De koning heeft deze week gesproken. Citaat uit de Troonrede: “De vraag voor de lange termijn is: hoe houden we de zorg goed en toegankelijk voor iedereen? Hoe zorgen we straks voor genoeg liefdevolle handen aan het bed en in de thuiszorg – de onmisbare mensen die dag en nacht beschikbaar zijn? En hoe passen we technische zorginnovaties op brede schaal toe? Voor de zomer van 2020 schetst de regering de contouren voor de toekomstige organisatie van de zorg” (einde citaat). Dat is dus nog een krap jaar wachten hoe de regering de toekomstige organisatie ziet. En ondertussen is het ook wachten op adviezen over aanpassingen op het zorgstelsel (blog). Wie dol is op cijfers komt met de Rijksbegroting 2020 XVI en het feitenoverzicht geheel aan zijn/haar trekken. In deze blog aandacht voor de cijfers van de huisartsenzorg en met nieuws daarbij over de juiste zorg op de juiste plek (JZOJP). De functionele beschrijving van zorg in de Zorgverzekeringswet bij JZOJP houdt in dat de professional zegt wat de juiste zorg (JZ) is. Maar dat het benoemen van de juiste plek (JP) uiteindelijk blijft voorbehouden aan de zorgverzekeraar. Dat betekent voor beide partijen geen gemakkelijke opgave.
Financiële cijfers huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg
Verassend zijn de cijfers niet, omdat ze rechtstreeks uit het bestuurlijk akkoord van 27 juni 2018 komen. Een akkoord wat loopt van 2019 tot en met 2022. Wat wel nieuw is, zijn de bedragen van de bijstellingen (loon- en prijsindex). En zo staan nu de beide macrokaders voor 2020 vast.
Ministerie VWS: Miljoenennota 2020 (pg 180 + 230): 1 = € 1 mln.
Huisartsenzorg |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
2024 |
Stand begroting 2019 |
2.956,1 |
3.047,4 |
3.128,1 |
3.221,3 |
3.312,3 |
3.303,3 |
3.303,3 |
Totaal bijstellingen |
-86,6 |
106,7 |
120,8 |
131,8 |
133,2 |
115,7 |
115,7 |
Rijksbegroting 2020 |
2.869,6 |
3.154,1 |
3.248,9 |
3.353,1 |
3.445,4 |
3.418,9 |
3.418.9 |
Ministerie VWS: Miljoenennota 2020 (pg 226 + 231): 1 = € 1 mln.
Multidisciplinaire zorg |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
2024 |
Stand begroting 2019 |
614,7 |
630,1 |
645,9 |
665,2 |
685,2 |
685,2 |
685,2 |
Totaal bijstellingen |
-15,5 |
21,4 |
22,0 |
22,8 |
23,3 |
23,3 |
23,3 |
Rijksbegroting 2020 |
599,2 |
651,5 |
667,8 |
687,9 |
708,5 |
708,5 |
708,5 |
Reactie van de beroepsvereniging (LHV)
De LHV maakt zich uiteraard grote zorgen over de huidige krapte aan huisartsen en de verwachte tekorten in de nabije toekomst. Heeft daarover ook met het ministerie van VWS afspraken gemaakt, zowel in het bestuurlijk akkoord als in een apart Plan van Aanpak. Helaas wordt daar in deze Rijksbegroting geen specifieke aandacht aan besteed. Terwijl de minister wel met regelmaat schrijft en spreekt over het tekort huisartsen, over hoge werkdruk, tekort doktersassistenten en de dreigende dysbalans vraag en aanbod (+ Kamerbrief). Naast het personeelstekort elders in de zorg, zoals bij de meest noodzakelijke partner van de huisarts in de eerste lijn.
JZOJP
De Juiste Zorg Op de Juiste Plek (JZOJP) is een ‘harde noodzaak om de zorg organiseerbaar en betaalbaar te houden’, zo valt te lezen in de Rijksbegroting 2020. In alle bestuurlijke akkoorden zijn de 3 V’s te lezen: voorkomen van duurdere zorg, verplaatsen van zorg en vervangen van zorg door andere zorg. Prominent bij deze transitie zijn de ziekenhuizen betrokken. En juist de ziekenhuizen hebben recent aan de bel getrokken. Dan gaat het om omzetplafonds en doorleververplichtingen, het gaat over een kostenbeteugeling bij ziekenhuizen per 2022, een protest hierover van de NVZ. Het gaat over het niet inzetten van verzekeraars van de transformatiegelden van 425 miljoen euro. Transitiegelden die beschikbaar moeten komen als instellingen meegaan in de JZOJP-transformatie, dan wel meebewegen richting krimp. En het gaat over een viertal problemen als gevolg van het bestuurlijk akkoord medisch specialistische zorg (25 april 2018) die de Volkskrant (VK) de dag voor Prinsjesdag zo fraai beschreef op basis van gesprekken met bestuurders van ziekenhuizen:
Gevolg 1: Het geld is op, patiënten zijn niet meer welkom (bv. bij Ikazia ziekenhuis)
Gevolg 2: Personeel moet behouden blijven. Maar dat kost geld (verzoek Ad Melkert)
Gevolg 3: Sommige ziekenhuizen doen beter hun best dan andere
Gevolg 4: De twijfel slaat toe
En dan zegt de bekende zorgeconoom Koolman in de VK nog: “De nullijn voor ziekenhuizen is in feite helemaal geen nullijn, betoogt hij. De arbeidsproductiviteit van werknemers groeit namelijk elk jaar, gemiddeld met zo’n twee procent. ‘Dus met dezelfde inzet van kapitaal en mensen kunnen ziekenhuizen alsnog meer doen.” Mijn reactie: oh ja, meneer Koolman, is dat zo?
Huisarts en medisch specialist
Huisartsenzorg en medisch specialistische zorg zijn natuurlijk twee belangrijke beroepsgroepen bij invulling van het toekomstig beleid rondom JZOJP. En juist zij hebben deze week een Handreiking geschreven met als titel: “Implementatie Juiste zorg op de juiste plek”. Met aandacht hoe samen projectplannen met stappenplannen voor de drie V’s op te stellen. Daarnaast geeft de Handreiking een financiële onderbouwing met inzicht in investeringen, kosten en opbrengsten van een project met JZOJP. Citaat uit de Handreiking (pg.13): “Dat neemt niet weg dat met het project uiteindelijk een doelmatiger besteding van middelen wordt beoogd” En op pg. 18: “uiteindelijk zullen gerealiseerde besparingen, als het project overgaat in reguliere samenwerking, leiden tot besparingen van het macrokader”. Personele problemen nu, feitelijk in beide sectoren, en toch ook in beide sectoren veel financiële onzekerheden (zie diverse van mijn onderstaande blogs + VK-artikel) met passages over “transitiekosten en frictiekosten” maken projectplannen JZOJP met herinrichten van zorg niet op voorhand tot een succes. Hoe noodzakelijk de vorming van netwerken (met alle disciplines, inclusief verpleegkundigen en paramedici) en een functionerende netwerkgeneeskunde ook zijn, dan wel reeds aanwezig zijn. Centrale problemen hebben de neiging mee te verhuizen naar de regio, als je deze niet van tevoren oplost (blog/blog). En hetgeen een van redenen is waarom bij regionaal te regelen zorg de overheid vóóraf regie moet nemen met het transformeren van het ziekenhuislandschap (blog).
Met eerdere blogs over huisartsenzorg en dit onderwerp
27.12.2017: Arbeidstijd
19.01.2018: Hoeveel huisartsen zijn er nodig?
05.02.2018: Praktijkondersteuning huisartsenzorg is onmisbaar
05.03.2018: Praktijkverkleining: de noodzaak
08.03.2018: Praktijkverkleining: de randvoorwaarden
01.07.2018: Onderhandelaarsresultaat huisartsenzorg 2019 tot en met 2021: een analyse
24.08.2018: Toekomstvisie belangrijk, de plannen erna nog belangrijker
09.10.2018: Ondersteuning huisarts op niveau praktijk, wijk of regio?
24.10.2018: Stringente sturing basiszorgtarief huisarts biedt beperkte financiële ruimte
03.11.2018: De ketenzorg gaat veranderen, maar in welke richting?
14.11.2018: De financiële staat van de huisartsenzorg (versie 27)
03.01.2019: Toekomstvisie huisartsenzorg uitwerken met bele
22.01.2019: Variabelen bij capaciteit huisartsenzorg bijtijds agenderen
26.01.2019: Modern functionerend wijkteam vraagt om andere randvoorwaarden
01.02.2019: Schaarste personeel bedreigt zorg
16.02.2019: Het wisselen van huisarts nader bekeken
01.02.2019: Schaarste personeel bedreigt zorg
04.02.2019: Duidelijker financieel kader bij betaling niet-gecontracteerde zorg
12.02.2019: Financiering praktijkondersteuning jeugd komt uit twee stelselwetten
16.02.2019: Het wisselen van huisarts nader bekeken
04.03.2019: Contracteerproces huisartsenzorg heeft reanimatie nodig (1)
06.03.2019: Financiële toets bij zorgstandaard eerst zelf uitvoeren
11.04.2019: Ketenzorg, hoe nu verder?
19.04.2019: Financiële tussenbalans huisartsenzorg in 2018
05.05.2019: De vijf ringen van het praktijkhouderschap
29.06.2019: Reactie op: (G)een huis voor de huisarts
01.07.2019: Contracteerproces huisartsenzorg heeft reanimatie nodig (2)
15.07.2019: Checklist bij huisartsenzorg en Wlz: acht vragen
20.07.2019: Méér tijd voor de patiënt: van incidenteel naar structureel
Eerdere blogs over de zorg in het ziekenhuis
25.02.2017: Blijven medisch specialisten buiten Wet normering topinkomens vallen?
14.04.2017: Goed nieuws?
18.08.2017: Prijsaanpak dure geneesmiddelen blijkt complexe zaak
25.09.2017: Tegenstrijdige boodschap toezichthouders bij ziekenhuisfusie AMC en VUMC
15.01.2018: Substitutie
26.01.2018: Rechtspraak
23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing
26.04.2018: Maak bekostiging van ziekenhuiszorg 100% transparant (1)
27.04.2018: Regionalisering van zorg: wat willen burgers en zorgaanbieders?
29.04.2018: Akkoord medisch-specialistische zorg heeft ook voor huisarts consequenties
11.06.2018: Ouderenzorg thuis in 2018: een update
21.06.2018: Gevolgen van veranderingen in zorg richting 2040
01.07.2018: Onderhandelaarsakkoord huisartsenzorg 2019 t/m 2022: een analyse
10.07.2018: Maak bekostiging van ziekenhuiszorg 100% transparant (2)
20.08.2018: Het waardegericht kunnen inkopen is een illusie
02.10.2018: De uitwerking van de hoofdlijnenakkoorden start nu
15.10.2018: Nieuwe beloning medisch-specialistische zorg nog onduidelijk
25.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (1)
29.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (2)
31.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (3)
18.01.2019: Prijs weesgeneesmiddelen: van verontwaardiging naar aanpak
23.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (1) (over het msb)
25.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (2) (over afname aantal ziekenhuizen)
27.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (3) (over opvolging DBC-systematiek)
01.03.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (4) (over samenwerking met ziekenhuizen)
11.03.2019: Voorwaarden toetreding zorgaanbieder: van denken naar doen
13.03.2019: Torn niet aan keuzevrijheid van de burger
19.03.2019: Wachten op het wegwerken van wachtlijsten
01.04.2019: Ziekenhuiszorg: polderen in de polder
10.08.2019: Overheid, neem regie bij transformatie ziekenhuislandschap
Eerdere blogs over het nadien contracteren van regionale zorg
07.07.2017: Waarde populatiebekostiging en regiocontractering wordt overschat
27.04.2018: Regionalisering van zorg: wat willen burgers en zorgaanbieders?
09.10.2018: Ondersteuning huisarts: op niveau praktijk, wijk of regio?
29.11.2018: Bij financiering regionale zorg zijn centraal afgestemde spelregels nodig
03.01.2019: Toekomstvisie huisartsenzorg uitwerken met beleid
22.01.2019: Variabelen bij capaciteit huisartsenzorg bijtijds agenderen
26.01.2019: Modern functionerend wijkteam vraagt om andere randvoorwaarden
01.02.2019: Schaarste personeel bedreigt zorg
04.02.2019: Duidelijker financieel kader bij betaling niet-gecontracteerde zorg
12.02.2019: Financiering praktijkondersteuning jeugd komt uit twee stelselwetten
16.02.2019: Het wisselen van huisarts nader bekeken
04.03.2019: Contracteerproces huisartsenzorg heeft reanimatie nodig (1)
06.03.2019: Financiële toets bij zorgstandaard eerst zelf uitvoeren
11.04.2019: Ketenzorg, hoe nu verder?
05.05.2019: De vijf ringen van het praktijkhouderschap
29.06.2019: Reactie op: (G)een huis voor de huisarts
01.07.2019: Contracteerproces huisartsenzorg heeft reanimatie nodig (2)
10.09.2019: Wie is er geholpen met een PGO?