Bij de recente Tweede Kamerverkiezingen (22 november 2023) heeft de PVV het zetelaantal meer dan verdubbeld. De partij ging van 17 naar 37 zetels en is daarmee de grootste politieke partij in het parlement geworden. Ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben bij deze verkiezingen op de PVV gestemd.

Gelukkig hebben we in ons land zeer veel politieke duiders van deze uitslag en daarom kan ik wat betreft de verkiezingsuitslag verwijzen naar enkelen van hen: hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier etc.

In deze blog dus geen politieke duiding mijnerzijds, maar sta ik stil bij de zorgparagraaf van nu ’s lands grootste politieke partij: de PVV.

In de aanloop naar de verkiezingen

Eerder schreef ik over de recente verkiezingen deze blog.

14.11.2023: Verkiezingen 2023: van beloven nu naar handelen straks (zorgitems + CPB-KiK)

Met twee zaken die opvielen. Het niet laten doorrekenen van eigen plannen door het CPB (Keuzes in Kaart, 10 partijen) van juist de partijen (PVV, BBB en NSC) die nu met hulp van de verkenner gaan kijken of er samen een coalitieakkoord is te sluiten. Als tweede punt uit de verkiezingsprogramma’s viel op dat weliswaar agendapunten uit de zorg aandacht krijgen, maar dat het daarbij bieden door politieke partijen van onderbouwde concrete oplossingen of oplossingsrichtingen een onvoldoende scoort. Terwijl juist volgens Ipsos de gezondheidszorg een grote rol speelde bij de partijkeuze van burgers (+ NOS). Dat maakt het extra interessant om nu te kijken naar het PVV-zorgprogramma.

 

     

 

Allereerst de volledige tekst van de zorgparagraaf van het PVV-verkiezingsprogramma. Daarna worden de meeste punten van de PVV nog eens onder het vergrootglas gelegd.

Zorgparagraaf PVV-Verkiezingsprogramma 2023: ‘Nederlanders weer op 1’

Onze zorg is van onschatbare waarde en tegelijkertijd voor steeds meer mensen onbetaalbaar. Zij kunnen de medicijnen die hun arts voorschrijft niet meer afhalen bij de apotheek, omdat ze het eigen risico niet meer kunnen betalen of omdat de medicijnen niet meer worden vergoed. Hun gezondheid gaat zo sneller achteruit en ze worden daardoor eerder duurdere patiënten. In veel verkiezingsprogramma’s zult u veel lezen over preventie, maar het afschaffen van het eigen risico is pas echt inzetten op preventie. Laten we niet langer het land zijn waar mensen met druk op de borst of een knobbeltje blijven doorlopen omdat ze het eigen risico niet kunnen betalen. We schaffen het eigen risico af. De coronacrisis legde pijnlijk bloot dat onze ziekenhuiszorg in de jaren ervoor te veel was uitgekleed. Vijf jaar voor de crisis hadden we 915 intensive care verpleegkundigen meer dan aan de start. Als enig land in Europa hadden we een vierde lockdown omdat onze zorg telkens weer dreigde te overspoelen. Op dit moment hebben we slechts 999 operationele ic-bedden. Tegelijkertijd met de oploop van coronapatiënten werd de rest van de ziekenhuiszorg afgebouwd. Het lukt maar niet om de achterstanden die hiermee zijn opgelopen, in te lopen. Steeds meer spoedeisende hulpposten en intensive cares worden gesloten. Door concurrentie verdwijnt er steeds meer zorg uit streekziekenhuizen en vallen er steeds meer om. We stellen voor de acute zorg uit de markwerking te halen en deze te financieren op basis van een beschikbaarheidsbijdrage zoals de ambulancezorg en de brandweer. Onze regering reageert op personeelstekorten door de zorg dan maar op te heffen. Dit is niet nodig! Zo is de deeltijdfactor in de zorg 0,68, zijn zorgmedewerkers gemiddeld 40% van hun tijd kwijt aan administratie en is de overhead in de langdurige zorg opgelopen naar ruim 16%. Zonder zorgmedewerkers geen zorg! Dan liggen ouderen in hun ontlasting en worden niet meer aangekleed of gewassen. Dan is er geen ambulancebroeder die komt als de nood aan de man is, geen voedingsconsulente die eten rondbrengt in het ziekenhuis en niemand die thuis komt helpen schoonmaken als je te oud en te slecht ter been bent om dat zelf te doen. Dan is er geen huisarts die je zorgen wegneemt of je doorstuurt, en geen briljante specialist meer die je geneest. Elke zorgmedewerker is hard nodig! De PVV maakt daarom geld vrij om de personeelstekorten weg te werken. Bijvoorbeeld door het aannemen van nieuw personeel, het aantrekkelijker maken voor de huidige zorgwerknemers om meer uren te werken, het aanpakken van de administratietijd en overhead. Dan is er geen personeelstekort. Iedereen heeft een dak boven zijn hoofd nodig, helemaal als je hoogbejaard of ziek bent of een beperking hebt. De regering wil de helft van de verpleeghuisplekken die we in 2040 nodig hebben niet realiseren. Ook lukt het ze niet de extra ouderenwoningen die we in 2030 nodig hebben te realiseren. We stellen voor deze verpleeghuizen en ouderenwoningen wel te bouwen en de verzorgingshuizen weer in ere te herstellen. De PVV wil voor u: ·      Afschaffen eigen risico ·      Meevallers op zorg naar lagere zorgpremie ·      Acute zorg uit marktwerking ·      Tandarts in basispakket ·      Geen wachttijd medicijnen na positief advies Europees Medicijn Agentschap ·      Meer handen aan het bed. Bijvoorbeeld door het aannemen van nieuw personeel, het aantrekkelijker maken voor de huidige zorgwerknemers om meer uren te werken en het aanpakken van de administratietijd en overhead ·      Een zorgcrisisreserve aan zorgmedewerkers ·      Cruciale beschermingsmiddelen, medicijnen en apparatuur in eigen beheer ·      Extra verpleeghuisplekken en ouderenwoningen ·      Verzorgingshuizen terug ·      Terugdringen wachtlijsten in de jeugdzorg ·      Ouderenzorg weer in één wet ·      Zorg voor mensen met een levenslange beperking in één wet ·      Verbod op winstuitkering ·      Stop de doorgeslagen betutteldrift. De overheid kan voorlichten, maar bepaalt niet of je rookt, drinkt en wat je eet. Geen suikertaks en geen vleestaks

*PVV: “Afschaffen eigen risico”

Er is een verschil tussen eigen bijdragen en eigen risico (hier). Met de recente verkiezingsuitslag is er een Kamermeerderheid om het eigen risico af te schaffen (hier). Hoewel er een verzekeringsplicht geldt voor de basisverzekering, zijn er ook uitzonderingen (bv. gemoedsbezwaarden). Dit betekent dat van het totaal aantal inwoners (hier) het verzekerdenbestand, met een verplicht eigen risico van nu €385,- per jaar, nu ongeveer 17,6 mln. burgers betreft (hier).

In de Rijksbegroting VWS 2024 is te zien een verwachte opbrengst van deze eigen betalingen van €3,4 miljard (het verschil tussen bruto:64,2 en netto:60,8 miljard). Deze raming van de opbrengst komt van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB). De vormgeving van het gemaximeerde verplicht eigen risico in de Zorgverzekeringswet wordt ook aangepast. Naast de beoogde invoering per 1 januari 2025 van een eigen bijdrage van 150 euro per DBC in de medisch-specialistische zorg wordt ook een eigen bijdrage van 150 euro per ‘overig zorgproduct’ ingevoerd. Per saldo zou de netto-opbrengst daarbij gelijk blijven, zo verwacht men.

In een recente blog (hier) is te zien dat bij betaling van de basisverzekering de opbrengst van het eigen risico staat vermeld in de 50%-kolom betaling kosten Zorgverzekeringswet met verder ook in die kolom premieheffing en Rijksbijdrage kinderen.

Het afschaffen van een eigen risico betekent dan ook, bij behoud van een gelijkblijvend basispakket, gelijktijdig een maandelijkse nominale premieverhoging, waarbij 17,6 mln. burgers tezamen €3,4 miljard zullen moeten opbrengen. Deze bijkomstigheid lees ik niet terug in het verkiezingsprogramma van de PVV.

Motieven om dit voorstel te initiëren horen volgens de PVV bij “herstel van bestaanszekerheid” (pg.11). Met als actualiteit het voorkomen van zorg mijden (hier) en het tegengaan van stapeling van eigen bijdragen (hier).

Overigens zei de minister recent nog (hier) dat “het afschaffen van het eigen risico structureel 6 miljard euro kost”.

*PVV: “Meevallers op zorg naar lagere zorgpremie”

Als bij financiële gegevens van exploitatie (Rijksjaarverslag) achteraf blijkt dat minder geld is uitgegeven dan verwacht (Rijksbegroting), dan is de eerste vraag bij velen op zorg wachtenden of wel voldoende en tegen het juiste tarief in dat jaar zorg is ingekocht. Het door zorgverzekeraars toegepast plafondmanagement heeft gezorgd voor wachtlijsten en onvrede op de werkvloer. Verdere uitleg en toelichting van het begrip “meevaller” richting de sector is dan ook eerst noodzakelijk.

Ook hier wreekt zich het niet laten doorrekenen van een kostenbatenanalyse. Er is alleen balans bij evenwicht van baten en kosten. Ontbreekt deze analyse en kijkt men richting toekomst slechts naar de zorguitgaven, waarbij zonder evenwichtig beleid de zorguitgaven oplopen tot 174 miljard euro in 2040 (hier), dan begeven PVV en vele anderen zich op glad ijs. Allereerst is er een relatie tussen zorgkosten en economie. Denk aan armoede, bezuinigingen, arbeidsomstandigheden en mate van innovatiekracht. Daarnaast ligt bij elk ministerie en op elke formatietafel de bekende ombuigingslijst van het ministerie van Financiën. Als politieke partijen niet zelf de financiële analyse willen maken van hun programma, dan is de ombuigingslijst altijd dichtbij. Voor de zorgsector is dat pg.107 e.v. Tel maar uit je winst!

Overigens ook de overheid zelf blijkt niet altijd inzicht te hebben in kostprijsberekening en kostprijssystematiek. Dan is het makkelijk gezegd dat zorgkosten te hoog oplopen.

16.09.2023: Studiegroep Begrotingsruimte vertelt over zorgkosten niet het hele verhaal (-debet)

*PVV: “Acute zorg uit marktwerking”

De herinrichting van het landschap van de “acute zorg” is al jaren in voorbereiding en steeds meer laat het zich aanzien dat met instemming van het zorgveld, een mate van marktwerking daarbij niets te zoeken heeft. Ook de huidige politiek wil dat niet (hier). De demissionaire minister laat de Zorgautoriteit al onderzoek doen naar bekostiging van de acute zorg op basis van beschikbaarheid. Hun publicatie komt eind 2023. Bij huisartsenzorg, numeriek de grootste bijdrage leverend aan spoedzorg buiten kantooruren, is sinds het bestaan van huisartsenposten nimmer een relatie geweest tussen productie/honorering enerzijds en begroting anderzijds. Voor 2024 wordt elke HDS-begroting, na inzicht in kostenposten, opgesteld met vervolgens als belangrijkste bijdrage ter financiering het basisbedrag per burger. Dat zal voor 2024 ergens liggen tussen €28 tot €30 per bewoner.

Bij ziekenhuiszorg ligt dit lastiger, omdat de concentratiediscussie rondom acute zorg nog niet is afgerond (hier/hier/hier). Bij acute zorg is dus niet marktwerking (meer) het issue, maar zijn vooral de uitkomsten van concentratie, schaalniveau, minutennorm, zorgcoördinatie, personele beschikbaarheid en triagering onderwerp van gesprek.

12.04.2023: Over zorgcoördinatie bij acute zorg en nog te plegen interventies (bekostiging-HDS-HA)

23.05.2023: Zorgcoördinatie acute zorg is in 2025 regionaal geregeld (ZCV-ZCC in 11 ROAZ)

12.07.2023: Huisartsen geven helder advies over triagering bij coördinatie acute zorg (dichtbij!)

*PVV: “Tandarts in basispakket”

Voor 0-18-jarigen zit tandheelkundige zorg nog steeds in de basisverzekering (hier/hier), ook al worden bij hen niet alle verrichtingen vergoed (hier). Tandheelkundige zorg voor volwassenen kan gedeeltelijk worden opgenomen in de aanvullende verzekering. Het aantal mensen in Nederland met een aanvullende zorgverzekering daalt echter. In 2006 had 93 procent van de verzekerden nog een extra verzekering boven zijn/haar basisverzekering. Nu is dat nog maar 82,5 procent. Dit betekent dat een groter en groeiend deel van de bevolking niet meer verzekerd is voor tandheelkundige zorg (hier). Dat brengt generieke medische problemen en lokale mondproblematiek met zich mee (hier/hier/hier).

Op zich is het vreemd dat curatieve medische zorg in de basisverzekering zit, maar medische zorg van de mond niet (meer).

Opname van mondzorg in het basispakket zal ertoe leiden dat er meer mondzorg via het publieke domein wordt vergoed. Dat betekent ook vooraf een verplichte pakkettoets.

15.12.2022: Toetsing criteria basispakket: nodig, maar uitkomst onzeker (pakketcriteria bij ZINVOL)

Dit jaar nog heeft de minister zich uitgesproken (Skipr, 22 juni 2023)

Citaat: “De minister kent de signalen dat een toenemend aantal mensen niet meer naar de tandarts gaat. Dat doen zij “om financiële redenen, uit angst of uit schaamte”, aldus Kuipers. Hij ziet het opnemen van mondzorg in de basisverzekering niet als dé oplossing. “Dit is een grove maatregel met grote financiële gevolgen, terwijl de problematiek bij bepaalde groepen met meerdere redenen speelt.” Er wordt momenteel gewerkt aan een “pallet aan maatregelen” om gerichter hulp te bieden aan financiële kwetsbaren met mondzorgproblemen, zei Kuipers. Die gaan over de korte en de lange termijn. “Op basis daarvan kies ik een oplossingsrichting. Daar kan ik niet op vooruitlopen.” Bij Kamervraag, 3 november 2022: “Opname in het basispakket is geen garantie dat mensen wel naar de tandarts gaan: ook ten tijde van het ziekenfonds gingen er jaarlijks bijna 1 miljoen mensen niet naar de tandarts”.

Nergens heb ik een kostenbaatanalyse gelezen bij opname per 2024 van tandheelkundige zorg voor alle landgenoten in de basisverzekering. In 2016 berekende het CPB (hier) dat deze pakketoptie leidt tot 1,9 mld. euro hogere bruto Zvw-uitgaven. Exclusief de kosten als gedragseffect van een tijdelijke inhaalvraag naar mondzorg. Ten opzichte van 2016 liggen de kosten van de Zorgverzekeringswet per 2024 nu een factor 1,4 hoger. Dat zou voor 2024 grofweg neerkomen op 1,4×1,9 miljard = extra €2,7 miljard. Daar waar de verwachte kosten voor de huidige tandheelkundige zorg (wel) in de basisverzekering in de Rijksbegroting 2024 staan begroot op €942,5 mln.

*PVV: “Geen wachttijd medicijnen na positief advies Europees Medicijn Agentschap.  Cruciale beschermingsmiddelen, medicijnen en apparatuur in eigen beheer”.  

Bij het introduceren van nieuwe medicijnen gaat zorgvuldigheid boven snelheid. Als er bij de EMA een aanvraag is voor toelating, dan verdelen de 27 landen samen de taken. Zo zijn er telkens twee landen betrokken bij de beoordeling van een nieuw medicijn bij zo’n centrale aanvraag. Deze twee landen kijken naar de werkzaamheid, veiligheid en kwaliteit van het medicijn en delen hun oordeel met de meekijkende andere landen in het Europese netwerk.

Een beoordeling in Europa duurt ongeveer 42 weken. Bijna even lang als de standaardprocedure van de FDA in USA: tien maanden (bron/bron).

Als NL cruciale medicijnen voor burgers beschikbaar wil houden, zal het moeten breken met de perverse strategie van het preferentiebeleid. Om de beschikbaarheid van voldoende geneesmiddelen verder te borgen zal juist niet minder maar méér Europese samenwerking nodig zijn. Zodat de huidige afhankelijkheid van China en India kan worden afgebouwd.

04.04.2020: Verhoogde urgentie aanpak tekorten geneesmiddelen (altijd al, zeker nu in coronatijd)

15.05.2020: Zuinigheid die wijsheid koopman bedriegt en zorg bedreigt (beleid medicijninkoop)

04.02.2022: Nieuwe aanpak moet geneesmiddelentekorten voorkomen (ijzeren voorraad/EMA)

19.01.2023: Leveringszekerheid geneesmiddelen neemt af, tekorten nemen toe (WPG+GVS+pref.beleid)

27.02.2023: Niets wijst op het (willen) stoppen van het preferentiebeleid (toenemende tekorten

Nederland kan dit niet in haar eentje oplossen bij een globale markt van geneesmiddelen. De volgende uitspraken in het PVV-verkiezingsprogramma dragen daarom juist níet bij aan een snelle oplossing van tekorten.

• “En er gaan nul Nederlandse euro’s meer naar Brussel, Italië̈, Afrika of welk herverdelingsfonds dan ook. We willen graag en intensief samenwerken met andere landen maar niet in een politieke unie als de EU”.
• “Zolang het referendum over Nexit nog niet gehouden is, zetten wij in op het terughalen van onze miljarden uit Brussel en een fors lagere EU-afdracht. Nederland wordt netto-ontvanger in plaats van betaler. Geen overdracht van bevoegdheden aan de EU, maar het terughalen ervan”.

*PVV: “Meer handen aan het bed. Bijvoorbeeld door het aannemen van nieuw personeel, het aantrekkelijker maken voor de huidige zorgwerknemers om meer uren te werken en het aanpakken van de administratietijd en overhead. Een zorgcrisisreserve aan zorgmedewerkers”.  

Iedereen kent inmiddels de uitleg van kabinetten in Nederland dat als beschikbaarheid aan personeel gaat betekenen dat 1 op 4 werknemers in de zorg gaat werken, er een ernstig tekort elders gaat optreden. Daar komt bij dat voorzitter Marian Kaljouw van de Zorgautoriteit (ZBO) dit jaar bij haar afscheid meldde dat circa twee miljoen mensen door personeelsschaarste nu al niet de zorg krijgen die ze nodig hebben (Zorgvisie, 9 maart 2023). Dit betekent dat de toegankelijkheid en solidariteit in het zorgstelsel onder druk staan. Het tekort aan medewerkers in zorg en welzijn geldt als het meest prangende knelpunt voor de houdbaarheid van de zorg. Met als gevolg een kloof tussen zorgvraag en zorgaanbod.  

17.05.2022: Opnieuw staat aanpak personele tekorten in zorg in de picture (TAZ:110.000/Gupta)

17.03.2023: Over personele tekorten en het daardoor niet krijgen van zorg (2 mln. burgers!)

De PVV agendeert terecht opnieuw het punt van de overlast van administratie, want ook daar worden te weinig vooruitgang geboekt.

18.09.2023: De paarse krokodil blijft fier overeind (Ledenpeiling LHV + schamel resultaat van 25 jaar)

Deze auteurs presenteerden deze maand (2 november 2023) tien oplossingen om personeelstekorten te verkleinen en kwamen tevens met vijf harde ingrepen die overheden en zorgsector kunnen overwegen bij blijvende grotere vraag naar zorg dan aan te bieden is door het zorgpersoneel. Dit zal altijd moeten plaatsvinden onder leiding van de politiek, met een extra verantwoordelijkheid daarbij voor juist de grootste politieke partij.

Instroom nieuw personeel is belangrijk, echter het voorkomen van uitstroom van ervaren personeel mogelijk nog belangrijker. Beleidsmakers, kijk eens naar deze opvallende cijfers (Zorgvisie, 22 november 2023).

*PVV: “Terugdringen wachtlijsten in de jeugdzorg”.

Natuurlijk is het terugdringen van wachtlijsten in de jeugdzorg noodzakelijk. Echter, er moet véél meer gebeuren. Want deze wachtlijsten groeien, de uitgaven jeugdzorg stijgen (in 2019 werd 1,9 miljard meer uitgegeven dan in 2015, een stijging van 50%), aantal jongeren met jeugdzorg stijgt (met 23% tussen 2015 en 2022; nu heeft 1 op de 7,5 jongere een vorm van jeugdzorg), velen hebben mentale problemen en er zijn veel nieuwe jeugdhulpaanbieders (sinds 2015 zijn er 1500 bijgekomen). Samengevat: veel problemen bij een doorgeschoten marktwerking.

Een insider, ten einde raad: “Wij verwachten niet meer dat de oplossing van de politiek gaat komen. We voeren al zeven jaar actie, we hebben negen keer op het Malieveld gestaan. Als we de jeugdzorg vlot willen trekken, zullen de professionals het zelf moeten doen”.

Leidraden voor toekomstig beleid worden gevormd door de uitkomst van het 10-puntenplan van de Denktank Jeugdsprong en (in potentie) de Hervormingsagenda Jeugd 2023 – 2028, (VWS, 20 juni 2023).

21.05.2021: Denktank Jeugdsprong presenteert kabinet nieuw advies over jeugdzorg (10 pnt)

15.04.2022: Zet jeugdzorg op plek een, twee en drie (beleid: 5 basisprincipes + 5W1H uitvoering)

Bij deze adviezen kan het nieuwe kabinet zorgdragen voor het politieke kader waarin multidisciplinaire jeugdteams kunnen werken. Deze teams moeten georganiseerd worden door en in gemeenten en door de gemeenten betaald worden, maar de medewerkers moeten niet in dienst zijn bij de gemeenten. Daar waar jeugdteams de problemen niet kunnen bedienen, moet er opgeschaald worden naar (hoog-)specialistische zorg. En die moeten betaald worden door het Rijk, met landelijke kaders en een landelijke visie. Uniform, want alle kinderen moeten recht hebben op dezelfde zorg. Net zoals dat in de curatieve zorg gaat.

De nieuwe coalitie zal tempo moeten maken na jarenlang gesteggel. Er is voor alle partijen veel werk aan de winkel (Zorgvisie, 20 september 2023). Met, als de PVV als grootste kabinetspartij akkoord is, in elk geval jeugd-GGZ terug naar de Zorgverzekeringswet.

*PVV: “Extra verpleeghuisplekken en ouderenwoningen. Verzorgingshuizen terug. Ouderenzorg weer in één wet. Zorg voor mensen met een levenslange beperking in één wet”.

Wat dat laatste betreft: inderdaad, mensen met een levenslange beperking, zonder uitzicht op verbetering, horen niet thuis in een private zorgwet, met marktelementen, maar in een beschermende nationale sociale zorgwet, zoals de Wet langdurige zorg (Wlz) dat ook is.

Verder is het al lang nationaal beleid om duidelijk onderscheid te maken tussen verpleegzorgplaatsen thuis en verpleeghuisplekken binnen het ‘traditionele’ verpleeghuis. Wat het laatste betreft streeft de overheid naar een uitbreiding van minimaal 4800 plekken voor de komende jaren, wat met politieke steun kan oplopen tot 8000. Om echter in de woonzorgbehoefte te kunnen voldoen van ouderen met een Wlz-indicatie zijn er tot en met 2030 40.000 extra verpleegzorgplaatsen nodig. Een deel ervan staat thuis, een deel ervan op de agenda van geclusterde verpleegzorgplaatsen, met ook rol voor gemeenten en provincies om te zorgen voor budget en bouwvergunningen.

De wens om de verzorgingshuizen terug te halen, is nostalgie, maar lijkt een gepasseerd station.

Op dit moment hebben 369.975 burgers een zorgprofiel binnen de Wlz (hier). Met een groei vooral in de profielen met ouderen en GGZ-B. De kosten die deze toename met zich meebrengt, zorgt voor extra kosten boven het door het CPB berekend plafond (CPB, 2022, pg.3 + 7 van 17). Verpleegzorgplekken zullen dus in toenemende mate thuis en in wijken komen te staan. Waarbij extra wordt ingezoomd op mantelzorg, buurt- en wijkzorg. Met deels professionele hulp (Zorgvisie, 4 september 2023), deels mantelzorg (Zorgvisie, 20 november 2023 + visie, 16 november 2023), deels geven burgers elkaar steun in zorgzame buurten (SV, 14 november 2023).  

Op 1 juli 2023 stonden 21.209 cliënten met een Wlz-indicatie voor verpleegzorg op de wachtlijst (hier). Waarbij ook de nieuwe ‘streefnorm’ voor wachtlijst verpleeghuis niet wordt gehaald, want 500 ouderen wachten al meer dan zes maanden op verpleegzorg (Zorgvisie, 21 november 2023). Inmiddels, oktober 2023, staan er 22.218 mensen op een plek in het verpleeghuis of op intensieve verpleegzorg thuis (hier/hier). Dit zijn allemaal mensen met een indicatie voor zorg die valt binnen de Wet langdurige zorg. Dus ruim 1000 meer dan op 1 juli 2023.

Budgettaire problemen, achterstallige huisvesting, dubbele vergrijzing, personele tekorten met ook tekort aan mantelzorgers vormen tezamen een serieus maatschappelijk probleem. Hopelijk staat een nieuw kabinet met de nieuwe bestuurscultuur in de startblokken om samen met het zorgveld en burgers stevige besluiten te nemen. En ondertussen pleit het CIZ ook nog om te komen tot een ander soort indicatiestelling voor de Wlz (Zorgvisie, 24 november 2023). Zodat via verhoging van de drempel de instroom kan worden beperkt, waarmee het, althans op papier, allemaal wat minder erg lijkt wat betreft het wachten.

Er staat de nieuwe minister van VWS een stevige klus te wachten. Alvorens alle ouderenzorg in één wet te plaatsen, een PVV-wens, lijkt het mij wenselijk eerst eens expliciet de toekomstige inhoudelijke en organisatorische aspecten van deze nieuwe ouderenzorg te beschrijven. Inclusief het personele plaatje en met het aan burgers voorleggen van nu ook het kostenplaatje. Wélk soort ‘ouderenzorg’ wil de PVV nu eigenlijk in één wet?

06.10.2022: Wie is verantwoordelijk bij taakafbakening Wlz-zorg? (Brief NZa/JGJ ivm zorgstagnatie)

07.12.2022: Zorg kwetsbare ouderen in de knel: qua beleid, qua uitvoering (1) (Rutte IV + IZA/huisvesting)

21.12.2022: Zorg kwetsbare ouderen in de knel: qua beleid, qua uitvoering (2) (Wlz/kleinschalig)

17.03.2023: Over personele tekorten en het daardoor niet krijgen van zorg (2 mln.burgers!)

23.03.2023: Ouderenzorg: hindernissen overgang kwaliteitskader naar kwaliteitskompas (Wlz)

18.04.2023: Zware verantwoordelijkheid voor regionale organisatie bij ouderenzorg (KWO-Wlz)

26.06.2023: Wlz-ouderenzorg bekeken door ministeriële bril (antw. minister blog op verzoek Kamercie.)

29.09.2023: Zorg voor kwetsbare ouderen: wie wat waar wanneer waarom en hoe (€+pers.+woon)

 

*PVV: “Verbod op winstuitkering”

16.11.2022: Zelfs zonder verbod winstuitkering blijft het tobben met zorgplicht (wet: RvS-advies)

Maar met de summiere drie woorden “Verbod op winstuitkering” neem ik aan dat door de PVV hier wordt bedoeld het Wetsvoorstel integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders (Wibz), met introductie van bepalingen om een integere bedrijfsvoering te borgen. En tevens voorwaarden te kunnen stellen aan het uitkeren van winst, indien er risico’s zijn voor de kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van zorg- en jeugdhulp. Waarbij zorggeld daadwerkelijk wordt besteed aan zorgverlening (hier/hier/hier/hier).

Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, zal de Wmg bepalen dat zorgaanbieders geen winst mogen uitkeren, tenzij de zorgvorm die zij leveren expliciet is aangewezen in lagere regelgeving als een uitzondering op het winstverbod. Met de Wibz zal ofwel voor een gehele zorgsoort een winstuitkeringsverbod gelden, dan wel voor de gehele zorgsoort niet gelden. Voor de sectoren waar geen winstuitkeringsverbod geldt zal de mogelijkheid worden geïntroduceerd om voorwaarden te stellen aan de winstuitkering. Aan deze voorwaarden moet dan zijn voldaan, voordat er winstuitkering mogelijk is (hier).

De NZa krijgt weer diverse nieuwe toezichtstaken met de invoering van de Wibz en kan een aanwijzing opleggen aan een zorgaanbieder indien een uitbetaalde winstuitkering in strijd met de voorwaarden was. De winstuitkering moet dan door de zorgaanbieder teruggevorderd worden.

De partijen in eerste lijn zagen eind vorig jaar weinig in deze wet (hier) en zij pleiten daarom voor een uitzondering van eerstelijnszorgaanbieders van deze verplichtingen. Voor verdere beoordeling van deze toch wel erg complexe wet zullen eerst hun, in de gezamenlijke brief terecht gestelde, vragen door de politiek moeten worden beantwoord.

*PVV: “Stop de doorgeslagen betutteldrift. De overheid kan voorlichten, maar bepaalt niet of je rookt, drinkt en wat je eet. Geen suikertaks en geen vleestaks”.

Inmiddels zitten er zoveel aspecten aan preventie dat volksgezondheid thuishoort op alle departementen. Het gaat immers niet alleen over leefstijl, maar steeds vaker ook om de leefomgeving. Voorlichting is zeker van belang, mits gericht op burgers hoe zij bij gezondheid beter geïnformeerd problemen kunnen herkennen, aanpakken en voorkomen.

Het gaat bij preventie niet om het verlagen van zorgkosten (hier), maar om te streven naar een fysiek en mentaal fittere bevolking en daar secundair als maatschappij de vruchten van plukken, zoals bij arbeid en mobiliteit.

Met betutteldrift schiet niemand wat op. Als er al sprake is van betutteling dan is dat veel eerder van toepassing op producenten van ongezonde producten die te vaak vrij spel hebben met het vermarkten van hun ongezonde producten. Denk aan de zeurpaal langs de snelweg of de tenenkrommende naïviteit bij hun reclames. De doelen van het Nationaal Preventieakkoord zijn mede niet gehaald omdat producenten aan de thematafels een veel te grote (negatieve) invloed hadden. Dat ziet de PVV toch ook?

We moeten toe juist hen aan te spreken een deel van de curatieve gevolgkosten in de zorg te laten betalen door een extra belasting te heffen bij het produceren van hun ongezonde producten. Niet de burger betaalt de extra heffing, maar de producent. 80 procent (NOS, 2021) van supermarktaanbiedingen stimuleert ongezonde voeding (Rapport, 2021). Citaat: “In totaal valt 21% van het supermarktassortiment in de Schijf van Vijf en 79% hierbuiten”. Wie er beleidsmatig ook aan het stuur zit, dit is gewoon niet OK.

24.11.2022: Moedig statement KNMG-voorzitter over preventie (IZA: meer sociale determinanten)

09.03.2023: Voorkómen ziekten betekent beleid richting meer bestaanszekerheid burger (1)

13.03.2023: Voorkómen ziekten betekent beleid richting meer bestaanszekerheid burger (2)

20.04.2023: Zorg voor publieke gezondheid hoort thuis bij alle departementen (Wpg/GGD)

06.07.2023: Campagne “Op je gezondheid?” kan kennis alcoholgebruik vergroten (+maatregelen)

18.07.2023: Aanpak obesitasepidemie: een puzzel te leggen (5 maatr.: indiv. + context + overheid)

25.09.2023: Wanneer leefomgeving gezondheid bedreigt, moet overheid optreden (ZSS/PFAS)

03.10.2023: Minister zegt dat bij bedreigen volksgezondheid die partij meebetaalt aan kosten

26.10.2023: Hoogleraar noemt gebrek aan bewegen een stille pandemie (Scherder/NRC/betuttelen)

09.11.2023: Informatie Schijf van Vijf blijft nuttiger dan hernieuwde Nutri-Score (tbv gezondheid)

Tot slot

De zorgparagraaf van het verkiezingsprogramma van de PVV is actueel, maar kent weinig diepgang. Bij elk standpunt ontbreekt niet alleen een uitwerking of implementatietraject, evenmin is er een deugdelijke financiële onderbouwing. Gezien het electoraal succes van de partij nu bij de verkiezingen en de verantwoordelijkheid die de grootste politieke partij altijd bij kabinetsvorming wordt toegedicht toch de aanbeveling hun programma alsnog door het CPB te laten doorrekenen. Doet men dit niet dan is NL aangewezen op het Salomonsoordeel van de Studiegroep Begrotingsruimte en/of de Ombuigingslijst van het Ministerie van Financiën.

Verder valt op dat de problematiek van de GGZ geen agendapunt is in de zorgparagraaf van het verkiezingsprogramma, maar wel is op de website te lezen (hier) hoe de partij over de GGZ denkt. Onbewezen therapieën mag men uiteraard afwijzen, maar de PVV spreekt geen woord over de 84.000 burgers die wachten op professionele GGZ-hulp (hier).

Met de uitspraak “De Klimaatwet, het Klimaatakkoord en alle andere klimaatmaatregelen gaan direct door de shredder”, ontkent de PVV ook de consequenties die opwarming van de aarde heeft voor onze volksgezondheid. Nu al sterven dankzij milieuverandering meer mensen door hittestress, infectieziekten en voedselarmoede (hier/hier/hier/hier/hier). Of denk aan gezondheidsschade (voorbeeld) als gevolg van luchtverontreiniging door het verbranden van fossiele brandstoffen. Er is behoefte aan echte politiek, niet aan struisvogelpolitiek.

Het is aan alle politieke partijen verantwoordelijkheid te nemen richting een zo gezond mogelijke bevolking. Niet alleen de PVV, maar de PVV óók.

Succes bij de voortzetting richting deugdelijk kabinetsbeleid.

(Plaatje onder de titel afkomstig van de Volkskrant, de dag na de verkiezingen. Het 2e plaatje werd getoond op de avond van de verkiezingen bij de NOS verkiezingsavond).