Veel verontruste berichten zijn te lezen, ook over ouderenzorg. Deze week werd bekend dat Nederland per inwoner méér uitgeeft aan zorg dan bijna alle andere Europese landen (NRC, 5 december 2022 + OECD, pg.129). Eerder lazen we het bericht dat de lijst met ouderen en zieken die wachten op een plek in het verpleeghuis groeit: ruim 21.000 mensen in Nederland zouden wachten op deze 24-uurszorg (hier/hier). Een bestuurder van Actiz meldt daarbij: “Met 30 procent minder personeel zullen we in de toekomst dezelfde groep en zelfs nog meer ouderen intensieve zorg moeten bieden (Nieuwsuur, 25 november 2022).” Haast is geboden, zegt zij, want er is al een tekort van ongeveer 80.000 zorgmedewerkers (NRC, 25 november 2022).
Woorden die steeds terugkomen bij deze berichten zijn vergrijzing, problemen met betaalbaarheid en steeds vaker personele krapte. Met als gevolg dat zorg ontoegankelijker dreigt te worden, dan wel al ontoegankelijk is (hier/hier). Kijk ook eens bij: “Trends in de ouderenzorg.”
In deze blog ga ik in op de situatie van zorg bij kwetsbare ouderen. Krijgen zij nog wel de noodzakelijke zorg? Wat zegt het Integrale Zorgakkoord over ouderenzorg?
Allereerst toch nog maar weer eens de impact van vergrijzing op de volksgezondheid zoals dat bij de laatste periodieke toekomstverkenning door een kennisinstituut naar voren kwam.
RIVM/VTV 2018 + update 2020 + VTV-2024 (VTV: Volksgezondheid Toekomstverkenning)
|
“De vergrijzing heeft grote impact op de volksgezondheid en zorg Het aandeel ouderen in de samenleving neemt toe. Ook bereiken mensen steeds vaker een hoge leeftijd. Hierdoor hebben steeds meer mensen een chronische aandoening zoals artrose, nek- en rugklachten, diabetes en dementie. Bovendien hebben mensen steeds vaker meerdere aandoeningen tegelijk. Dementie veroorzaakt in 2040 de meeste sterfte en de hoogste ziektelast. Niet alleen medische maar ook sociale problemen nemen toe. Het aantal eenzame ouderen stijgt. Ouderen wonen vaker zelfstandig en ook vaker alleen. Door deze ontwikkelingen ontstaat er meer druk op zowel de formele als de informele zorg. Zorgvoorzieningen komen het meest onder druk te staan in de krimpregio’s. Meer gezondheid maar ook meer ziekte De levensverwachting stijgt van 81,5 jaar in 2015 naar bijna 86 jaar in 2040. Nagenoeg alle jaren die we er bij krijgen, zijn in goede ervaren gezondheid. Ook gaan we niet meer beperkingen ervaren. Wél stijgt het aantal mensen met een chronische aandoening. We worden steeds ouder doordat mensen vaker aandoeningen zoals hart- en vaatziekten en kanker overleven, onder meer door betere behandelingen. Dit is, naast de vergrijzing, een belangrijke oorzaak voor de sterke toename van dementie als doodsoorzaak. Doordat steeds minder mensen overlijden aan hart- en vaatziekten en kanker, hebben steeds meer mensen te maken met de langetermijngevolgen ervan.” |
De impact van vergrijzing laat dus grote veranderingen zien in de bevolking (RIVM). Tussen 2019 en 2040 zien we het aantal 75-plussers (+86%) en 90-plussers stijgen (+151%) met gevolgen voor de volksgezondheid: mensen met artrose (+87%), mensen met dementie (+96%), mensen met urine-incontinentie (+43%) etc.Bij beleid/aanpak van ouderenzorg worden vervolgens steeds de volgende vragen gesteld: Wie? Wat? Waar? Wanneer? Waarom en vooral Hoe? Dat geldt voor medische zorg, voor verpleging en verzorging, paramedische en farmaceutische zorg, hulpmiddelen en daarnaast het sociale aspect. En dat geldt voor hun samenwerking binnen domeinen. Maar ook voor opvang/huisvesting van cliënten.
Gegevens over opvang: wonen en personeel (Bron: Actiz, 7 november 2022)
|
“De vvt is de grootste zorgsector in het land. Bijna 500.000 medewerkers zorgen voor ruim 120.000 bewoners in verpleeghuizen en komen jaarlijks bij 2 miljoen mensen thuis. In Nederland wonen 121.009 mensen, voornamelijk ouderen, in een verpleeghuis. Steeds meer mensen wachten op een plek in het verpleeghuis, momenteel 21.795. Daarnaast wachten er nog eens 10.820 mensen uit voorzorg. Vaak ontvangen zij wel een vorm van overbruggingszorg: zorg of begeleiding die iemand ontvangt terwijl hij/zij wacht op een plek in een zorginstelling. Ondanks 130.000 beschikbare verpleeghuisplekken en een bezetting van 121.009 mensen zijn er toch lange wachtlijsten. Het tekort aan personeel is hiervoor een belangrijke reden. Het verpleeghuis heeft soms wel een kamer, maar niet de zorgverleners om daadwerkelijk zorg te leveren. Eerder had kabinet Rutte III met partners bestuurlijke afspraken Wonen en Zorg gemaakt waren om toekomstige tekorten in de ouderenzorg niet verder te laten oplopen. Dit hield in het bouwen van 50.000 verpleegzorgplekken en 160.000 ouderenwoningen tot en met 2030. De verpleegzorgplekken zouden een verdeling worden van verpleeghuisplekken en geclusterde woningen waar Wlz-zorg thuis geleverd kan worden. Het liep echter anders. In december 2021 presenteerde het kabinet Rutte IV haar coalitieakkoord. Daarin stond dat er voor verpleeghuiszorg wordt uitgegaan van ‘scheiden wonen en zorg’. Er komen geen verpleeghuisplekken meer bij, maar alleen verpleegzorg aan huis. Daarmee werd een streep gezet door de bestuurlijke afspraken Wonen en Zorg. ActiZ was verbaasd dat het kabinet eenzijdig de afspraken heeft opgezegd zonder met een passend alternatief te komen. In juli 2022 kwam er het programma Wonen, ondersteuning en zorg voor ouderen (Wozo). Dit programma bestaat uit maatregelen, initiatieven en projecten om de ouderenzorg anders te organiseren. Zodat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen, langer zelfredzaam blijven en meer gebruik kunnen maken van technologische innovatie. Conclusie: voor het ministerie moet de focus van zorgorganisaties vanaf nu liggen op meer verpleegzorg thuis (via volledig pakket thuis, modulair pakket thuis en persoonsgebonden budget).” |
We zien hier dat ten tijde van het kabinet Rutte III er nog de ambitie was om 50.000 verpleegzorgplekken te bouwen, onder andere met ook daadwerkelijke verpleeghuisplekken. Die ambitie is met kabinet Rutte IV geheel verlaten (hier + coalitieakkoord kabinet Rutte IV, december 2021).
De situatie nu is: 21.000 wachtenden op een 24uurs-zorgplek + personele tekorten in de (hele) zorg (hier/hier/hier) + in de toekomst/nu de focus op verpleegzorg vooral thuis (hier/hier + reactie op Wozo).
Hierbij twee opmerkingen
Aan de eerste besturingsknop van betaalbaarheid wordt gedraaid door voor de zorgafhankelijke oudere burger stapsgewijs wonen en zorg te scheiden, de eigen bijdrage in een verpleeghuishuis mede vermogensafhankelijk te houden en bij verpleeghuizen zelf te bezuinigen (hier/hier/hier/hier), te knippen (hier/hier/hier/hier/hier/hier) in te complexe tarieven (hier) en hun vergoeding van de normatieve huisvestingscomponent (NHC) en normatieve inventariscomponent (NIC) aan te passen (hier).
Een van de hieraan gerelateerde gevolgen is het met internationale investeerders en private equity-partijen betaalde particuliere verpleeghuis (NRC, 21 november 2022).
Hierbij steekt een groep investeerders geld in een specifiek bedrijfsportfolio met vaak meerdere zorglocaties. Geld wat uiteraard moet worden terugverdiend. Onderzoeker (hier): “Het zijn vaak kleinschalige woonvormen die zich richten op cliënten met een wat grotere portemonnee. Sommige worden gefinancierd uit Volledig Pakket Thuis (VPT) of het Modulair Pakket Thuis (MPT) en het Persoonsgebonden Budget (pgb). De VPT-gefinancierde huizen moeten een contract afsluiten met het zorgkantoor terwijl pgb-gefinancierde huizen om het zorgkantoor heen kunnen. Hoeveel van deze huizen er precies zijn, was volstrekt onduidelijk. Het was echt monnikenwerk om dit in kaart te brengen.”
Deze kleinschalige zorgvoorzieningen waren 3,5 jaar geleden al onderwerp in mijn blogs:
21.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (1): Wzd
23.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (2): financiën
26.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (3): team
Wat betreft personele tekorten, de tweede besturingsknop, is het maar de vraag of deze verplaatsing van huisvesting naar ‘thuis’ succesvol is. Mensen die 24-uurs zorg nodig hebben, direct of in nabijheid, dus het huidige Wlz-criterium, hebben óók in een ‘thuissituatie’ voldoende medische zorg (generalistisch/specialistisch), verpleging en verzorging, paramedische en farmaceutische zorg nodig.
De toegang voor de meest kwetsbaren tot de Wet langdurige zorg ligt in handen van een overheidsorgaan: Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Dit zegt recent een arts die daarnaast ook strategisch adviseur is bij de Raad van Bestuur van het CIZ.
Citaat arts en strategisch adviseur Raad van Bestuur CIZ (Bron: Zorg & Innovatie, 2 december 2022)
|
“Ook bij het CIZ krijgen we al geruime tijd signalen dat een indicatie voor de Wlz, met name in de ouderenzorg, eigenlijk niet te verzilveren is. Het begon jaren geleden al voor cliënten met een zorgprofiel VV04, nu horen we dat over de hele breedte van zorgprofielen. Wat heb je in de Randstad aan een indicatie waarvoor de wachttijd gemiddeld twee jaar is? De gemiddelde tijd van een indicatiebesluit tot overlijden ligt ergens tussen de anderhalf en twee jaar. In de praktijk komt het er dus op neer dat iemand alleen nog maar bij een crisis wordt opgenomen in een verpleeghuis en dat velen nooit in het verpleeghuis terecht zullen komen.” |
Dit schetst vanaf het hier nu richting de toekomst een somber beeld (hier). Proberen mensen in te delen is zorgprofielen is daarnaast sowieso al een riskante onderneming. Zeker als aan dat zorgprofiel per burger de vergoedingscomponent voor de instelling is gekoppeld.
“De laatste zin, het laten verdwijnen van het onderscheid tussen Wlz met- en zonder behandeling, durf ik hier rustig een explosief item te noemen. Zowel voor de Wlz-cliënt ter behoud van diens motorische en cognitieve functies, voor de positie van desbetreffende instelling en uitvoerende zorgverleners, als wel voor de 24/7 te organiseren acute zorg intra-en extramuraal.“
Tot zover de situatie nu. Maar wat moet er gaan gebeuren?
In onderstaand kader allereerst het woord aan een specialist ouderengeneeskunde samen met een directeur van een zorginstelling. Daarna beschrijf ik een aantal citaten uit het Integrale Zorgakkoord (IZA, 16 september 2022) over ouderenzorg.
Citaat specialist ouderengeneeskunde en directeur zorginstelling (Bron: Zorg & Innovatie, 2 december 2022)
|
“Het debat hierover werd geopend door minister Helder toen zij de voorgenomen uitbreiding van de verpleeghuiscapaciteit met 25.000 bedden schrapte. De groep van 20.000 wachtenden zijn mensen die bij het centrum voor indicatiestelling (CIZ) hebben aangegeven dat zij opgenomen willen worden en daarvoor een passende indicatie hebben gekregen. Dat wil echter niet zeggen dat zij ongeclausuleerd direct opgenomen willen worden. Tekenend hiervoor is dat er in minder populaire verpleeghuizen lege bedden zijn. ———————————————————————————————————————- Maar wat moet er dan wel veranderen? Uiteraard is het belangrijk dat er geclusterd wonen wordt gerealiseerd. Dit zal echter van goede kwaliteit moeten zijn en met voldoende diversiteit in het aanbod. Dat zal echter slechts een deel van de zorgvraag wegvangen. Het aanzien van werken in de zorg en met name in verpleeghuizen moet beter gewaardeerd worden en dit moet ook terug zijn te zien in de beloning. Het moet mogelijk zijn om in de zorg te werken en een volwaardig salaris te verdienen waar een gezin van te onderhouden is. Digitale hulpmiddelen moeten vooral gebruikt worden om mensen zonder cognitieve beperkingen te ondersteunen, om zo personeel vrij te spelen voor mensen die niet hier niet meer van kunnen profiteren en ter ondersteuning van zorgpersoneel. ———————————————————————————————————————- Het overgrote deel van de doelgroep die potentieel in aanmerking komt voor verpleeghuisopname heeft echter wel cognitieve beperkingen. Zij lijden aan een vorm van dementie of hebben door andere reden minder regie en overzicht, bijvoorbeeld doordat ze eerder een beroerte hebben doorgemaakt of slechtziend of slecht horend zijn. Voor deze doelgroep zijn digitale hulpmiddelen eerder een bron van stress dan van ondersteuning. Bovendien, hoe leuk een gezelschapsrobot er ook uitziet, het is echt niet hetzelfde als sociaal contact. ———————————————————————————————————————- Een groot potentieel ligt bij het structureel verbeteren van het empoweren van mantelzorgers. Een goed opgeleid netwerk van mantelzorgers kan ervoor zorgen dat een deel van de mensen met een hoge zorgbehoefte thuis kan blijven en misschien helemaal niet hoeft worden opgenomen in een verpleeghuis.” |
Het genoemde belang van mantelzorg is inderdaad onmiskenbaar. Maar er komen juist minder mantelzorgers (SCP: hier) beschikbaar, mede vanwege de aanhoudende oproep vanuit de overheid aan mensen om meer uren aan een arbeidsproces deel te nemen. Mantelzorg wordt opmerkelijk genoeg niet als zodanig gekwalificeerd en gewaardeerd. Het gevolg is dat mantelzorg steeds vaker door leeftijdsgenoten zal worden geboden. Dit wordt dan een relatief kwetsbare groep mantelzorgers, omdat een deel immers zelf ook met gezondheidsbeperkingen heeft te maken.
Het Integrale Zorgakkoord (IZA, 16 september 2022)
Het IZA is hier al vaak aan de orde geweest:
05.09.2022: Besluitvorming Integrale Zorgakkoord lijkt haastklus (LR-raadpleging in 4 dagen…)
09.09.2022: Eerste publieke reacties op het Integrale Zorgakkoord (GGZ-client tegen, werkgever voor)
13.09.2022: Huisartsen en wijkverpleging wijzen huidig zorgakkoord af (ANW/MTVP-garanties)
14.10.2022: Ineens gaat IZA-discussie over doorzettingsmacht en leiderschap (Meijman, NZa, ZiN)
19.10.2022: Een andere blik op voorkomen, verplaatsen en vervangen van zorg (substitutie/IZA)
28.11.2022: Binnenkort besluit huisartsen over ANW-actieplan (gezamenlijk verantwoordelijk in IZA)
In het kader van ouderenzorg valt op dat het overgrote deel van ‘prestaties’ die nu onder de Wet langdurige zorg en het sociaal domein vallen juist géén onderdeel zijn van het integraal zorgakkoord.
Wedervraag dus actueel: wordt in het IZA voorgesorteerd dat méér ouderenzorg, nu nog vallend onder het snijvlak van Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg, straks nog uitsluitend in de Zorgverzekeringswet wordt gecontracteerd? Een poging die, zoals bekend, eerder is ondernomen:
16.11.2021: Medisch generalistische basiszorg is bij Wlz niet automatisch huisartsenzorg
19.01.2022: Wat gaat radicale verandering van ouderenzorg eigenlijk inhouden? (start Rutte IV)
06.10.2022: Wie is verantwoordelijk bij taakafbakening Wlz-zorg? (Brief NZa/JGJ ivm zorgstagnatie)
Wat zegt IZA over ouderenzorg?
Citaat Integrale Zorgakkoord (IZA, 16 september 2022): Onderdeel E: Afspraken, pg.67/68
|
“Voor de medisch-generalistische zorg aan kwetsbare ouderen thuis en in woon-zorgsettings, op het snijvlak van Zvw en Wlz, maken LHV, InEen, Verenso en de Patiëntenfederatie een beschrijving van de gewenste kwaliteit van zorg. Deze partijen leggen vervolgens samen met ActiZ, Zorgthuisnl, V&VN en ZN in een convenant vast welke randvoorwaarden en facilitering hiervoor gerealiseerd worden. VWS stimuleert en faciliteert de totstandkoming van de benodigde afspraken. Doel van deze aanpak is dat er niet-vrijblijvende afspraken worden gemaakt hoe de 24/7 beschikbaarheid van medisch-generalistische zorg voor kwetsbare mensen thuis, in een geclusterde woonvorm en in een instelling (regionaal) kan worden geborgd en dat op langere termijn de bestaande ongelijkheid en onduidelijkheid tussen mensen op een plek met- en zonder behandeling verdwijnt.” |
De laatste zin, het laten verdwijnen van het onderscheid tussen Wlz met- en zonder behandeling, durf ik hier rustig een explosief item te noemen. Zowel voor de Wlz-cliënt ter behoud van diens motorische en cognitieve functies, voor de positie van desbetreffende instelling en uitvoerende zorgverleners, als wel voor de 24/7 te organiseren acute zorg intra-en extramuraal.
Wat is het standpunt van de LHV (LHV, 7 juli 2022) over Wlz-zorg. Citaat: “De LHV heeft telkens benadrukt dat deze patiënten met een complexe zorgvraag behoefte hebben aan een klein netwerk van waaruit integrale zorg wordt geboden. Waarbij één zorgaanbieder verantwoordelijk is, inclusief medische zorg door een specialist ouderengeneeskunde (SO) of arts verstandelijk gehandicapten (AVG). De eerste lijn mag niet het risico lopen verantwoordelijk te worden voor een toestroom aan patiënten met een (te) hoge zorgzwaarte. Een gezamenlijke oplossing ligt wat ons betreft in een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling en regionale samenwerkingsafspraken.”
Dat genoemde verantwoordelijkheidsdeling duidelijk(er) moet worden (+blog!), blijkt ook uit het tweede IZA-citaat, waarbij inzichtelijk wordt wat er bij uitwerking op de IZA-agenda van 16 september 2022 wordt verwacht:
Citaat Integrale Zorgakkoord (IZA, 16 september 2022): onderdeel L: Monitoring, pg.115
|
“Ouderen met een kwetsbare gezondheid hebben een toegesneden zorgaanbod nodig waardoor zij langer veilig in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen. Hiervoor is het hele samenspel van zorg en ondersteuning belangrijk: sociaal netwerk, mantelzorg, sociaal domein, thuiszorg, eerstelijns-, tweedelijnszorg en verpleeghuiszorg. Digitale oplossingen kunnen mogelijk helpen. Zorgcoördinatie moet worden versterkt zodat mensen de juiste zorg op de juiste plek krijgen en zorgverleners minder regeldruk ervaren. Acute zorg wordt in netwerken vormgegeven waar de VVT onderdeel van uitmaakt. Zo worden patiënten met een zorgvraag (care) zonder medisch specialistische hulpvraag (cure) niet onnodig in het ziekenhuis opgenomen. + De criteria waarop we dit gaan monitoren zijn: |
Tot slot
Zoals bekend hebben huisartsen om moverende redenen het integrale zorgakkoord nog niet ondertekend. Wat betreft de zorg voor kwetsbare ouderen gaat het ingezette beleid van kabinet Rutte IV betekenen dat de verpleegzorgplek vaker de “thuissituatie” zal inhouden (hier). Wat dit voor de eerste lijn gaat betekenen, lijkt duidelijk (hier). Hoe dit ‘contractueel’ 5W1H wordt ingebed, is nog volstrekt onduidelijk.
17.10.2019: De consequenties van wachten op plek in verpleeghuis (totaal 16.382)
14.01.2020: Intramuraal beddentekort geeft extramuraal het ongemak (tekort verpleeghuisbed)
03.06.2020: Randvoorwaarden bij Wlz-zorg: vraag/antwoord bij het convenant (wlz en huisarts)
16.06.2020: Consequenties toename extramuraal gegeven Wlz-zorg: voor cliënt (1) (wachtenden)
18.06.2020: Consequenties toename extramuraal gegeven Wlz-zorg: voor HA en SO (2) (2 bronnen)
Dat de beleidswijziging extramuraal méér werk oplevert, weet de minister zelf ook, gezien haar uitspraak al deze zomer in een Kamerbrief:
Citaat uit brief Minister (Kamerbrief, 4 juli 2022)
|
“Ouder worden gaat gepaard met het risico op beperkingen, ouderdomsziektes en comorbiditeit. Ook (sociale) problematiek die op zich geen zorgvraag is, zoals eenzaamheid, bestaansonzekerheid, een onveilige buurt, een ongezonde leefomgeving of schulden, kan tot zorgvragen leiden. Het aantal ouderen dat thuis woont zal verder toenemen. Zowel de wijkverpleging als de huisartsen krijgen te maken met een toename van het aantal ouderen en (de complexiteit van) zorgvragen. Naast aansluiten op wat belangrijk is voor deze ouderen is het essentieel om deze ondersteuning en zorg zo efficiënt mogelijk te organiseren.” ——————————————————————————————————————- In bijgevoegde uitwerking van het WOZO-programma treft u diverse voorbeelden aan waaruit blijkt dat het mogelijk is de zorg en ondersteuning voor ouderen nu al anders te organiseren. Deze en andere goede voorbeelden wijzen de weg!” |
Versterking van de eerste lijn (IZA, onderdeel E), langs vele fronten (hier), is een al eerder genoemd item bij mijn recente evaluatie van de Zorgverzekeringswet (bespreekpunt 6, 27 oktober 2022). En zou ook hier bij de zorg voor kwetsbare ouderen een onmisbaar beleidsfundament moeten zijn (LHV, 6 oktober 2022). Eerst als beleidsvisie, daarna qua contractering en uitvoering.
En als de betaalbaarheid dan een probleem is, bedenk dan, zo bleek deze week, dat de uitgaven voor eerstelijnsgezondheidszorg als aandeel van de zorguitgaven in Nederland laag (OECD, 5 december 2022, pg.137) zijn. Naast de steeds terugkerende commotie en journalistieke aandacht voor “hoge zorgkosten” (NB!!) kan dat niet vaak genoeg worden benoemd.
Maar heeft deze constatering enig beleidseffect? Gezien bv. de korting vooraf aan IZA bij twee kerndisciplines uit de eerste lijn?
Eerdere blogs over Wet langdurige zorg, inclusief sector verpleging & verzorging
13.12.2013: Knelpunten in de ouderenzorg bij afbouw van de AWBZ (decentralisatie, bezuiniging)
22.08.2013: Zorgsubstitutie binnen de ouderenzorg
26.01.2014: Ook de financiering van toekomstige ouderenzorg kan een gemengde bekostiging zijn
25.03.2014: Kwetsbare ouderen verblijven al langer in een kwetsbare thuissituatie (schrijnend)
12.07.2017: Tekort aan verpleegkundigen in alle sectoren van de zorg
24.07.2017: Verpleeghuizen (over personele tekorten, het Manifest en Kwaliteitskader)
31.07.2017: Wat worden bij verpleeghuizen de vervolgstappen in beleid? (…een kostenonderzoek!)
18.09.2017: Politiek let niet op bij implementatie kwaliteitsrichtlijn in verpleeghuizen (verrassing)
04.08.2017: Ouderenzorg: te veel beleid, te weinig financiering (meer papier, dan budget)
15.09.2017: Ook de bekostiging van extramurale ouderenzorg is maatwerk (uitrekenen dus)
06.12.2017: Mate van beschikbaarheid zorgverleners kleurt uitvoering van zorg (roeien en riemen)
12.12.2017: Zorgval in de ouderenzorg (een terugval in zorgtoewijzing, ná een Wlz-zorgprofiel)
22.01.2018: Niet alles kan thuis (Wet zorg en dwang, onder andere ten behoeve van dementerenden)
05.02.2018: Praktijkondersteuning huisartsenzorg is onmisbaar (ja, ook bij ouderenzorg)
12.02.2018: Discussie over investeringen in verpleeghuiszorg (beïnvloeding VWS v/h kostenonderzoek?)
14.02.2018: Er zijn (blijkbaar) twee soorten kostenonderzoeken (huisarts/Wlz)
19.02.2018: De moeizame start van het eerstelijnsverblijf (NB: ELV-bed per 2017 in basispakket)
11.06.2018: Ouderenzorg thuis in 2018: een update (Pact, ELV, casemanager, afwentelgedrag)
05.07.2018: De moeizame doorstart van het eerstelijnsverblijf (NB: ELV-bed per 2017 in basispakket)
08.09.2018: Inzicht in toekomstige ouderenzorg: meer ouderen, meer kosten
17.09.2018: Actiepunten ter voorkoming zorgval bekend, nu de aanpak (overbruggingszorg, EKT)
18.09.2018: De huisarts en de Wet langdurige zorg (sectoren, met behandeling, bijdrage, ANW)
27.10.2018: Zelfs de voortgang van het eerstelijnsverblijf verloopt moeizaam (NB: ELV-bed…)
15.01.2019: Ouderenzorg thuis en de Wet langdurige zorg
22.01.2019: Variabelen bij capaciteit huisartsenzorg bijtijds agenderen
30.01.2019: Casemanagement bij dementie (nu verpleegkundige, basispakket, weinig ingezet)
01.02.2019: Schaarste personeel bedreigt zorg (instroom, maar ook veel uitstroom)
06.02.2019: Minister: “kwaliteitskader geldt ook voor kleinschalige woonzorgvoorziening”
09.02.2019: De race tussen wonen en zorg (scheiden wonen en zorg, te kort aantal seniorwoning)
13.02.2019: Cliëntondersteuning: graag onafhankelijk en gratis (in wet: recht! Wlz en Wmo))
16.02.2019: Het wisselen van huisarts nader bekeken (ps: kwetsbare ouderen + Wlz)
21.02.2019: Term passende ouderenzorg blijkt toch verwarrend te zijn (kwetsbaren zijn allang bekend)
19.03.2019: Wachten op het wegwerken van wachtlijsten (treeknormen, zorgplicht, basispakket)
21.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (1): Wzd
23.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (2): financiën
26.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (3): team
25.04.2019: Uitstel ruimere integrale financiering binnen de Wet langdurige zorg (te duur)
08.05.2019: Mag aantal uren verpleging in palliatieve setting worden gemaximeerd? (1) (nee)
03.07.2019: Mag aantal uren verpleging in palliatieve setting worden gemaximeerd? (2) (nee)
06.07.2019: Geen ruimere indicatie voor tarief intensieve zorg bij een Wlz-zorgprofiel (alleen VV)
09.07.2019: Slechts deel huisartsenposten beloont huisarts voor extra ANW-werk in Wlz (32%)
11.07.2019: Wordt onvrijwillige zorg (Wzd) straks wel vrijwillig gegeven?? (3 functies ingevuld?)
15.07.2019: Checklist bij huisartsenzorg en Wlz: acht vragen (puntenlijst alvorens inschrijving)
26.08.2019: Wlz ook voor permanent zorgintensieve GGZ-problematiek
06.09.2019: Wlz-indicatie mét behandeling en ANW-spoedzorg: des huisarts? (maar geen plicht)
26.09.2019: Stuwmeer van wachtenden met Wlz-indicatie (nog) niet op juiste plek (300.882)
28.09.2019: Wet zorg en dwang na jaren van discussie nu wel heel dichtbij (per 2020, functies?)
09.10.2019: SO en AVG, welkom in de Zorgverzekeringswet (per 2020, maar wel na verwijzing)
17.10.2019: De consequenties van wachten op plek in verpleeghuis (totaal 16.382)
01.11.2019: Medische zorg verstandelijk gehandicapten onder druk: wie is verantwoordelijk?
08.11.2019: Gezocht: een bed voor verblijf, onderzoek of herstel (ELV, GRZ, verpl.huis, zkhs, respijt)
02.01.2020: Financiële staat: vraag/antwoord (12) (ELV-bed, oorzaken tekort, wachten verpleeghuis)
14.01.2020: Intramuraal beddentekort geeft extramuraal het ongemak (tekort verpleeghuisbed)
20.01.2020: Thuiswonende ouderen op weg naar hun zorg in 2030 (rapport Oud en zelfstandig 2030)
29.05.2020: Randvoorwaarden zorg voor mensen met beperking concreter beschrijven (Wlz)
03.06.2020: Randvoorwaarden bij Wlz-zorg: vraag/antwoord bij het convenant (wlz en huisarts)
16.06.2020: Consequenties toename extramuraal gegeven Wlz-zorg: voor cliënt (1) (wachtenden)
18.06.2020: Consequenties toename extramuraal gegeven Wlz-zorg: voor HA en SO (2) (2 bronnen)
28.08.2020: Verpleeghuiscapaciteit: aanbod blijft achter bij vraag. Wat nu? (extramurale gevolgen)
17.09.2020: Bekostiging passende zorg in beweging: de verpleeghuiszorg (3) (te laag aanbod)
21.09.2020: Bekostiging passende zorg in beweging: de wijkverpleging (4) (cliëntprofiel versus uurtarief)
09.11.2020: Convenant medische zorg gehandicapten: nu de randvoorwaarden (kennis + contract)
16.11.2021: Medisch generalistische basiszorg is bij Wlz niet automatisch huisartsenzorg
19.01.2022: Wat gaat radicale verandering van ouderenzorg eigenlijk inhouden? (start Rutte IV)
13.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (1) (ouderenzorg = speerpunt 3)
15.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (2) (personeelstekort = speerpunt 8)
17.05.2022: Opnieuw staat aanpak personele tekorten in zorg in de picture (TAZ:110.000/Gupta)
13.09.2022: Huisartsen en wijkverpleging wijzen huidig zorgakkoord af (ANW/MTVP-garanties)
06.10.2022: Wie is verantwoordelijk bij taakafbakening Wlz-zorg? (Brief NZa/JGJ ivm zorgstagnatie)
19.10.2022: Een andere blik op voorkomen, verplaatsen en vervang