Een artikel in Huisarts & Wetenschap over het benadrukken van het belang van de context bij huisartsgeneeskundig handelen en in dezelfde maand het verschijnen van een nieuwe visie van de beroepsorganisaties over het nieuwe denken over kwaliteit in de huisartsgeneeskunde. Dat kan toch haast geen toeval zijn, zou je denken… Twee geschenken uit de hemel, in dezelfde maand? Mij beviel het zeer, in elk geval.
1. Nieuwe visie op kwaliteit
Bij het lezen van veel citaten rondom/in de nieuwe visie op kwaliteit dacht ik dat de juiste snaar is geraakt (hier/hier/hier/hier/hier/hier/hier):
|
Citaten: “Een belangrijke verandering in de visie is de verschuiving van ‘verantwoording afleggen’ naar ‘verantwoording nemen’ voor kwaliteit. Voortaan staat ‘samen leren en verbeteren’ centraal. De focus van het kwaliteitsbeleid ligt op intrinsieke motivatie en inspiratie. Kwaliteit van de zorg kan worden opgevat als een leerproces dat in de praktijk plaatsvindt. Huisartsen zullen hun zelflerende vermogen aanspreken. Via intercollegiale toetsing kunnen huisartsen elkaar helpen bij dit leerproces. Huisartsen vinden dat kwaliteit meer betekent dan alleen richtlijnen toepassen en focussen op metingen en uitkomsten. Zij willen de best passende zorg verlenen, die inspeelt op de behoeften en noden van patiënten. Zoeken naar een nieuwe balans tussen enerzijds evidence-based, anderzijds practice-based werken. Kwaliteit wordt dus een soort ontdekkingsreis, het heeft geen eindpunt. De eerste barsten in het oude kwaliteitsdenken werden een paar jaar geleden duidelijk: de taal en de intentie ervan sloten steeds minder aan op wat zorgprofessionals en patiënten belangrijk vinden. Patiënten willen niet als gemiddelde worden gezien. En professionals zagen met lede ogen dat wat op afstand werd bepaald, niet aansloot bij wat in de context van hun praktijk. Bovendien moet de patiënt aan tafel zitten. Op microniveau betekent dit dat de zorgaanbieder het verhaal van de patiënt moet aanhoren, nieuwsgierig moet zijn. Op mesoniveau moeten patiënten en burgers worden meegenomen in verbeterstappen in het zorgaanbod. En op macroniveau moeten de patiëntenorganisaties betrokken worden bij het bepalen van de kwaliteitskaders. Maar waak voor een formele PDCA-cyclus. Kies liever voor een verbeterkompas met open waarden. Ga niet te veel plannen, ga vooral dingen doen en daarop reflecteren. Het zou mooi zijn als van alle energie die aan kwaliteit wordt besteed, niet meer tachtig procent naar meten en weten gaat, maar juist naar leren en reflecteren. En zeker ook mét elkaar, kijk bij elkaar in de keuken”. |
2. Artikel: Context is (bijna) alles
Passende zorg is op het individu afgestemde persoonsgerichte zorg, samengesteld uit actuele wetenschappelijke richtlijnen, de professionele expertise van de hoofdbehandelaar en de ervaringen en wensen van de patiënt. Waarbij vormen van context van belang zijn.
|
Citaten: “Een aantal vormen van context is relevant voor de huisarts: de context van de klacht, die van de behandelrelatie, en de psychosociale en de sociaaleconomische context. Hoe beter de context in beeld is, des te persoonsgerichter de zorg. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat ziektecognities en verwachtingen belangrijke voorspellers zijn van het beloop van ziekte en het effect van een behandeling. Het blootleggen van cognities en verwachtingen, en het beïnvloeden van verwachtingen in de gewenste richting zijn dan ook van groot belang voor het genezingsproces. Het is bekend dat een warme, vriendelijke manier van omgaan met de patiënt en een positieve benadering gunstige effecten hebben op de uitkomst bij de patiënt. De huisarts moet het immers vaak niet hebben van behandelen, maar juist van afzien van behandelen. Vooral hier helpt de therapeutische alliantie (= een aanwezige band tussen patiënt en hulpverlener + overeenstemming over het doel van de behandeling + over wie wat doet). Veel (huis)artsen associëren het begrip context met psychosociale problemen of met de leefomgeving. Het gaat dan om zaken in de geschiedenis van de patiënt: ernstige trauma’s door mishandeling of misbruik in het verleden of levensgebeurtenissen in het heden, zoals het overlijden van een sleutelfiguur of ontslag, of de kwaliteit van sociale relaties of het gebrek daaraan (eenzaamheid, buitengesloten worden). Hoewel huisartsen veel aandacht hebben voor deze problemen, is de impact van bijvoorbeeld slechte sociale relaties groter dan we vaak denken. Schaarste (aan geld) heeft een negatieve invloed op het denken. Onderzoek hiernaar liet zien dat armoede het IQ met ongeveer tien punten verlaagt. Sociaaleconomische status heeft ook invloed op multimorbiditeit en levensverwachting. Bij mensen met de laagste sociaaleconomische status treedt multimorbiditeit, gedefinieerd als twee of meer chronische ziekten, vijftien jaar eerder op dan bij mensen met de hoogste status, en mensen onder de laag-inkomensgrens van het CBS overlijden vier tot vijf jaar eerder dan mensen met meer inkomen”. |
Toekomst
Huisartsenzorg is altijd al persoonsgerichte contextuele zorg geweest. Een recente nieuwe toekomstvisie (21.01.2019) met nu een nieuw kwaliteitsbeleid en met het nogmaals wijzen op het belang van de context bij passende huisartsenzorg. Alle goede dingen bestaan in drieën, zo blijkt maar weer.
Eerdere blogs gerelateerd aan de huisartsenzorg
06.12.2013: Bij problemen met zorgcontractering kiest de rechter voor de overheid
23.04.2014: Opheffen vrije artsenkeuze is in zorgakkoord onderdeel van politieke deal
06.06.2017: Winst zorgverzekeraars: niet uitkeren, maar in zorg herinvesteren
26.06.2017: Met een goede risicoverevening is slechts een verzekeraar voldoende
28.06.2017: De overheid moet voor zorgfinanciering de besluiten nemen
07.07.2017: Waarde populatiebekostiging en regiocontractering wordt overschat
14.07.2017: Praktijkkostenonderzoek huisartsen 2015 door NZa: 20 kanttekeningen
18.07.2017: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (1)?
21.07.2017: Vragen/antwoorden over het praktijkkostenonderzoek
26.07.2017: Kader huisartsenzorg moet geheel benut worden
28.07.2017: De financiële toekomst van de huisartsenzorg
14.08.2017: Instroom en tarieven ketenzorg volop in beweging
21.08.2017: Afscheid bekostiging segment S3 is beste optie
29.08.2017: De kostprijs van de praktijkondersteuner
04.09.2017: Het contract bij zorginkoop
19.09.2017: Tariefprincipes en drempels van invloed op voortgang bekostiging
04.10.2017: Het is niet al goud wat er blinkt (100% abonnement)
04.12.2017: Premiereductie betaald van zorggeld
07.12.2017: Huisartsenzorg heeft forse financiële injectie nodig
14.12.2017: Kort geding zorggroep verzekeraar gaat over meer dan een tariefconflict
27.12.2017: Arbeidstijd
06.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (1)
10.01.2018: Is minder marktwerking nog een agendapunt (2)?
11.01.2018: Als principe geen bonus, dat kan ook…
15.01.2018: Substitutie
19.01.2018: Hoeveel huisartsen zijn er nodig?
25.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (2)
05.02.2018: Praktijkondersteuning huisarts is onmisbaar
23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing
05.03.2018: Praktijkverkleining bij huisartsen: de noodzaak
08.03.2018: Praktijkverkleining bij huisartsen: de randvoorwaarden
27.04.2018: Regionalisering van de zorg: wat willen burgers en zorgaanbieders?
29.04.2018: Akkoord medisch-specialistische zorg heeft ook voor huisarts consequenties
14.05.2018: De waarde van eHealth
16.05.2018: Hoe hard is het zorgbudget huisartsenzorg (1)?
17.05.2018: Hoe hard is het zorgbudget huisartsenzorg (2)?
25.05.2018: Ontregelen doe je daar waar je regels afspreekt
27.06.2018: GGZ-perikelen met impact, ook voor de huisarts
29.06.2018: Leiden stelselperikelen ook tot stelselwijzigingen?
01.07.2018: Het onderhandelaarsakkoord huisartsenzorg 2019 t/m 2022: een analyse
07.07.2018: Mooie rapportcijfers voor Nederlandse huisartsenzorg
20.07.2018: Praktijkmanagement in de huisartsenpraktijk (2)
20.08.2018: Het waardegericht kunnen inkopen is een illusie
24.08.2018: Toekomstvisie belangrijk, de plannen erna belangrijker
05.09.2018: Preferentiebeleid: van kostenbeheersing tot perversiteit
12.09.2018: Verbod op winstuitkering aan zorgverzekeraars is een goede zaak
20.09.2018: Zoektocht naar maatregelen kostenbeheersing nog volop gaande
03.10.2018: De uitwerking van de hoofdlijnenakkoorden start nu
09.10.2018: Ondersteuning huisarts: op niveau praktijk, wijk of regio?
24.10.2018: Stringente sturing basiszorgtarief huisarts biedt beperkte financiële ruimte
03.11.2018: De ketenzorg gaat veranderen, maar in welke richting?
10.11.2018: Alleen met interventies zijn problemen in achterstandswijken oplosbaar
14.11.2018: De financiële staat van de huisartsenzorg (versie 27)
23.11.2018: De financiële staat van de huisartsenzorg (27): vraag/antwoord
29.11.2018: Bij financiering regionale zorg zijn centraal afgestemde spelregels nodig
04.12.2018: Lessen uit de schrapsessies als basis voor vervolg op (ont)regelen van zorg
11.12.2018: Zilveren Kruis komt afspraken uit het hoofdlijnenakkoord niet na
14.12.2018: Afspraken in de spoedzorgketen
03.01.2019: Toekomstvisie huisartsenzorg uitwerken met beleid
22.01.2019: Variabelen bij capaciteit huisartsenzorg bijtijds agenderen
01.02.2019: Schaarste personeel bedreigt zorg
04.02.2019: Duidelijker financieel kader bij betaling niet-gecontracteerde zorg
12.02.2019: Financiering praktijkondersteuning jeugd komt uit twee stelselwetten
16.02.2019: Het wisselen van huisarts nader bekeken
04.03.2019: Contracteerproces huisartsenzorg heeft reanimatie nodig
06.03.2019: Financiële toets bij zorgstandaard eerst zelf uitvoeren
08.04.2019: Stijging gebruik opioïden vraagt om een multidimensionale aanpak
11.04.2019: Ketenzorg, hoe nu verder?
19.04.2019: Financiële tussenbalans huisartsenzorg van 2018
Eerdere blogs over spoedzorg door huisarts
19.08.2013: Waarde van samengaan HAP en SEH niet in financiële kaders inzichtelijk
18.05.2017: De financiële staat bij het leveren van ANW-zorg (MedZ)
23.06.2017: Het lot van de ANW-spoedzorg van de huisarts ligt in eigen hand
20.07.2017: Oplopende waarneemtarieven brengen oplossing ANW-probleem niet dichterbij
02.08.2017: Geef bekostiging ANW-spoedzorg een eigen kader
05.09.2017: ANW-spoedzorg: geen doorleverplicht en geen omzetplafond
13.09.2017: Wat is de impact van de NZa-rapport op de acute zorg?
19.01.2018: Hoeveel huisartsen zijn er nodig?
01.02.2018: Gelijke honorering ANW-zorg voor alle huisartsen
02.05.2018: Voorstel voor een toekomstige ANW-zorg binnen een grootschalige HDS
14.06.2018: Ongelukkige uitspraak rechtbank bij conflict rond borgen ANW-huisartsenzorg
20.07.2018: Praktijkmanagement (2)
03.10.2018: De uitwerking van de hoofdlijnenakkoorden start nu
06.10.2018: Weinig urgentie getoond bij inrichting toekomstbestendige ANW-zorg
14.11.2018: De financiële staat van de huisartsenzorg (versie 27, pg. 6 en 7, item 12 ANW)
14.12.2018: Afspraken in de spoedzorgketen
13.01.2019: Incomplete gegevens devalueren monitor acute zorg
05.04.2019: Nog steeds onduidelijkheid in acute zorg over normen, richtlijnen, aanbevelingen
Eerder blogs over ouderenzorg en huisarts
12.07.2017: Tekort aan verpleegkundigen in alle sectoren van de zorg
24.07.2017: Verpleeghuizen
31.07.2017: Wat worden bij verpleeghuizen de vervolgstappen in beleid?
04.08.2017: Ouderenzorg: te veel beleid, te weinig financiering
15.09.2017: Ook de bekostiging van extramurale ouderenzorg is maatwerk
18.09.2017: Politiek let niet op bij implementatie kwaliteitsrichtlijn in verpleeghuizen
12.12.2017: Zorgval in de ouderenzorg
22.01.2018: Niet alles kan thuis
05.02.2018: Praktijkondersteuning huisartsenzorg is onmisbaar
12.02.2018: Discussie over investeringen in verpleeghuiszorg
19.02.2018: De moeizame start van het eerstelijnsverblijf
11.06.2018: Ouderenzorg thuis in 2018: een update
05.07.2018: De moeizame doorstart van het eerstelijnsverblijf
08.09.2018: Inzicht in toekomstige ouderenzorg: meer ouderen, meer kosten
17.09.2018: Actiepunten ter voorkoming zorgval bekend, nu de aanpak
18.09.2018: De huisarts en de Wet langdurige zorg
27.10.2018: Zelfs de voortgang van het eerstelijnsverblijf verloopt moeizaam
15.01.2019: Ouderenzorg thuis en de Wet langdurige zorg
22.01.2019: Variabelen bij capaciteit huisartsenzorg bijtijds agenderen
30.01.2019: Casemanagement bij dementie
01.02.2019: Personele schaarste bedreigt zorg
06.02.2019: Minister: “kwaliteitskader geldt ook voor kleinschalige woonzorgvoorziening”
09.02.2019: De race tussen wonen en zorg
13.02.2019: Clientondersteuning graag onafhankelijk en gratis
21.02.2019: Term passende ouderenzorg blijkt toch verwarrend te zijn
01.03.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (4) over samenwerking
21.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (1): Wzd
23.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (2): financiën
26.03.2019: Veranderingen medische zorg in kleinschalige woonzorgvoorziening (3): team