Nu de resultaten van het Nationaal Preventieakkoord (2018) zijn tegengevallen (blog/blog) wordt afgestapt van de landelijke thematafels voor roken (blog/blog/blog/blog) en voeding/overgewicht (blog/blog) en wordt overgestapt naar landelijk overleg (GALA–IZA-AZWA/blog). De thematafel problematisch alcoholgebruik was al eerder gestopt (blog).

Het moet dus anders met preventiebeleid. De staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport (nu Vincent Karremans) heeft aangekondigd (Kamerbrief, 8 april 2025) binnen enkele maanden te komen met een “samenhangende effectieve preventiestrategie”.

Hoe moet deze nieuwe strategie eruitzien? In deze blog een beschouwing over dit thema.

Preventie valt nu nog vooral onder de Wet publieke gezondheid (Wpg)

De Wpg is een van de stelselwetten in de zorg die bijdraagt aan bevordering van volksgezondheid zoals genoemd in artikel 22 van de Grondwet. Met preventie als een van de specifieke taken…

Taken: “het bijdragen aan opzet, uitvoering en afstemming van preventieprogramma’s, met inbegrip van programma’s voor de gezondheidsbevordering, het verwerven van, op epidemiologische analyse gebaseerd, inzicht in de gezondheidssituatie van de bevolking, het bevorderen van medisch milieukundige zorg, het bevorderen van psychosociale hulp bij rampen, en het geven van prenatale voorlichting aan aanstaande ouders. Daarnaast richt de wet zich specifiek op jeugdgezondheidszorg, ouderengezondheidszorg, infectieziektebestrijding, waaronder soa-bestrijding en het vaccinatiebeleid, en op bevolkingsonderzoeken”.

Plannen voor een nieuwe strategie voor preventie kunnen deels onder de Wpg komen te vallen. Maar daarnaast betekent ”domeinoverstijgend” werken ook “wetoverstijgend” werken. Zeker bij beleid met een interdepartementale aanpak van gezondheid en gezondheidsverschillen.

Het wordt steeds duidelijker dat vele oorzaken van ziekte en zorg buiten de zorg ligt.  Anders gezegd: wie de volksgezondheid wil versterken, zal ook maatregelen moeten treffen buiten de zorg. Zo verwoordt de RVS (RVS, 2023) het…

 

Beleidsmatig is dit deels al terug te zien in gemaakte afspraken rondom het Integraal Zorgakkoord (IZA, 2022). In dat akkoord is het IZA van de ‘zorg’ als onderdeel in een beleidsketen verbonden met aanpalende thema’s: IZA (passende zorg) + TAZ (personeelsbeleid) + WOZO (wonen) + GALA (preventie) + SPUK. Deze SPUK staat voor een breed inzetbare “specifieke uitkering” ten behoeve van sport- en beweegstimulering, het bevorderen van cultuurparticipatie en gezondheidsbevordering.

GALA, SPUK en AZWA vormen vooralsnog het uithangbord voor de nieuwe preventiestrategie. De AZWA-tekst moet overigens nog gepubliceerd worden (hier)….

In onderstaand kader in chronologische volgorde belangrijke preventie items bij toekomstig beleid.

Recente literatuur over preventiebeleid (2024/2025)

2023: Preventie op waarde schatten – Advies technische werkgroep kosten en baten van preventie te beschouwen om zo de financiële meerwaarde van preventie op maatschappelijk niveau vast te stellen en toekomstig gezondheidsbeleid gericht op preventie te kunnen verantwoorden. ——————————————————————————————————————- 2024: Paul van der Velpen e.a., ervaren zorgbestuurder (boek, 191 pg’s): “Meer gezonde jaren voor iedereen. Bouwen aan volksgezondheid: een pleidooi voor een meer integrale benadering van gezondheidspreventie vanuit domeinen zoals scholen, wijken, werk en zorg. Maar preventie is geen doel op zich. Het is een middel om de volksgezondheid, de gezondheid van de totale bevolking, te versterken. Dat is belangrijk voor de maatschappij én voor het individu. Meer gezondheid zorgt voor meer participatie ‒ als werkende, als vrijwilliger, als mantelzorger ‒ en kan de druk op de zorg verlichten” ——————————————————————————————————————- 2024: SER: “SER roept nieuw kabinet op: ‘Maak dringend meer werk van gezondheid als onderdeel van bestaanszekerheid” (NB: + SER-rapport) ——————————————————————————————————————- 2024: RIVM: VTV-2024 (blog/blog) ——————————————————————————————————————- 2024: Technische Werkgroep rapport ‘Preventie op waarde schatten’ ——————————————————————————————————————- 2024: RIVM: ‘overgewicht zal blijven toenemen tot 2050, vooral onder jongvolwassenen’ ——————————————————————————————————————- 2024: Question Mark Foundation: superlijst gezondheid 2024: “Meer dan 80 procent van de aanbiedingen in de reclamefolder is nog altijd ongezond” —————————————————————————————————————— 2024: Gezondheidseconoom Jochen Mierau: “De zorg draagt maar voor 10 tot 20 procent bij aan gezondheid” —————————————————————————————————————— 2024: Hoogleraar economie aan de London School of Economics, Johannes Spinnewijn: “Veel ziekte is onverklaarbaar. Maar van de variatie die we wel kunnen uitleggen, hangt ongeveer een derde samen met sociaaleconomische verschillen, en nog eens een derde met de woonplaats. 10% heeft te maken met werk, 10% met de gezondheid van de ouders, en 10% met de individuele gedragingen die we meten. Roken en alcohol zijn ontegenzeggelijk slecht voor de gezondheid. Maar we kennen er te veel gewicht aan toe” —————————————————————————————————————— 2024: staatssecretaris Vincent Karremans: “Gezondheidsachterstanden bij kwetsbare groepen hangen voor een groot deel samen met andere maatschappelijke achterstanden die elkaar vaak versterken, zoals armoede, schulden, een onzekere werksituatie en een ongezonde leefomgeving” —————————————————————————————————————— 14.01.2025: André Rouvoet, voorzitter van GGD GHOR Nederland: “Health in all policies krijgt nog onvoldoende handen en voeten. Ministeries schuiven onderwerpen nog te veel naar elkaar door en een gezamenlijke ambitie om dit kabinetsbreed vorm te geven ontbreekt” —————————————————————————————————————— 21.02.2025: Antwoorden Karremans op Kamervragen over VTV 2024 (48 pg’s) —————————————————————————————————————— 27.02.2025: Jaap Seidell, hoogleraar voeding aan de VU Amsterdam: “De hoeveelheid zout die we binnenkrijgen komt voor 80 procent uit bewerkte voedingsmiddelen. Van ketchup tot koekjes, overal is zout aan toegevoegd. Het gaat er niet zozeer om dat je het zoutvaatje niet meer op tafel moet zetten, maar dat je gewoon minder bewerkt voedsel eet. Neem vooral veel onbewerkt voedsel zoals verse groente, fruit, volkoren granen, noten, peulvruchten, halfvolle of magere zuivel, gevogelte en vis. Dit is effectiever dan het zoutvaatje van tafel te halen” ——————————————————————————————————————– 08.04.2025: Staatssecretaris Karremans deelt de contouren van zijn aanpak voor het opstellen van een samenhangende effectieve preventiestrategie met de Tweede Kamer: ”De ambitie van het kabinet is en blijft een gezonde generatie in 2040. Daarmee sluiten we aan bij de ambities van het Nationaal Preventieakkoord. Maar als het gaat om kinderen en jongeren reiken mijn ambities verder. Daarom ga ik aan de slag met aanvullende afspraken voor de thema’s roken, overgewicht (waaronder voeding en bewegen) en alcoholgebruik. Ook ben ik voornemens om nieuwe ambities op te stellen voor de thema’s drugsgebruik, schermgebruik, gehoorschade, seksuele gezondheid en vaccinaties” ——————————————————————————————————————– 16.04.2025: Staatssecretaris Karremans stuurt de Tweede Kamer zijn reactie op het advies van de RVS “Op onze gezondheid” en over de verdiepingssessies die zijn geweest met veldpartijen over de publieke gezondheid: “Met focus op de jeugd en de volgende thema’s: bewegen, overgewicht, drugs, alcohol, tabak, voeding, gehoorschade, vaccineren, seksuele gezondheid en schermtijd” ——————————————————————————————————————– 16.04.2025: Paul van der Velpen: “Er komt een nieuwe preventiestrategie: deze vijf ingrediënten moeten erin zitten om effectief te zijn” (NB: zie onderstaand kader) ——————————————————————————————————————- 18.04.2025: Staatssecretaris Karremans informeert de Tweede Kamer over de mid-term review (MTR: plaatje onder blogtitel) van het Gezond en Actief Leven Akkoord(GALA). Het GALA bevat doelen en afspraken op het gebied van preventie, gezondheid en een sociale basis: “Ambitie van het akkoord is om te bouwen aan een gerichte lokale en regionale aanpak op preventie, gezondheid en sociale basis. Door niet-vrijblijvende afspraken te maken over de gezondheidsdoelen (inclusief sociale basis) en door domeinoverstijgend samen te werken. In het IZA en GALA zijn afspraken gemaakt over de (verdere) inrichting van vijf zogenaamde ketenaanpakken. Het gaat om Kansrijke Start, valpreventie bij ouderen, de aanpak overgewicht van zowel kinderen als volwassenen en sociaal verwijzen (o.a. Welzijn op Recept)” ——————————————————————————————————————- 18.04.2025: Jet Bussemaker, voorzitter RVS in ‘Opinie | Preventie, geen economisch wondermiddel maar wel ons fundament’: “ons rapport ‘Gezond in de bonus’ geagendeerd, waarin wij pleiten voor financiële prikkels die supermarkten die veel gezond voedsel verkopen belonen en degene die veel ongezond voedsel verkopen beboeten. De gedachte is dat preventie wellicht gefinancierd kan worden uit kostenbesparingen binnen een beleidsterrein. Ik zou de commissie willen aanmoedigen om ook de opbrengsten buiten het zorgdomein mee te wegen, in lijn met de voordelen die het CPB recent heeft benoemd” ——————————————————————————————————————— 24.04.2025: Bart Meijman, huisarts en referent bij RVS-rapport “Iedereen bijna ziek” (blog): “Overheid en samenleving moeten investeren in gezonde leefomgevingen en wetgeving rond gezondheid. Sociale ongelijkheid moet aangepakt worden bij de bron, niet afgewenteld op de zorg. Net zoals het doeltreffender en logischer is om sociaaleconomische misstanden, die tot gezondheidsklachten leiden, vanuit de overheid te bestrijden dan de curatieve sector erop te attenderen dat gezondheidsklachten uit sociale-economische problemen voortkomen en medische hulpverleners te vragen hier aandacht aan te besteden. Een schijnheilig fenomeen dat de laatste jaren ook opgeld doet”

Beschouwing

Wat we weten is dat binnen de Wpg een deel van de taken in de publieke gezondheidszorg door gemeenten wordt uitgevoerd in medebewind. Er zijn naast taken op centraal niveau, ook taken neergelegd op decentraal niveau. Beiden hebben een zelfstandig politiek-bestuurlijk mandaat, zo meldt de staatssecretaris.

Wat we inmiddels ook weten is dat het bevorderen van gezondheid niet alleen een zaak van de gezondheidszorg is, maar meegenomen moet worden in alle beleidsterreinen (‘interdepartementaal’) om het beroep dat op de zorg gedaan moet worden te verminderen. Naast het feit dat ook werkgevers nu meer merken wat de keerzijde is van te veel ongezondheid (MKB, 22 april 2025).

De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) deed al eerder aanbevelingen om de publieke gezondheidszorg te versterken door het centraal stellen van een verbetering van brede gezondheidsdeterminanten (wonen, werken, inkomen, onderwijs) in de publieke gezondheidszorg en het streven naar een wettelijke verankering van gezondheidsdoelen.

Ook in GALA wordt gesproken over het versterken van de verbinding en wederkerigheid tussen sociaal en medisch domein en het belang van het meenemen van gezondheid in alle beleidsterreinen.

Aanpak gezondheid betekent zowel een beleidsmatige aanpak als individuele zorg bij een hulpvraag over dit ongezond gedrag. Gedragsbeïnvloeding is onderdeel van motivatiewetenschap, met derhalve meestal motiverende gespreksvoering als gekozen methode om gedrag te bespreken (hier + hier + hier).

De aanpak van preventie (centraal overheidsbeleid + individuele hulp bij hulpvraag) …

Tot zover de theorie.

Advies Paul van der Velpen aan staatssecretaris over een nieuwe preventiestrategie

Paul van der Velpen is naast een ervaren bestuurder, tevens auteur van de boeken ‘Het preventie Ultimatum’ en ‘Meer Gezonde Jaren voor Iedereen’, ook oud-directeur van de GGD Amsterdam.

Hij benoemt in een recent artikel de noodzakelijke ingrediënten voor een nieuwe effectieve preventie-strategie. Hij stelt vooraf, onder andere op LinkedIn…

“Wil de staatssecretaris niet het zoveelste rapport lanceren zonder impact, dan is het nodig om het belangrijkste uitgangspunt van het beleid ter discussie te stellen. De roze olifant in de kamer is de onjuiste aanname dat… ·       zonder beleidskaders, ·       zonder gelabeld geld en ·       zonder wettelijke borging van doelen en taken …de 342 gemeenten met optimale beleidsvrijheid effectieve preventies inzetten. Deze onbewezen beleidsaanname heeft geleid tot zwakke sturing en onvoldoende inzet van effectieve preventie. Omdat we reflecterend op het preventiebeleid van de afgelopen veertig jaar weten wat niet werkt, weten we ook welke vijf ingrediënten minimaal in het AZWA moeten zitten”. Met verder als onderbouwing… “Volgens mij ontbreekt het ons niet aan kennis. We weten al meer dan 70 jaar dat roken slecht is voor de gezondheid, en we weten dat er twee maatregelen zijn die heel effectief zijn: drastische verhoging van de prijs en drastische verlaging van verkooppunten. Maar toch gebeurt dat nauwelijks, In tegendeel de tabaksindustrie krijgt alle ruimte om nieuwe nicotine-houdende producten te ontwikkelen. Van het verruimen van de gokwet waren de negatieve effecten bekend, maar de adviezen van verslavingsdeskundigen werden niet omgezet in maatregelen, de mogelijkheden die bedrijven krijgen om via sociale media jonge meisjes wijs te maken dat ze elke dag 5 potjes smeersel op hun huid moeten smeren. Kindermarketing voor ongezonde producten is nog toegestaan om maar wat te noemen. We weten dat verbod op vuurwerk en helmplicht voor fatbikers tot minder instroom in zorg zal leiden. Nee, aan gebrek aan kennis ligt het niet”. + Vervolg: “Een reden zou kunnen zijn dat er geen effectieve preventieve maatregelen bestaan. Maar dat ligt niet voor de hand. Johan Mackenbach (rapport, 2020, 424 pg’s) heeft aangetoond dat de gestegen gemiddelde levensverwachting in Europa in de afgelopen 150 jaar vooral komt door preventieve maatregelen buiten de zorg: van riolering, onderwijs tot volkshuisvesting”.

In februari 2023 hebben de bestuurders van de VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederland en het ministerie van VWS het GALA getekend. Ambitie van het akkoord is om te bouwen aan een gerichte lokale en regionale aanpak op preventie, gezondheid en sociale basis. Door niet-vrijblijvende afspraken te maken over de gezondheidsdoelen (inclusief sociale basis) en door domeinoverstijgend samen te werken (hier/hier). Concrete effecten van het GALA op gezondheid zijn nog niet beschreven. De staatssecretaris meldt het beeld dat uit de MTR naar voren komt, is dat – met de komst van IZA (MTR hier) en GALA – de beweging van zorg naar gezondheid en welzijn “een impuls” heeft gekregen.

Nog geen financiële impuls? CPB-directeur Pieter Hasekamp (FD, 24 april 2025 + hier)…

Citaat: “Ondanks de ‘aaibaarheid’ van preventie blijft het lastig om effectieve stappen te zetten. Dat begint al met het geld: ondanks de net geciteerde beleidsvoornemens bezuinigt het huidige kabinet per saldo zo’n €300 miljoen per jaar op gezondheidsbeleid. En dat terwijl het totale budget hiervoor op de VWS-begroting slechts zo’n €1,8 miljard bedraagt, een fractie van de totale zorguitgaven van €106 miljard”

Het wachten nu is op de nieuwe preventiestrategie van het kabinet (2025) én vanuit het GALA de afspraak dat voor 2026 door VWS in samenwerking met VNG en ZN wordt verkend hoe taken en bevoegdheden (van gemeenten) in wet- en regelgeving kunnen worden verankerd.

We gaan het allemaal in het post-IZA/AZWA-tijdperk zien. Mij valt op dat met bovenstaande afspraak in februari 2023 nog steeds de oplossing ten behoeve van een betere volksgezondheid te veel in de wereld van de zorg wordt gezocht en te weinig erbuiten (hier + hier).

Mijn nieuwsgierigheid gaat verder uit naar overige preventie-adviezen voor de staatssecretaris vanuit het werkveld, zowel binnen als buiten de zorg. Zeker nu de strategie van het vorige Nationaal Preventieakkoord tot onvoldoende resultaat heeft geleid.

Mijn advies aan kabinet Schoof: houdt primaire preventie ook in de toekomst buiten de basisverzekering en leg gezondheidsdoelen (interdepartementaal) wettelijk vast. Zodat elk kabinet met alle verantwoordelijke ministeries deze doelen resultaatgericht nastreeft en handhaaft. De ‘aaibaarheid’ (citaat CPB-directeur) van preventie wordt ingeruild voor rationaliteit en zakelijkheid. Neem als overheid maatregelen tegen producenten van een ongezond product die lusten privaat incasseren en lasten richting het collectief schuiven. Elke week zijn er voorbeelden hoe het niet moet (voorbeeld/voorbeeld/voorbeeld etc. etc.). Leg verder als overheid uit dat niet alles wat met een gezondere leefstijl heeft te maken geld hoeft te kosten. Tot slot, neem als centrale overheid meer zelf verantwoordelijkheid bij het uitvoeren van taken ten behoeve van een betere volksgezondheid en schuif (eens) minder door naar verzekeraars, zorgkantoren, gemeenten en IZA-tafels. Mijn dank!

Tot slot in deze bijdrage, de door van der Velpen genoemde vijf ingrediënten als zijn aanbeveling vanuit het zorgveld bij een nieuwe te kiezen preventiestrategie door het ministerie (blog/blog/blog + zomer 2025).

Zijn ingrediënt 4 (‘betutteling’ in onderstaand kader) herken ik als burger met name bij het aanbod van een zorgproduct door de producent zelf. Kijk, luister en lees op een doordeweekse dag de reclame voor een product op TV, radio, krant of sociaal medium… En huiver…

Er komt een nieuwe preventiestrategie: deze vijf ingrediënten moeten erin zitten om effectief te zijn (Paul van der Velpen, Z&I, 16 april 2025)

Ingrediënt 1: Erken dat gemeenten minder invloed hebben op factoren die de volksgezondheid bepalen dan door beleidsmakers veertig jaar geleden werd verondersteld.  Ingrediënt 2: Er moet een breed, goed uitgewerkt basispakket preventie worden vastgesteld dat in elke gemeente (en dus elke regio) wordt aangeboden. Ingrediënt 3: Als preventie-taken bij gemeenten worden neergelegd, leg dan ook vast dat gemeenten die taken regionaal moeten uitvoeren. Ingrediënt 4: Houd er rekening mee dat burgers preventieve maatregelen als betutteling ervaren. Ingrediënt 5: Er moet een domein overstijgende financiering komen om een effectieve ketenaanpak te faciliteren. Kortom ·       Sinds de nota 2000 uit 1986 zijn er beleidsinitiatieven om preventie te versterken. Die zijn nooit gerealiseerd. ·       Belangrijke oorzaak is dat veel verantwoordelijkheid voor preventie wordt neergelegd bij 342 individuele gemeenten, zonder duidelijke kaders en met veel beleidsvrijheid voor individuele gemeenten. Gemeenten hebben echter onvoldoende geld, capaciteit, macht (t.a.v. met name commerciële partijen) om die taak uit te voeren. Ook ontbreekt krachtige gezamenlijke sturing. ·       Deze observatie leidt tot het aanbevelen van vijf ingrediënten voor de nieuwe preventiestrategie. ·       Als aanvulling op GALA en IZA wordt op dit moment gewerkt aan het Aanvullend Zorg en Welzijn Akkoord (AZWA). Uiteraard zal de nieuwe preventie-strategie daar op moeten aansluiten. De vijf ingrediënten gelden ook voor het AZWA. ·       Daarop vooruitlopend zijn er enkele interventies die in aanmerking komen voor financiering vanuit de Zorgverzekeringswet, ook als ze worden uitgevoerd door zorgaanbieders die op dit moment niet door zorgverzekeraars zijn gecontracteerd als zorgaanbieder (zoals de jeugdgezondheidszorg).

NB:

-het plaatje onder de titel is afkomstig van MTR GALA (VWS, 18 april 2025)

-het tweede plaatje komt van een RVS-rapport (Raad, 2023)

-het bovenste deel van plaatje 3 komt uit eigen docentmateriaal, het onderste deel komt uit de motivatiewetenschap (ChatGPT, inclusief taalfouten..).

Eerdere blogs gerelateerd aan eerdere doelen bij preventie

07.02.2018: Wie gaat uitvoering van het Nationaal Preventieakkoord betalen? (invoeren BOP)

28.05.2018: Schuldenproblematiek raakt ook het medisch domein (geen perspectief)

06.06.2018: De rol van de huisarts bij gecombineerde leefstijlinterventie (GLI per 2019)

26.11.2018: Nationaal Preventieakkoord: na bijstelling ambities versneld invoeren (urgentie)

27.03.2019: Conflict binnen antirookorganisaties werkt contraproductief (conflict ANR en SRJ)

19.08.2019: Armoede, een weg te werken schandvlek (een voedingsbodem voor slecht ouderschap enz.)

23.08.2019: Dakloos (30.000!)

09.07.2020: Preventie: een moeizame tocht van wieg tot graf (school, werk, thuis, ook sociaal)

16.07.2020: Druk op zorggroepen opgevoerd vaker het GLI-programma te organiseren (NZa)

25.08.2020: Rookgordijn (marketing tabaksindustrie + lobbycratie bij VVD stagneren SMR-beleid)

07.09.2020: Voor beter aanbod gezonde kindervoeding is daadkracht nodig (Unicef-onderzoek)

30.10.2020: Introduceer Nutri-Score met een belasting op ongezonde producten (de BOP als beleid)

17.12.2020: Tabaksfabrikanten: belastingontwijking én onrechtmatige vergoedingen (preventie)

10.04.2021: Aanpak preventie: benut het hele actieplan (multicausaal, integraal, vele wetten)

26.05.2021: Voor fitheid is inspanning nodig (bewegen loont, preventieakkoord, secundaire voordelen)

14.07.2021: Zet bij preventiemaatregelen leefomgeving op eerste plaats (belang stikstof, klimaat)

14.07.2021: Zet bij preventiemaatregelen leefomgeving op eerste plaats (belang stikstof, klimaat)

28.07.2021: Trukendoos Philip Morris nog niet uitgeput (schadelijke e-sigaret vermarkten)

17.08.2021: Preventiebeleid cardiometabole ziekten vraagt nieuwe invulling (GLI, bredere opzet, €€)

21.12.2021: Verkleinen gezondheidsverschillen: kabinet Rutte IV aan zet (volgens coalitieakkoord)

07.03.2022: Passende preventieve zorg en maatschappelijke waarden: inhoud (1) (gezant)

09.03.2022: Passende preventieve zorg en maatschappelijke waarden: bekostiging (2) (BOP)

17.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (3) (preventie = speerpunt 11)

22.03.2022: Obesitas: leefstijlaanpak, GLI+(?), operatie óf gewoon scherpere wetgeving?

28.03.2022: Proost! (NPA, alcoholtafel, problematisch alcoholgebruik, rol industrie, blurringbeleid)

12.04.2022: Staatssecretaris: preventie “een tandje bijschakelen”, wat betekent dat? (kabinet!)

26.07.2022: Bij financiering en uitvoering preventie ontbreekt focus (streefwaarde, netwerk, budget)

19.09.2022: Stagnatie daling tabaks- en alcoholgebruik verklaarbaar, maar ook oplosbaar?

01.11.2022: Inspirerende artsen (09): Nico van der Lely (jeugd en alcohol + poli’s)

24.11.2022: Moedig statement KNMG-voorzitter over preventie (IZA: meer sociale determinanten)

09.03.2023: Voorkómen ziekten betekent beleid richting meer bestaanszekerheid burger (1)

13.03.2023: Voorkómen ziekten betekent beleid richting meer bestaanszekerheid burger (2)

20.04.2023: Zorg voor publieke gezondheid hoort thuis bij alle departementen (Wpg/GGD)

06.07.2023: Campagne “Op je gezondheid?” kan kennis alcoholgebruik vergroten (+maatregelen)

18.07.2023: Aanpak obesitasepidemie: een puzzel te leggen (5 maatr.: indiv. + context + overheid)

25.09.2023: Wanneer leefomgeving gezondheid bedreigt, moet overheid optreden (ZSS/PFAS)

03.10.2023: Minister zegt dat bij bedreigen volksgezondheid die partij meebetaalt aan kosten

05.10.2023: Ook legaal gokken betekent gokken met gezondheid (rapport met 22 adviezen)

26.10.2023: Hoogleraar noemt gebrek aan bewegen een stille pandemie (Scherder/NRC/betuttelen)

09.11.2023: Informatie Schijf van Vijf blijft nuttiger dan hernieuwde Nutri-Score (tbv gezondheid)

06.01.2024: Stoppen met roken: waar een collectieve wil is, is er ook een weg (verbod vape)

11.01.2024: Vuurwerk: een explosief dossier (letsel + agressie richting politie + I&O conclusie)

25.01.2024: Vanwege teleurstellende resultaten tijd voor ander preventiebeleid (RIVMevaluatie)

28.05.2024: Onderzoeksresultaten vapen bij jongeren moet politiek wakker schudden (gifstof)

03.06.2024: “De zorg voor morgen begint vandaag” (motto VTV-2024 i.c.m. regeerakkoord/preventie)

17.09.2024: Drinken kraanwater niet langer vanzelfsprekend veilig (KRW2027/verontreiniging/maatr.)

15.10.2024: Ambitie bij emissiereductie broeikasgassen dempt gezondheidseffecten (IPCC)

21.10.2024: Warrig kabinetsbeleid ten aanzien van pandemische paraatheid (+bezuiniging 300 mln)

05.11.2024: Fietsen is gezond, vooral op een gewone fiets (37% fietsslachtoffers rijdt een e-bike)

25.11.2024: Overheid, ga (nu eens) aan de slag met thema gezondheid/overgewicht! (Voeding)

02.12.2024: Kiezen voor gezonde toekomst (VTV-2024) 5W1H (RIVM-rapport/preventiebeleid)

11.12.2024: Gezondheidsbescherming jeugd tegen nicotineschade: nu of nooit (TK/Nicotinee)

03.01.2025: Gezonder voedselaanbod vraagt om acties bij meerdere ministeries (4 lijnen/HiAP)

24.02.2025: Stikstofschade leefomgeving vraagt al decennialang om ander beleid (gezondheid)

10.03.2025: De waarde én prijs van (on)zuiver drinkwater (KRW/zuiveringskosten + kraanwater)

22.04.2025: Reactie op RVS-rapport: Iedereen bijna ziek (keerzijden screening, testen, BVO + nieuwe wet)