Elke vier jaar blikt het RIVM vooruit op ontwikkelingen in de volksgezondheid en zorg. In hun Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV-2024) werden vorige week vijf grote opgaven beschreven op weg naar 2050 (NRC, Medisch Contact, AD, Parool).
Met als vaststelling dat Nederland nog niet goed is voorbereid op deze opgaven.
Deze vijf opgaven zijn:
- Hoe om te gaan met de vergrijzing, de belangrijkste maatschappelijke ontwikkeling voor de volksgezondheid? Wat betreft wonen, behoud van vitaliteit en participatie en zaken rondom het levenseinde.
- De grote gezondheidsverschillen, waarbij mensen met een betere maatschappelijke positie gemiddeld 14 jaar langer leven in een goede gezondheid leven dan groepen die het slechter hebben. Onder andere gerelateerd aan financiële bestaansonzekerheid.
- Jongeren met een steeds ongezondere leefstijl. Meer jongeren hebben overgewicht, op steeds jongere leeftijd. Ook zullen jongeren, zo is de voorspelling, vaker problemen met hun mentale gezondheid hebben. De jeugd is de toekomst.
- Hoe wordt goede zorg geleverd bij een grotere vraag naar zorg en steeds grotere personeels- en mantelzorgerstekort?
- De opgave van een gezonde inrichting van de leefomgeving, om bv. beter voorbereid te zijn op de gevolgen van klimaatverandering.
Wat zijn de belangrijkste bevindingen van VTV-2024? (Bron: hier + hier + hier + hier, 27 november 2024)
|
· Het aantal mensen met een chronische ziekte zal naar verwachting toenemen tot bijna 12 miljoen in 2050. · Het aantal mensen met dementie komt in 2050 naar verwachting op 506.000, zal tussen 2022 en 2050 met 150% toenemen en zal in de toekomst de belangrijkste doodsoorzaak zijn. De zorg voor mensen met dementie neemt met grote zekerheid enorm in omvang toe. · De verwachting is dat het aantal mensen met artrose stijgt van 1,6 miljoen in 2022 naar 3 miljoen in 2050 · Van de volwassen bevolking is tussen 2014 en 2022 het percentage dat zich aan de alcoholrichtlijn houdt gestegen van 37% naar 44%. Hoe dat in 2050 zal zijn, is onduidelijk. · Naar verwachting zal in 2050 nog steeds 11% van de volwassenen roken, de meeste rokers zijn te vinden onder de jongere leeftijdsgroepen; vape-vloeistoffen bevatten de ernstig verslavende stof nicotine. · In 2050 zal 64% van de Nederlanders overgewicht hebben, dat was in 2022 nog 50%. Met een extra risico op gevolgziekten. Mensen met hbo-/wo-opleiding hebben minder vaak overgewicht. · Gezonde leefstijl bij jongeren is nog weinig vanzelfsprekend (bewegen, sporten, schermtijd, voeding). Overgewicht neemt het sterkst toe bij de jongere generaties. · Het is gebleken dat de achtergrond van gezondheidsachterstanden voor een groot deel in ongunstige leefomstandigheden ligt, in het bijzonder lage financiële bestaanszekerheid, gecombineerd met gebrek aan persoonlijke of maatschappelijke hulpbronnen. · Gezond gedrag nu is belangrijk voor gezondheid later. Vooral gezond eten en voldoende bewegen zijn van belang. · Het aantal mensen dat bij de huisarts bekend is met één of meer chronische aandoeningen stijgt van 10,5 miljoen in 2022 naar bijna twaalf miljoen in 2050. De stijging is het grootst onder 75-plussers. Er wordt een toename van huisartsenzorg verwacht, die groter zal zijn naarmate de intramurale ouderenzorg minder groeit en meer mensen tot op hoge leeftijd thuis blijven wonen (figuur 4.7, pg.48). · Aan ziektelast dragen bij (zie plaatje onder): gedrag (14%), persoonsgebonden factoren (10,7%), een ongezond binnen- en buitenmilieu (4,5%) en arbeid (4,1%). · Het aantal mensen dat zich eenzaam voelt zal in de periode 2022-2050 met 800.000 toenemen van 6,8 miljoen naar 7,6 miljoen; de grootste stijging zit bij 75-plussers. · In de afgelopen 12 jaar is het percentage mensen met psychische klachten toegenomen van 11% naar 14%. Het is onzeker wat hier de toekomstige ontwikkeling is. · Naar verwachting stijgt de levensverwachting richting 2050 naar 86,5 jaar; de gezonde levensverwachting ligt 10 tot 18 jaar lager. · Gemiddeld krijgen mensen meer beperkingen vanaf hun 75ste levensjaar. · Aantal mensen dat mantelzorg nodig heeft zal stijgen t.o.v. het aantal mensen dat die zorg kan geven. Intensieve mantelzorg vereist de juiste competenties, waarvoor een netwerk van professionals nabij dient te zijn. In sterke wijken waar mensen op elkaar letten, kunnen escalaties van zorgproblemen worden voorkomen. · Klimaatverandering verandert leefomgeving en beschikbaarheid water en voedselvoorziening. · De kwaliteit van zorg is gemiddeld hoger dan in andere OESO-landen en de betrokkenheid van patiënten bij de zorg en behandelbeslissingen is groot. De zorg wordt besteed aan mensen die deze medisch gezien het meest nodig hebben. · Het valt op dat NL, totaal nu 120 miljard, naar verhouding meer geld besteed aan de langdurige zorg; aan de curatieve zorg wordt relatief wat minder uitgegeven. · Het beeld van een voor iedereen toegankelijke gezondheidszorg van hoge kwaliteit begint de laatste jaren wel barsten te vertonen. · In de toekomst zullen de zorguitgaven, alleen al door de demografische ontwikkelingen toenemen met 30 miljard, tot een niveau van 150 miljard in 2050. Grofweg is 40% van toekomstige groei het gevolg van demografie en 60% van overige ontwikkelingen (technologie, nieuwe behandelmethoden etc.). Toekomstprojectie laat zien dat het aandeel van het BBP dat we aan zorg besteden langzaam oploopt van 11% in 2023 tot 15% in 2050. · Een standvastig gezondheidsbeleid kenmerkt zich door een langetermijnaanpak, een Health in All Policies benadering en een stevige volksgezondheidinfrastructuur. |
Deels in dit plaatje weergegeven…
Beschouwing
Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) maakt al meer dan 25 jaar de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) en is ook dit keer de maker van deze VTV-2024. RIVM bestaat uit 17 specialistische kenniscentra over drie kennisdomeinen en is daarbij met wetenschappelijk onderzoek naast een adviesorgaan voor het ministerie ook een uitvoerende instantie voor overheid/gemeente en GGD.
Ook deze VTV-2024 is een doorwrocht stuk wat helder de problemen analyseert. Wat betreft het plan van aanpak is het RIVM wat mij betreft veel te terughoudend. Dat is jammer, want ik denk dat het RIVM met zoveel opgebouwde kennis gedurende die 25 jaar precies weet wat er moet gebeuren.
Deze week hoorde ik op de radio een RIVM-medewerker zeggen over hun uitgebrachte Nitraatrapportage 2024 op de vraag wat er nu met het te veel aan stikstof en fosfor in de bodem moet gebeuren: “dat is aan het kabinet”. Ofwel, weer dezelfde terughoudendheid. Of bescheidenheid, of politieke afhankelijkheid? Zeg het maar…
Wat betreft het VTV-2018 destijds na publicatie zes interventies genoemd (blog), in recente blogs over preventie/overgewicht gepleit voor een systeemaanpak op basis van vier kernpunten (blog + blog).
Voor de afgelopen zomer werd al een deel van het VTV-2024 gepubliceerd (blog). In deze blog stelde ik de vraag: “De vraag ligt voor wat voor samenleving Nederland wenst te zijn. Plichtmatig roepen dat gezondheidsverschillen kleiner moeten worden, hoor ik al decennia. Maar zonder een deugdelijk plan van aanpak, is deze oproep een holle frase.”
Ofwel: we lezen te vaak dezelfde boodschap
Want het wordt beleidsmatig een zorgelijk probleem omdat we na goede analyses te vaak dezelfde woorden/zinnen horen: “we moeten gezondheidsverschillen kleiner maken”; “we moeten keuzes maken”; “niet roken en meer bewegen” etc. etc.
21.06.2018: Gevolgen van veranderingen in zorg richting 2040 (RIVM Toekomst Verkenning)
25.01.2024: Vanwege teleurstellende resultaten tijd voor ander preventiebeleid (RIVMevaluatie)
03.06.2024: “De zorg voor morgen begint vandaag” (motto VTV-2024 i.c.m. regeerakkoord/preventie)
25.11.2024: Overheid, ga (nu eens) aan de slag met thema gezondheid/overgewicht! (Voeding)
Misschien ben ik te ongeduldig, maar we maken onvoldoende vooruitgang (zie ook rapport: figuur: 3.2 + 3.4 + 3.7 + 3.8 + 3.9 + 3.10 + 3.12).
Paternalisme versus autonomie
Persoonlijke vrijheid bij het maken van de juiste keuzes bij de eigen leefstijl is een groot goed. Veel waarde is te hechten aan autonomie op voorwaarde dat er ook echt in vrijheid gekozen kan worden, met ook aandacht voor een gezonde(re) alternatieven.
Interview hoogleraar gezondheidsrecht (NRC, 6 augustus 2023)
|
Citaat (blog): “Als meer dan de helft van de volwassenen overgewicht heeft, kun je niet volhouden dat het de verantwoordelijkheid van individuen is. Hoe kun je spreken van keuzevrijheid als 80 procent van het voedsel in de supermarkt ongezond is? In het gezondheidsrecht gaat het steeds over de balans tussen paternalisme en autonomie. Mensen moeten kunnen kiezen voor ongezond eten, maar het moet ze niet worden opgedrongen. Als dat wel zo is, en het de volksgezondheid raakt, is het de taak van de overheid om de vrijheid te waarborgen om gezonde keuzes te kunnen maken.” |
Naast VTV-2024 verscheen ook vorige week de superlijst gezondheid 2024 met een recent onderzoek naar producten in supermarkten (rapport Questionmark Foundation, 26 november 2024). Met nog stééds als hoofdconclusies dat het assortiment nauwelijks gezonder is geworden en 80% van de aanbiedingen ongezond is. Hetgeen in strijd is met de afspraak uit het preventieakkoord van 2018.
Aanpak van de voedingsindustrie richting een gezonder aanbod mag nu dan ook een hogere prioriteit krijgen bij kabinetsbeleid (blog). Er zijn anderen die dat blijven nuanceren (hier/hier).
Hoe het ook zij, de voedingsindustrie draagt bij aan overgewicht door het aanbieden van calorierijke, slecht gebalanceerde producten, agressieve marketing, en het creëren van eetomgevingen die ongezonde keuzes stimuleren.
Data in de kluis
Behalve het ontbreken van uitgewerkte (5W1H) plannen in VTV-2024 en de eeuwige discussie over vermeende autonomie (kijk/luister nog eens naar de blijkbaar toegestane agressieve marketing vorige week over Black Friday), is het gegeven al langer een omvangrijk aanwezige gezondheidskennis, opgedaan in vele rapporten. Deze zijn als data voor elke beleidsmedewerker al tijden beschikbaar.
Wat zegt een zorgeconoom, ook initiatienemer van PHDNL, hierover (Zorgvisie, 17 mei 2022)?
|
“Betere preventie en effectiever zorgbeleid staan of vallen met het benutten van gezondheidsdata. We zijn in Nederland wereldkampioen data verzamelen, die in een kluis stoppen en de sleutel weggooien. Data zijn er genoeg, maar ze komen niet bij elkaar en daardoor komt het beleid niet van de grond.” |
Er zijn data en rapporten genoeg die al voldoende handelingsopties aangeven om de genoemde vijf opgaven ten gunste van een betere volksgezondheid aan te pakken. De minister laat de Tweede Kamer nu weten (Kamerbrief, 27 november 2024) dat in 2025 de nieuwe landelijke nota gezondheidsbeleid wordt aangeboden, “waarvoor de VTV-2024 een belangrijke bron is en “er wordt door het kabinet een samenhangende preventiestrategie uitgewerkt.”
We gaan zien of het beleidsmatig meer van hetzelfde wordt óf dat er een daadwerkelijke koerswijziging gaat komen.
Budget en kosten/baatanalyses
In VTV-2024 staat een overzicht van 12 voorbeelden van lopende initiatieven met focus op volksgezondheid, leefomgeving en gezondheid (zie plaatje 3 onderaan). Wat echter ontbreekt zijn de doorrekeningen van gehanteerde budgettaire kaders. De waarde van preventie zit overigens niet alleen in geld (blog) en de opbrengst hoeft zelfs niet kosteneffectief te zijn (Zorgvisie, 26 januari 2024).
Wat ontbreekt in het RIVM-rapport is bij een langetermijnvisie een analyse over de noodzaak van preventiefinanciering. Allereerst wat betreft de uitkomst van het rapport “Preventie op waarde schatten” (rapport, december 2023 + Kamerbrief, 31 december 2023 + Kamerbrief, 17 januari 2024).
Daarnaast heeft impact op de toekomst het budget voor volksgezondheid op basis van herhaalde uitkomsten van de Technische werkgroep macrobeheersing zorguitgaven. Deze werkgroep onderzoekt op welke manier de beheersing van de zorguitgavenontwikkeling, bij vooral anderen, op macroniveau kan worden verbeterd (hier/hier/hier/blog + blog).
Moraal van dit verhaal: zorgaanbod en randvoorwaarden zijn verbonden en dat los je niet op door een te promoten en het ander niet te berekenen of te benoemen. Ingrijpen heeft een prijs (hier), niet ingrijpen ook (ESB, 22 oktober 2024 + hier). Over keuzes maken gesproken…
Huisartsenzorg
Omdat huisartsen bezig zijn (hier) met een nieuwe Toekomstvisie (hier) is het RIVM-rapport ook voor hen, en voor hun toekomstige zorg voor burgers, extra van belang (rapport, pg.48).
Het rapport zelf en andere actualiteiten beschrijven wat er op hen afkomt: bijna 12 miljoen mensen in 2050 met één of meer chronische aandoeningen, verdergaande verkaveling en extramuralisering van Wlz-(ouderen)zorg (blog/blog/blog), bij een stijging van prevalentie dementie (pg.26), een verwachte verplaatsing ziekenhuiszorg naar eerste lijn (blog/blog/blog), toename van eenzaamheid bij ouderen (pg.32), een afname van mantelzorgcapaciteit (pg.21), de inkoopsplitsing sinds 2015 bij huisartsen(jeugd)zorg (hier), de nog overeen te komen rol van de huisartspraktijk bij een bestaande behoefte aan een integraal preventiebeleid (hier), de gevolgen voor medische zorg bij ongewenste leefomgevingsaspecten (blog/blog/blog + hier), het visionair benoemen van het belang van medisch beroepsgeheim (hier/hier), de bezuiniging bij palliatieve zorg (hier), de impact op praktijkvoering van eigen (hier/hier) en bestaande wachtlijsten elders (hier/blog) etc.
Het zal een hele klus worden om in de nieuwe visie te antiperen op passende randvoorwaarden voor een toekomstbestendige, deels preventieve huisartsenzorg. Zeker gezien de mist bij huidige tariefstellingen (hier/blog/blog), inclusief de werkelijk eindeloze discussie over noodzakelijke huisvesting en ondersteuning (hier/hier–hier/blog).
Intussen loopt ook het Integraal Zorgakkoord (IZA, 16 september 2022) vertraging op (hier/hier/hier/hier).
Overig nieuws in VTV-2024
Het VTV-2024 meldt bij beleid het belang van burgerraden. Positief is ook te noemen de stijging van gezonde levensverwachting (pg.19). Ook het benoemen van armoede (hier) als oorzaak van ontstane gezondheidsverschillen moet stemmen tot nadenken met vervolgens aanpassing van overheidsbeleid. Idem, ten aanzien van het belang van een gezonde leefomgeving in een veranderend klimaat (hier). Een goed item is het noemen van gezondheid in relatie tot het sociaal domein. Dat kwam bij IZA al aan de orde (IZA, bijlage F+ hier), maar nu ook weer bij VTV-2024 (hier).
Tot slot
Het RIVM meldt dat de landelijke overheid een belangrijke rol heeft in het aanpakken van de opgaven maar dat zij dit uiteraard niet alleen kunnen. Ze stellen dat er veel partners nodig zijn die hieraan kunnen bijdragen, zoals gemeentes, GGD’en, werkgevers, zorgverleners, het onderwijs, kennisinstituten, bedrijven en ook de burgers zelf.
Welnu, als individueel burger is hier in deze blog mijn bijdrage. Met eerder een aanpakvoorstel met contouren van te plegen interventies gefundeerd door vier kernpunten.
De aanleiding een persoonlijke bijdrage te leveren, is mede ingegeven door een prikkelende uitspraak van een hoogleraar vitaliteit (hier): “De babyboomers zijn de ongezondste generatie die we ooit hebben gehad’’
Bij te maken keuzes richting een gezonder NL is, naast individuele bekommernis over de eigen gezonde(re) toekomst, allereerst de overheid zélf, en niemand anders (hier), aan zet wie wat waar wanneer waarom iets moet doen en hoe dat conform het kennisbeeld “Health in All Policies” in welk tempo gaat geschieden.
Het slotwoord voor deze blog is voor het RIVM/VTV-2024: “De opgaven waar we voor staan zijn groot, complex en hardnekkig. Ze zijn niet in een keer aan te pakken en ook niet allemaal tegelijk. Inzicht in de toekomst is nodig om goed voorbereid te zijn, maar ook om prioriteiten te stellen en keuzes te maken. Effectief volksgezondheidsbeleid heeft als basis een langetermijnvisie, concrete doelen en een goede samenhang met andere beleidsterreinen. De overheid is hiervoor aan zet, maar zal hierbij de inzet van burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven nodig hebben. We zijn nu nog niet goed voorbereid op de grote en urgente opgaven. Als we ook in 2050 een gezonde bevolking en leefomgeving willen, dan is het nodig om nu een standvastig gezondheidsbeleid in te zetten en vol te houden.”
Alle blogs van de laatste 6 jaar over preventie
09.01.2018: Relatie opleidingsniveau en levensverwachting ongezond innig (risico lage SES)
29.01.2018: De nulde lijn (veel thuisarts.nl, maar niet iedereen is in staat tot zelfregie)
07.02.2018: Wie gaat uitvoering van het Nationaal Preventieakkoord betalen? (invoeren BOP)
28.05.2018: Schuldenproblematiek raakt ook het medisch domein (geen perspectief)
06.06.2018: De rol van de huisarts bij gecombineerde leefstijlinterventie (GLI per 2019)
21.06.2018: Gevolgen van veranderingen in zorg richting 2040 (RIVM Toekomst Verkenning)
24.06.2018: Bewegen, bewegen en bewegen… (beweegrichtlijn van de Gezondheidsraad)
02.09.2018: Water 0.0 (prima kraanwater, nul calorieën, niet in plastic, dus geen belasting voor milieu))
11.09.2018: Wordt de illegale drugsindustrie een bedreiging voor de volksgezondheid?
21.10.2018: Werken aan de agenda van de vooruitgang (zorgstelsel, burgerparticipatie, preventie)
10.11.2018: Alleen met interventies zijn problemen in achterstandswijken oplosbaar
20.11.2018: De noodzakelijke bijsluiter bij drugs (schade gezondheid door drugs)
26.11.2018: Nationaal Preventieakkoord: na bijstelling ambities versneld invoeren (urgentie)
07.12.2018: Maak ook bewegen en lichaamshouding van jeugd onderdeel van preventie
27.03.2019: Conflict binnen antirookorganisaties werkt contraproductief (conflict ANR en SRJ)
19.08.2019: Armoede, een weg te werken schandvlek (een voedingsbodem voor slecht ouderschap enz.)
23.08.2019: Dakloos (30.000!)
30.08.2019: Nieuwe richtlijn LDL-cholesterol biedt niemand een handvat (meerwaarde onbewezen)
05.06.2020: De wondere wereld van hoortoestellen (basisverzekering, wel geheel of deels bijbetalen)
09.07.2020: Preventie: een moeizame tocht van wieg tot graf (school, werk, thuis, ook sociaal)
16.07.2020: Druk op zorggroepen opgevoerd vaker het GLI-programma te organiseren (NZa)
25.08.2020: Rookgordijn (marketing tabaksindustrie + lobbycratie bij VVD stagneren SMR-beleid)
07.09.2020: Voor beter aanbod gezonde kindervoeding is daadkracht nodig (Unicef-onderzoek)
30.10.2020: Introduceer Nutri-Score met een belasting op ongezonde producten (de BOP als beleid)
17.12.2020: Tabaksfabrikanten: belastingontwijking én onrechtmatige vergoedingen (preventie)
10.04.2021: Aanpak preventie: benut het hele actieplan (multicausaal, integraal, vele wetten)
26.05.2021: Voor fitheid is inspanning nodig (bewegen loont, preventieakkoord, secundaire voordelen)
14.07.2021: Zet bij preventiemaatregelen leefomgeving op eerste plaats (belang stikstof, klimaat)
28.07.2021: Trukendoos Philip Morris nog niet uitgeput (schadelijke e-sigaret vermarkten)
17.08.2021: Preventiebeleid cardiometabole ziekten vraagt nieuwe invulling (GLI, bredere opzet, €€)
09.12.2021: Interventie wetswijziging bij gebruik en toepassing lachgas (eerst wet, dan routekaart)
21.12.2021: Verkleinen gezondheidsverschillen: kabinet Rutte IV aan zet (volgens coalitieakkoord)
07.03.2022: Passende preventieve zorg en maatschappelijke waarden: inhoud (1) (gezant)
09.03.2022: Passende preventieve zorg en maatschappelijke waarden: bekostiging (2) (BOP)
17.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (3) (preventie = speerpunt 11)
22.03.2022: Obesitas: leefstijlaanpak, GLI+(?), operatie óf gewoon scherpere wetgeving?
28.03.2022: Proost! (NPA, alcoholtafel, problematisch alcoholgebruik, rol industrie, blurringbeleid)
12.04.2022: Staatssecretaris: preventie “een tandje bijschakelen”, wat betekent dat? (kabinet!)
12.06.2022: Aanpak stikstofcrisis ligt na 1 dag al onder vuur (protest LTO + VVD na 10 jaar stilstand)
26.07.2022: Bij financiering en uitvoering preventie ontbreekt focus (streefwaarde, netwerk, budget)
23.08.2022: Méér armoede schaadt gezondheid en levenskwaliteit (actie bij inflatie/energiecrisis)
19.09.2022: Stagnatie daling tabaks- en alcoholgebruik verklaarbaar, maar ook oplosbaar?
01.11.2022: Inspirerende artsen (09): Nico van der Lely (jeugd en alcohol + poli’s)
24.11.2022: Moedig statement KNMG-voorzitter over preventie (IZA: meer sociale determinanten)
05.12.2022: Uitstel wietexperiment mede in belang volksgezondheid (nadelen legalisering cannabis)
09.03.2023: Voorkómen ziekten betekent beleid richting meer bestaanszekerheid burger (1)
13.03.2023: Voorkómen ziekten betekent beleid richting meer bestaanszekerheid burger (2)
20.04.2023: Zorg voor publieke gezondheid hoort thuis bij alle departementen (Wpg/GGD)
06.07.2023: Campagne “Op je gezondheid?” kan kennis alcoholgebruik vergroten (+maatregelen)
18.07.2023: Aanpak obesitasepidemie: een puzzel te leggen (5 maatr.: indiv. + context + overheid)
25.09.2023: Wanneer leefomgeving gezondheid bedreigt, moet overheid optreden (ZSS/PFAS)
03.10.2023: Minister zegt dat bij bedreigen volksgezondheid die partij meebetaalt aan kosten
05.10.2023: Ook legaal gokken betekent gokken met gezondheid (rapport met 22 adviezen)
26.10.2023: Hoogleraar noemt gebrek aan bewegen een stille pandemie (Scherder/NRC/betuttelen)
09.11.2023: Informatie Schijf van Vijf blijft nuttiger dan hernieuwde Nutri-Score (tbv gezondheid)
12.12.2023: Preventie gehoorschade: minder luide muziek, oordoppen en aangepast luistergedrag
06.01.2024: Stoppen met roken: waar een collectieve wil is, is er ook een weg (verbod vape)
11.01.2024: Vuurwerk: een explosief dossier (letsel + agressie richting politie + I&O conclusie)
25.01.2024: Vanwege teleurstellende resultaten tijd voor ander preventiebeleid (RIVMevaluatie)
28.05.2024: Onderzoeksresultaten vapen bij jongeren moet politiek wakker schudden (gifstof)
03.06.2024: “De zorg voor morgen begint vandaag” (motto VTV-2024 i.c.m. regeerakkoord/preventie)
18.06.2024: Voortgang wietexperiment vertraagd, uitkomst onzeker (cognitieschade/ justitieel)
17.09.2024: Drinken kraanwater niet langer vanzelfsprekend veilig (KRW2027/verontreiniging/maatr.)
15.10.2024: Ambitie bij emissiereductie broeikasgassen dempt gezondheidseffecten (IPCC)
21.10.2024: Warrig kabinetsbeleid ten aanzien van pandemische paraatheid (+bezuiniging 300 mln)
22.10.2024: Een vuiltje aan de lucht (over luchtkwaliteit, nieuwe EU-normen conform WHO)
05.11.2024: Fietsen is gezond, vooral op een gewone fiets (37% fietsslachtoffers rijdt een e-bike)
25.11.2024: Overheid, ga (nu eens) aan de slag met thema gezondheid/overgewicht! (Voeding)