliswaar passende oplossingen voor de urgente problemen in de huisartsenzorg, maar het gebrek aan vertrouwen in de uitvoering is groot omdat concrete uitwerking op sommige onderdelen ontbreekt. Dit hebben we direct na het sluiten van de ledenpeiling donderdag 8 september nogmaals met spoed aangekaart. Intensief overleg met de minister, ZN en NZa heeft nu als resultaat dat de minister de huisartsen extra toezeggingen heeft gegeven die het vertrouwen moeten vergroten dat de afspraken in het zorgakkoord ook gerealiseerd worden. Het LHV-bestuur is van mening dat de huidige afspraken in het IZA kunnen bijdragen aan het oplossen van de problemen in de huisartsenzorg en de zorg in brede zin. Daarom hebben we na een lang en intensief onderhandelingstraject besloten om de laatste versie van het akkoord aan onze leden voor te leggen. De minister heeft nu zijn commitment extra op schrift gesteld en zijn directe betrokkenheid en aanspreekbaarheid op de uitvoering toegezegd (LHV, 11 september 2022).”
–Stichting De Bevlogen Huisartsen: Citaat: “Samenvattend: Voor huisartsen is het IZA véél te mager. Dus stem en zeg NEE tegen het IZA!” (Stemadvies, 11 september 2022 + Medisch Contact, 12 september 2022).
–Help De Huisarts Verzuipt: Citaat: “Gegeven deze feiten is het is onvoorstelbaar en onverstandig dat de ledenvergadering van de LHV en het LHV-bestuur akkoord gaan met het voorliggende Integraal Zorg Akkoord. Dat zou de LHV en daarmee de huisartsen zowel intern als extern schade berokkenen. Intern omdat de leden niet zullen accepteren dat ze wel gehoord, maar niet serieus genomen worden. Extern omdat onderhandelingspartners de conclusie kunnen trekken dat met de LHV-onderhandelaars zaken gedaan kan worden zonder dat de achterban over het uiteindelijke resultaat kan oordelen (brief, 11 september 2022).
–VPH-bestuur: geeft advies aan leden LHV om na toezegging minister voor IZA te stemmen. Citaat: “Wij hebben er vertrouwen in dat de komende maanden de overgebleven details verder in worden gevuld. In de contacten met de betrokken partijen hebben we voldoende vertrouwen opgedaan om tot een succesvolle uitwerking te komen (VPH, 12 september 2022).”
–LHV/NOS: Citaat: “De huisartsen hebben besloten dat zij het integraal zorgakkoord nu niet ondertekenen. Tenzij er binnen 3 maanden op belangrijke punten aan de randvoorwaarden wordt voldaan. Dan zijn we als huisartsen alsnog bereid om het zorgakkoord te ondertekenen (LHV, 12 september 2022 + NOS, 12 september 2022).”
Het contract is juridisch belangrijker dan het IZA
Zonder akkoord van huisartsen en wijkverpleging krijgt de minister met het IZA niet de gewenste handtekening. Maar niemand hoeft te wanhopen, want ook voor 2023, het eerste jaar van het nieuwe akkoord, moet er onderhandeld worden op de zorginkoopmarkt, zodat nadien er op zorgverzekeringsmarkt een passende nominale premie kan worden berekend. Het streven blijft gecontracteerde zorg, met beiderzijds, voor verzekeraars en zorgverleners, een contracteervrijheid.
Naast het lage rapportcijfer dat bij de Ledenraadpleging huisartsen naar voren kwam, is ook de uitspraak van de hierboven genoemde advocaten Sippens en Schrijvershof, over de ministeriele interventie, met nadien (11 en 12 september) de adviesuitspraken van de beroepsverenigingen, relevant:
|
Citaten: “De niet gedateerde maar zojuist aan ons verstrekte brief van de minister van naar wij aannemen 10 september 2022 verandert aan de hiervoorgaande analyse niets omdat de bewoordingen in de brief van de minister (opnieuw) niet tot enige privaatrechtelijke verplichting leiden. In de eerste plaats niet omdat het geen onderdeel is van het IZA. In de tweede plaats omdat het aan hetzelfde euvel lijdt als het IZA: geen concrete verplichtingen en opnieuw is de minister daar enkel op ‘aanspreekbaar’ (hetgeen echt iets anders is dan een privaatrechtelijke verplichting die moet worden nagekomen). Dit moge politiek gezien een relevante uitspraak zijn maar uit de bijlage volgt dat dit juridisch gezien voor huisartsen geen houvast biedt. Het is overigens bijzonder dat de minister in zijn brief vertrouwen benoemt terwijl in het IZA een zeldzame en merkwaardige regeling is opgenomen (omkering bewijslast) die juist wantrouwen als vertrekpunt kent.” En “Wij begrijpen dat de minister met een politieke agenda te maken heeft (prinsjesdag). Dat is niet voldoende reden om een vaag stuk er nu doorheen te drukken dat beoogt de zorg voor de komende 3- 4 jaren te regelen. Het gaat niet om klein bier tenslotte. Wat is er, anders dan de agenda van de minister (1 van de 14 partijen bij dit akkoord), op tegen om vakmensen in de komende 3 -4 maanden een begrijpelijk en wel verplichtend stuk in elkaar te laten zetten zodat iedereen begrijpt waar hij/zij aan toe is?” |
Een nieuwe invulling van de essentiële onderdelen IZA (vanaf pg. 27) of uitwerking van bestaande onderdelen van IZA, het blijft een keuze, ook straks in december 2022. Maar de contractbesprekingen 2023 worden meestal al in het najaar 2022 afgerond. Ofwel: zeer snel.
Zoals bekend ligt aan een zorgvergoeding uit segment 3 een verplicht zorgcontract ten grondslag. Zonder contract, ook in 2023 geen euro uit segment 3 (Zorgcijfersdatabank: S3). Citaat uit IZA: (pg.74): “Alle zorgverzekeraars bieden MTVP aan in de contractering voor 2023. Bekostiging van de huisartspraktijk gaat in 2023 via het S3-segment.” Daarbij wordt gesproken over voorwaarden (via RHO), over intervisie en het zich committeren aan een Leidraad. Wat gaat dat concreet inhouden voor huisartsen?
Mede om deze redenen ging mijn onderstaande reactie als senior lid aan mijn Kring niet alleen over het IZA, maar ook om het zorgcontract met wederzijdse verplichtingen met nu het proactief aanbieden van voorstellen t.b.v. MTVP en ANW.
Mijn reactie aan mijn LHV-Kring (11 september 2022)
|
Een reactie. Met name van herkenning zoals de zaken helaas ook al eens eerder zijn verlopen. Op een IZA/bestuurlijk akkoord kunnen geen rechten worden geclaimd. Het blijft bij intenties. Een ja-woord van ZN zegt niets over het gedrag v/e individuele ZV (zie ook bericht advocaat Sippens en de advocaat van Maverick). Dit betekent dat vooral de inhoud van het zorgcontract 2023 e.v. cruciaal wordt. Met en zonder een IZA. Het blijft, zoals ook IZA het stelt, de bekende “concurrentiële inkoop met individuele contractering“. Bij IZA valt mij de complexiteit bij twee cruciale huisartsenpunten op: zie MTVP (IZA, pg 74, laatste 2 alinea’s) en het ANW-punt (IZA pg. 56 + Actieplan ANW). Zo geformuleerd worden dit een hele klus om deze onderwerpen naar tevredenheid uit te werken. Met de zorgverzekeraar die ook nog het recht heeft van het laatste woord. Transformatiemiddelen zijn, als onderdeel van financiering, verder tijdelijk. Misschien toch meer tijd nemen om IZA uit te werken. Mijn advies: neem van beide punten in elk 1 document je visie, strategie,organisatiestructuur, randvoorwaarden op en meldt bij de vervolgstappen vanaf nu de 5W1H stappen van elke betrokken IZA-partner en leg dit A4 sowieso vast in een toekomstig IZA bij het betreffende onderdeel bij de uitwerking van de werkagenda, (besluitvorming daarna via alle huisartsen). En tegelijkertijd óók in alle individuele contracten met de zorgverzekeraars, te beginnen in het contract 2023. |
De ministeriele brief mag dan uiteindelijk niet hebben geholpen dat huisartsen nu het IZA accorderen, het “intensief overleg met de minister, ZN en NZa” van het afgelopen weekend kan wel helpen dat de komende maanden nieuwe stappen concreter worden en ook “afdwingbaar” worden gemaakt. Het relaas van de advocaten en ervaringen vanuit het verleden maken het (helaas) ook duidelijk dat juridische steun daarbij onmisbaar is.
Tot slot
Er is nog een lange weg te gaan bij de presenteerde werkagenda. Niet iedereen is hier optimistisch over (NRC, 12 september 2022). Lees het standpunt van de praktijkondersteuners. Of de bijdrage van een 2-tal autoriteiten, een op bestuurlijk gebied (hier), de ander op het gebied van preventie (hier).
Artsenorganisatie KNMG (11 september 2022 + Volkskrant, 11 september 2022) maakt zich grote zorgen en meldt dat de gezondheidsplannen van het kabinet te vrijblijvend en ondoelmatig zijn.
|
KNMG/citaat: “De gezondheid van alle Nederlanders moet voorop staan bij het beleid van de overheid. In het Integraal Zorg Akkoord wordt de gezondheid van burgers niet centraal gesteld, constateert de KNMG. Volgens de artsenfederatie focussen de huidige kabinetsplannen onvoldoende op gezond blijven. Dat kan ertoe leiden dat het beoogde effect van het Integraal Zorg Akkoord niet bereikt wordt. KNMG-voorzitter: ‘We kunnen geld blijven investeren in de gezondheidszorg, maar als je niets doet aan de oorzaak van gezondheidsproblemen, is het dweilen met de kraan open. De artsenfederatie wil dat er concrete resultaten geboekt worden. Inzetten op schone lucht en het bestrijden van armoede heeft namelijk veel meer blijvende impact op de gezondheid van mensen.” NB: (blog) |
21.12.2021: Verkleinen gezondheidsverschillen: kabinet Rutte IV aan zet (volgens coalitieakkoord)
Geachte lezers, alleen dit jaar zijn er al 29 IZA-gerelateerde blogs geschreven, waarvan 7 sinds het verschijnen van de conceptversies van het Integrale Zorgakkoord. Dit is nummer 8.
Gelukkig zijn er ook nog andere onderwerpen in de wereld van de zorg.
NASCHRIFT: De wijkverpleging is korte tijd later wel akkoord gegaan met het IZA.
Eerdere blogs in chronologie over het traject richting het Integrale Zorgakkoord
02.04.2021: NZa-evaluatie over contractering huisartsenzorg heeft weinig diepgang (monitor)
06.05.2021: Tussenevaluatie bestuurlijk akkoord huisartsenzorg benoemt niet alle knelpunten
01.09.2021: Over wenseninventarisatie bij huisartsen en beleidsmatige vervolgstappen (LHV)
07.09.2021: Bij huisartsenzorg (b)lijkt eigenaarschap van secundair belang (2) (fout: van primair belang)
20.09.2021: Ook de WRR stelt: prioriteer en maak keuzes (WRR-rapport “Kiezen voor houdbare zorg”)
30.09.2021: Deze plicht van openbare verantwoording gaat veel te ver (Wtza-plichten)
08.10.2021: Het hebben van een vaste huisarts leidt tot betere zorguitkomsten (3 indicatoren)
05.11.2021: Geen verband MVTP en (nieuw) tarief 15-minutenconsult (personeel + budget)
10.11.2021: Stijging van psyche meldingen bij arbeidsongeschiktheid van huisartsen (AOG/AOV)
16.11.2021: Medisch generalistische basiszorg is bij Wlz niet automatisch huisartsenzorg
24.11.2021: Stagnatie bij financiering MTVDP blokkeert een landelijke uitrol (HLA versus praktijk)
01.12.2021: Oplopende inflatie vraagt tariefaanpassing (inflatie>2,5% dus CEP en OVA ook aanpassen)
10.12.2021: Het Nederlandse zorgstelsel: een analyse op maat (Jeurissen/Maarse, les + vooruitzicht)
14.12.2021: Verbetering tuchtrecht: de bal ligt bij de KNMG (dubieuze uitspraken, geen lerende werking)
17.12.2021: Coalitieakkoord wijst naar nieuw af te sluiten integraal zorgakkoord (zorg in Rutte IV)
21.12.2021: Verkleinen gezondheidsverschillen: kabinet Rutte IV aan zet (volgens coalitieakkoord)
25.01.2022: Huisartsenzaken duidelijk geagendeerd bij aanvang 2022 (prioriteiten + PO + enquête)
01.02.2022: Ruimtegebrek bij huisartspraktijken is opnieuw een actueel thema (Newcom enquête)
14.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (1) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)
16.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (2) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)
24.02.2022: ANW-spoedzorg op huisartsenpost zo niet meer toekomstbestendig (dysbalans/wet)
02.03.2022: Uitgangspunten herinrichting landschap acute zorg bekend…en nu? (pilots/VWS/NZa)
13.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (1) (pas.z covid,Wlz,dure med, e.risico)
15.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (2) (acute z,lo-dien,p.tekort,jeugd,wmo)
17.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (3) (prev,GGZ,ICT,Integraal Akkoord)
01.04.2022: Disbalans vraag en aanbod huisartsenzorg: aanpak integraal akkoord (4) (Rutte IV)
07.04.2022: Hernieuwde houdbaarheidsagenda Wmo (beleid kabinet Rutte IV, huisvesting huisarts)
15.04.2022: Zet jeugdzorg op plek een, twee en drie (beleid: 5 basisprincipes + 5W1H uitvoering)
20.04.2022: Minister blijft vaag over noodzakelijk aantal spoedeisende hulp (SEH) (in IZA?)
10.05.2022: Insteek onderhandeling gaat huisartsenwaarde zorgakkoord bepalen (IZA/kabinet)
13.05.2022: Op weg naar een integraal zorgakkoord (toelichting op 7 agendapunten bij IZA)
17.05.2022: Opnieuw staat aanpak personele tekorten in zorg in de picture (TAZ:110.000/Gupta)
24.05.2022: De relatie tussen katheter, huisartsenactie en zorgakkoord (administratie/actiedag 1 juli)
30.05.2022: Huisartsenzorg: via de Mededingingswet naar een toekomstige DAEB (HS-artikel)
09.06.2022: Kabinetsreactie op WRR-rapport wazig: zelf 10 voorstellen gedaan (ipv werkgroep)
22.06.2022: Huisartsenacties: van terechte insteek naar goed resultaat (Malieveld/3 klippen/VWS-actie)
03.08.2022: Meekijkconsultatie: mistig bij uitvoering, bekostiging en contractering
09.08.2022: Herberekening GVS-vergoedingslimieten: bezint eer ge begint! (2023: -140 mln.?)
15.08.2022: Conceptversie Integraal Zorgakkoord is te ingewikkeld (geen 5W1H-SMART bij ZINVOL)
18.08.2022: Zorgplicht zorgverzekeraars blijft een (te) vaag omschreven begrip (plicht à “samen”)
23.08.2022: Méér armoede schaadt gezondheid en levenskwaliteit (actie bij inflatie/energiecrisis)
25.08.2022: Bij budgetdiscussie huisartsenzorg worden 2 kernpunten gemeden (belang/inkoop)
30.08.2022: Bij budgetdiscussie huisartsenzorg worden 2 kernpunten gemeden (2) (ZV-insteek)
05.09.2022: Besluitvorming Integrale Zorgakkoord lijkt haastklus (LR-raadpleging in 4 dagen…)
09.09.2022: Eerste publieke reacties op het Integrale Zorgakkoord (GGZ-client tegen, werkgever voor)