Het schrijven van blogs komt voort uit de actualiteit. De trigger met betrekking tot welk onderwerp kan uit vele hoeken komen. Deze week viel mijn oog op een tweetal berichten, beiden afkomstig van gemeenten met kritiek op besluitvorming bij aangekondigde transities van ziekenhuiszorg. Bij deze transities gaat het meestal over concentraties, spreiding, fusie of reorganisatie (hier). Dat laatste niet zelden noodzakelijk geacht in verband met het schrijven van rode cijfers in de jaarrekening. Concentraties en spreiding zijn ook onderdeel van de werkagenda regionale samenwerking van het Integraal Zorgakkoord (IZA, 16 september 2022, onderdeel D).
De ontstane onrust in betrokken gemeenten, bij zowel B&W als de bevolking (EenVandaag, 21 maart 2023), is begrijpelijk. Tijdige toegang tot ziekenhuiszorg dichtbij voelt eenieder als een belangrijke waarde.
Bij mij riep de onrust in Friesland en bij de Gelre ziekenhuizen, want om die ziekenhuizen ging het, herinneringen op aan eerdere problematische besluitvorming. Zoals bij ziekenhuizen destijds in Amsterdam en Flevoland.
25.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (1) (ijsselmeerzkhs)
29.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (2) (ijsselmeerzkhs)
31.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (3) (ijsselmeerzkhs)
01.04.2019: Ziekenhuiszorg: polderen in de polder (IJsselmeerziekenhuis Lelystad)
De rode draad bij deze transities was hier onzorgvuldige besluitvorming met geen tot slechte communicatie met gemeente en burgers. Citaat uit mijn blog destijds:
Uit mijn blog (29 oktober 2018) faillissement van IJsselmeer ziekenhuizen en Slotervaart
|
Citaten van bestuursvoorzitter verzekeraar: “Wij als zorgverzekeraars kwamen bij elkaar in Amsterdam. Behalve de verzekeraars zaten aan tafel consultants van PWC en de banken. Wat doen de banken hier, vroeg ik? Maar ja, zij kwamen luisteren hoe hun geld veiliggesteld kon worden. Er was inmiddels mediation geweest tussen Raad van Bestuur en medisch specialisten. De directies hebben er een rotzooi van gemaakt. Wat de verzekeraars de afgelopen weken in besloten sessies afstemden, was echter nog nooit vertoond. Samen met afgevaardigden van de afdeling bijzonder beheer van ING overlegden zij over de toekomst van twee ziekenhuizen. De ziekenhuisdirecteuren waren daar soms als “toehoorder” bij aanwezig. Schandalige kartelvorming, dat kan en mag niet. Dit circus had zich nooit zo mogen ontwikkelen en dat is de schuld van de verzekeraars.” |
Deze blog vandaag gaat over de rechten van burgers bij besluitvorming bij transities van ziekenhuiszorg. Allereerst enige informatie over de beide casussen.
Casus I: Friesland
In november 2022 kwam het eerste bericht naar buiten over een fusietraject MC Leeuwarden en Tjongerschans ziekenhuis Heerenveen. Beiden hadden al een gezamenlijke Raad van Toezicht. De bestuurders van vier ziekenhuizen, ook Antonius ziekenhuis in Sneek en Nij Smellinghe in Drachten, waren hierbij betrokken. Begin juni 2023 kwam er ophef bij gemeenten/bevolking vanwege het besluit dat vanaf 2030 er nog maar ruimte was voor drie (volwaardige) ziekenhuizen: een topklinisch ziekenhuis in Leeuwarden, nog steeds Nij Smellinghe in Drachten, een nieuw te bouwen ziekenhuis in Joure (gemeente ‘Fryske Marren’) met sluiting van ziekenhuizen Sneek (gemeente ‘Súdwest-Fryslân’) en Heerenveen. Het moge duidelijk zijn dat er vanuit de laatste twee gemeenten recent protesten kwamen van B&W en bevolking. (Bronnen: hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier).
Casus II: Gelre ziekenhuis (Apeldoorn-Zutphen)
Op 7 februari 2023 viel het voorgenomen besluit van 1 ziekenhuis met 2 locaties, nadat de Raad van Bestuur al op 14 november 2022 financiële problemen had vastgesteld. Er werd gewerkt aan een scenario waarbij in Zutphen plaats was voor planbare electieve ‘focus’-zorg, een 24/7 voorziening i.s.m. huisartsen voor lage complexe spoedzorg, afbouw i.c. met wel doorgang van poliklinische zorg. Ziekenhuis Apeldoorn krijgt de hoogcomplexe spoedzorg, de acute verloskunde met behoud van de IC en poli-zorg.
Op 22 maart 2023 stelt de gemeente Zutphen dat het geen genoegen neemt met de verkregen informatie en geeft de burgemeester een interview met een groot ochtendblad (Volkskrant, 22 maart 2023). In het ziekenhuis zelf zijn er acties. Op 5 april 2023 is er een gesprek tussen Raad van Bestuur en de beide burgemeesters Zutphen en Apeldoorn. Inmiddels is de nood zo hoog (financieel/personeel) dat op 24 april 2023 peracuut de acute verloskunde in Zutphen al gestaakt moet worden.
Op 5 mei treedt de Raad van Bestuur in overleg met de gemeente. Inmiddels is hoogleraar gezondheidseconomie prof. dr. Wim Groot van de universiteit in Maastricht gevraagd, op verzoek van de gemeente, het probleem in kaart te brengen. Ook doet de gemeenteraad een beroep op de politiek/Tweede Kamer (8 mei 2023). In antwoord op Kamervragen heeft minister Kuipers aangegeven dat ook na sluiting van de SEH en de acute verloskunde in Zutphen patiënten binnen 45 minuten in het ziekenhuis kunnen zijn.
Op 12 mei 2023 geeft de bestuursvoorzitter Gelre ziekhuizen een veelzeggend interview ten aanzien van de generieke motieven tot ingrijpen (NRC, 12 mei 2023).
Het eindrapport van Wim Groot wordt eind mei in de gemeenteraad besproken. (Bronnen: hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier + hier).
Hoe is de besluitvorming bij transitie van ziekenhuiszorg in het heden geregeld?
Na het debacle met Slotervaart en de IJsselmeerziekenhuizen (2018) zijn bij de overheid de teugels wel aangehaald. Daarover schreef ik al eerder twee blogs.
10.08.2019: Overheid, neem regie bij transformatie ziekenhuislandschap (centrale aansturing)
14.10.2019: VWS herpakt regie bij faillissementsperikelen van ziekenhuizen (nu vooraf bemoeienis)
In de jaren erna heeft de overheid via drie toezichthouders (IGJ, NZa, ACM) en het kennisinstituut (RIVM) weliswaar de regie teruggepakt, maar blijft de stip aan de horizon waar het (uiteindelijk) naar toe moet met betrekking tot locaties, bedden, SEH’s etc. oningevuld.
23.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (1) (over het msb)
25.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (2) (over afname aantal ziekenhuizen)
27.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (3) (over opvolging DBC-systematiek)
01.03.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (4) (over samenwerking met ziekenhuizen)
14.09.2020: Bekostiging passende zorg in beweging: ziekenhuiszorg (2) (visie + NZa-verrekentarief)
20.04.2022: Minister blijft vaag over noodzakelijk aantal spoedeisende hulp (SEH) (in IZA?)
In onderstaand kader staat de tekst zoals nu plichten bij transities van ziekenhuiszorg zijn beschreven. Eerst staan de relevante bronnen vermeld met links, nadien de (mijn) samenvatting.
**NZa (eerst): Zorgspecifieke concentratietoets + wijzigingen sinds juni 2022
-steun advocatenkantoor bij aanvraag
**ACM (na groen licht NZa): Bedrijven in de zorgsector moeten fusies, overnames en joint ventures per 1 januari 2023 melden bij dezelfde omzetdrempels als andere bedrijven.
–steun advocatenkantoor + aanvraag
**VWS: Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB/13 januari 2022)
**VWS (Staatscourant, 2021): Ministeriële regeling houdende wijziging van het Uitvoeringsbesluit Wkkgz en het Besluit beschikbaarheidbijdrage WMG in verband met het stellen van eisen omtrent de voorbereiding, beschikbaarheid en bereikbaarheid van acute zorg: hier + hier
**RIVM: Bereikbaarheidsanalyse SEH (Spoedeisende Hulp) ‘s en acute verloskunde 2022, (29 juni 2022) + bericht (8 juli 2022)
**LNAZ: Landelijk Netwerk Acute Zorg: Leidraad, 31 januari 2022 + Artikel Zorgvisie (17 februari 2023)
**Dossier Gelre ziekenhuis: Rapportages Gelre ziekenhuis, 15 juni 2023: Rapport toekomst ziekenhuis(26 mei), Ziekenhuis profiel Zutphen (12 juni) en Position paper Tweede Kamer Commissie (15 juni)
**Mededingingswet + Wet marktordening gezondheidszorg
Samenvatting van de transitieregels
|
Voor concentraties is er het toezicht van de NZa en de ACM. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ziet hierop toe, onder meer door te beoordelen of concentraties waarbij zorgaanbieders betrokken zijn zorgvuldig tot stand gekomen zijn. Het gaat hier per juli 2022 om de reikwijdte van artikel 49a Wmg. Bij een concentratie in de zin van artikel 27 Mededingingswet verleent minimaal één partij met ten minste 50 personen zorg, in de zin van de Wmg. De zorgaanbieder is zelf direct bij de transactie betrokken. ——————————————————————————————————————– Voor de acute zorg is er de gemelde AMvB met bijbehorende leidraad LNAZ. Het traumacentrum heeft de verantwoordelijkheid voor het organiseren van het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ). Het ROAZ heeft als doel om afspraken te maken over de beschikbaarheid en bereikbaarheid van de acute zorg en over de voorbereiding daarvan, zodat acute patiënten deze zorg tijdig ontvangen van de zorgaanbieder met de juiste expertise. Wanneer er iets wijzigt in het aanbod acute zorg binnen de ROAZ-regio, dient te worden gekeken naar de impact hiervan op de bereikbaarheid en beschikbaarheid van acute zorg in de regio (en/of aangrenzende regio’s) en dient een zorgvuldig proces te worden doorlopen. In de AMvB en ministeriele regeling zijn beschreven welke partijen (verplicht moeten) deelnemen aan het ROAZ en dienen zij afspraken te maken met betrekking tot de beschikbaarheid en bereikbaarheid van de acute zorg in de regio. Zorgaanbieders die het plan hebben het aanbod van acute zorg te wijzigen, zijn met hulp van ondersteunend netwerkbureau vanuit deze AMvB en regeling wettelijk verplicht om meerdere stappen in het besluitvormingstraject uit te werken, samen en rekening houdend met ketenpartners en inwoners in de ROAZ-regio. Een van de stappen is dat deze zorgaanbieder bij een voornemen tot wijziging in het aanbod van acute zorg naast de IGJ en verzekeraars ook het ROAZ via het ziekenhuis met de erkenning traumacentrum in een vroeg stadium informeert. De zorgaanbieder moet de inbreng van partijen meewegen in de besluitvorming en aangeven wat hij met de inbreng doet en neemt uiteindelijk zelf, in overleg met de zorgverzekeraars, een besluit. Dit besluitvormingsproces bij wijziging van acute zorg heeft betrekking op: · Acute zorg in ziekenhuizen (waaronder SEH, acute verloskunde, spoedpoli) · Huisartsenposten · Beoordelingslocaties acute GGZ · Dienstapotheken De IGJ is op grond de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) belast met het toezicht op het bepaalde bij de AMvB. De IGJ verwacht van zorgaanbieders dat zij oog hebben voor de maatschappelijke impact van hun keuzes op het gebied van acute zorg en hun communicatie daarover. Een zorgaanbieder heeft bij het voornemen tot wijziging van het aanbod acute zorg een wettelijke plicht in alle gevallen naast de IGJ en alle zorgverzekeraars, zorgaanbieders voor wie de sluiting gevolgen kan hebben (binnen en buiten de ROAZ-regio), traumacentra, colleges van B&W en de voorzitter van de veiligheidsregio schriftelijk of elektronisch te informeren. De NZa houdt toezicht op de naleving van de zorgplicht door zorgverzekeraars. De NZa wil geïnformeerd worden door de zorgverzekeraar in alle situaties over plannen van een zorgaanbieder tot wijziging van het aanbod van acute zorg en een in dat kader op te stellen continuïteitsplan. De (beoogde) afname van behandelcapaciteit bepaalt welke stappen een zorgaanbieder in het besluitvormingsproces moet zetten. Bijvoorbeeld in relatie tot het organiseren van een ROAZ-overleg, het aanvragen van een bereikbaarheidsanalyse en het betrekken van gemeenten, veiligheidsregio en inwoners in het besluitvormingsproces. De (beoogde) afname van behandelcapaciteit is echter geen eenduidig begrip wat het een lastig hanteerbaar criterium in de praktijk maakt. Dit wordt ook door de IGJ onderkend. Er is echter geen ander ‘beter’ criterium voorhanden. In de praktijk kan het lastig zijn te bepalen op welk moment een zorgaanbieder ketenpartners en andere partijen betrekt bij een voorgenomen wijziging van het aanbod acute zorg. Wachten tot plannen volledig en tot in detail zijn uitgewerkt is te laat. Anderzijds moet het voornemen al wel duidelijk genoeg zijn om met partijen in gesprek te treden. In de ministeriele regeling staat dat de IGJ op de hoogte moet worden gesteld wanneer er een gerede kans bestaat dat acute zorg wordt beëindigd of opgeschort. Gerede kans betekent: vóórdat er een concreet voornemen tot beëindiging bestaat (bijv. wanneer men nog verschillende scenario’s overweegt waarvan sluiting er één is). Een ander criterium dat wordt gehanteerd is: wanneer nog daadwerkelijk invloed kan worden uitgeoefend op de inhoud van de plannen, waarbij het niet uitvoeren ervan ook nog serieus kan worden overwogen. Hoeveel tijd hiervoor nodig is, hangt af van de concrete wijziging; de zorgaanbieder moet op basis van de concrete omstandigheden een zorgvuldige inschatting maken. Een bereikbaarheidsanalyse moet bij een voorgenomen wijziging in het aanbod acute zorg worden aangevraagd bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) om zo de gevolgen van een besluit te beschouwen. Dit speelt bijvoorbeeld als een ziekenhuis de 24/7 basis-SEH wil afschalen en/of de acute verloskunde wil sluiten. Het RIVM bepaalt op basis van deze analyse of het ziekenhuis na transitie als een ‘gevoelig’ ziekenhuis wordt aangemerkt, waarbij na sluiting patiënten met een ambulance niet meer binnen 45 minuten op de SEH of de acute verloskunde terecht kunnen. Als dat het geval is, mogen deze afdelingen niet sluiten. Minister Kuipers streeft ernaar om deze 45-minutennorm af te schaffen en te vervangen door andere kwaliteitscriteria voor de spreiding van de SEH en acute verloskunde. Het betrekken colleges van B&W van gemeenten, voorzitter van de veiligheidsregio en inwoners De zorgaanbieder organiseert een bijeenkomst(en) voor colleges van B&W van gemeenten en inwoners in de omgeving over het voornemen tot wijziging van de acute zorg. Als de zorgaanbieder een taak heeft in het kader van rampenbestrijding en crisisbeheersing, wordt ook de voorzitter van de veiligheidsregio uitgenodigd. Laatstgenoemde wordt geïnformeerd bij wijziging van acute zorg in ziekenhuizen, huisartsenposten en beoordelingslocaties acute ggz. De uitzonderingscriteria met betrekking tot het organiseren van een ROAZ-overleg gelden, afgezien van het oordeel van het traumacentrum over de continuïteit van de zorg als gevolg van de eventuele wijziging, ook voor het organiseren van een bijeenkomst(en) voor colleges van B&W van gemeenten en inwoners. Wanneer er geen bijeenkomst hoeft te worden georganiseerd, worden colleges van B&W van gemeenten wel schriftelijk of elektronisch geïnformeerd door de zorgaanbieder, waarbij wordt aangegeven op welke wijze en binnen welke termijn zij desgewenst kunnen reageren richting de zorgaanbieder. Ook inwoners moeten worden geïnformeerd over de plannen van de zorgaanbieder via een bericht in de plaatselijke krant en op de website van de zorgaanbieder. Hierbij moet ook worden aangegeven op welke wijze inwoners en patiënten richting de zorgaanbieder kunnen reageren. De zorgaanbieder informeert de IGJ, het traumacentrum, zorgaanbieders voor wie de voorgenomen wijziging gevolgen kan hebben en alle zorgverzekeraars over het opgestelde ontwerp van het concept-continuïteitsplan en na reacties zo nodig een aangepast plan, zijnde het definitieve continuïteitsplan. In de afgelopen decennia zijn veel ziekenhuizen gesloten. Op dit moment telt Nederland 7 academische ziekenhuizen en 62 algemene ziekenhuisorganisaties. Deze 69 instellingen leveren zorg op 113 ziekenhuislocaties. Ter vergelijking: in 2015 waren er 8 academische ziekenhuizen en 64 algemene ziekenhuizen. Als we verder terug gaan zijn deze aantallen nog groter. Veel middelgrote steden zijn de afgelopen decennia ‘hun’ ziekenhuis kwijtgeraakt. Vrijwel altijd heeft fusie of sluiting van ziekenhuizen en taakverdeling en specialisatie van ziekenhuislocaties tot discussie en protest onder de lokale bevolking geleid. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat weerstand onder de lokale bevolking vrijwel nooit toe wijziging van de plannen van ziekenhuisorganisaties heeft geleid. |
Duidelijk is bij deze tekst dat er richting gemeenten en burgers een informatieplicht is met het recht op inspraak. Maar duidelijk is ook dat dit in de praktijk niet leidt tot wijziging in de transitieplannen.
In het eerdergenoemde interview met de bestuursvoorzitter van Gelre ziekenhuizen geeft hij een inkijk in de waarde van de stem van de burger.
Citaten uit interview bestuursvoorzitter Gelre ziekenhuizen (NRC, 12 mei 2023)
|
Citaten: “Wat ik in Zoetermeer deed, lijkt wel een beetje op wat ik in Zutphen doe. Al helemaal qua tegenstand. Mensen denken dat een ziekenhuis alleen goed kan zijn als daar een spoedeisende hulp is – dat is niet zo. Het voelt voor mij alsof men vooral wil vasthouden aan het oude vertrouwde, maar het zorgsysteem is toe aan vernieuwing. Dat dit te snel zou gaan, wuift hij weg. „Te snel? Te traag! Nu wordt de noodzaak gevoeld, waardoor zaken eindelijk wat versneld worden. We hadden dit al veel eerder moeten doen. Maar ziekenhuizen zijn stramme organisaties.” Vraag: Moeten termen als ‘groeimarkt’ leidend zijn in de zorg? „Mensen vinden dat moeilijk om te horen. Tegelijkertijd wil iedereen aan het eind van de maand een salarisstrookje. Dat gaat niet vanzelf. Ik ben hier besteld om er gezonde zakelijkheid in te brengen. Zaken bedrijfsmatig aanpakken gaat in de zorg niet vanzelf – maar het is wel nodig om de zorg betaalbaar te houden. Dan zijn woorden als rendement, productie en groeimarkt niet op voorhand vies. Door die houding hollen we achter de feiten aan.” Vraag: Het gaat allemaal niet snel genoeg? „Nee, het gaat traag, sloom. Nu staat er heel wat te gebeuren omdat de urgentie gevoeld wordt, de financiën laten weinig meer toe. Hogere zorgvraag en personeelstekort dwingen tot hervormingen. Kennelijk is dat nodig voor verandering – dat ben ik gewend in deze branche. Als we vasthouden aan het oude vertrouwde, loopt het zorgsysteem vast.” Vraag: Hoe wordt de stem van de burger betrokken bij uw beleid? „Wij moeten bij inwoners raadplegen bij dit soort ingrepen, zij worden gehoord.” Vraag: Dus is een situatie denkbaar waarin inwoners het oneens zijn met een beslissing, die dan niet doorgaat? „Nou, dat denk ik niet. Die kans is klein. Als onze plannen gewijzigd moeten worden door inspraak van bewoners, zijn het geen goede plannen. Als wij iets voorleggen, is het onze inschatting dat dat noodzakelijk en veilig is. Het kan niet zo zijn dat de plannen inwoners niet aanspreken, en wij die dan moeten bijstellen.” Vraag: Hoe groot is die stem dan echt? „Goede vraag. Wij doen in ieder geval wat van ons gevraagd wordt.” Vraag: Wat nu in Zutphen staat te gebeuren, gebeurde al enigszins in Zoetermeer en zal vaker gebeuren. „Er zijn meer Zutphens geweest, en er komen nog heel veel Zutphens aan. Dat zal niet lang meer duren.” |
Vanuit de politiek komt deze maand de wens dat een ziekenhuisbestuur eerst overleg moet plegen met gemeenten en inwoners voordat het een besluit mag nemen over afschaling of sluiting van een acute zorgvoorziening. De minister heeft dit in de Tweede Kamer toegezegd, maar uit bovenstaand blijkt dat de plicht tot informatisering richting gemeenten en inwoners al lang is vastgelegd. Vorige week herhaalde de minister deze wens (citaat): “burgers en gemeenten moeten tijdig bij de besluitvorming worden betrokken.” Maar met als toevoeging: “De minister wijst medezeggenschap op dit punt echter af.”
Meepraten dus OK, meebeslissen? Nee! (Skipr, 22 juni 2023).
Tot slot
Ten opzichte van 2018 met de problematische besluitvorming rondom de IJsselmeerziekenhuizen en het ziekenhuis Slotervaart is er veel verbeterd. Inmiddels is transitie van ziekenhuiszorg zelfs onderdeel geworden van de agenda van het Integraal Zorgakkoord.
Burgers en gemeenten hebben inspraak, echter geen medezeggenschap. Het maximaal haalbare is een tekstaanpassing in het te schrijven definitieve ‘continuïteitsplan’.
Zeker als financiële perikelen een rol spelen, ligt de speelbal nog steeds op het bord van de Raad van Bestuur en de zorgfinanciers, zijnde zorgverzekeraars en banken. Schrijven ziekenhuizen rode cijfers, dan is dat bij de banken de afdeling bijzonder beheer. Dit laatste betekent dat bij financiële problemen (citaat NRC: „Er zijn meer Zutphens geweest, en er komen nog heel veel Zutphens aan. Dat zal niet lang meer duren.”) het beleid niet is gebaseerd op een landelijke Toekomstvisie medisch-specialistische zorg met een uitgewerkt plan van aanpak, maar dat beleidsmatig de regionale transitie geschiedt op basis van de lokale financiële ratio’s (hier + hier + hier + hier + hier + BDO-benchmark).
Dat bijvoorbeeld Gelre ziekenhuizen mede rode cijfers schrijft vanwege personele tekorten en de gevolgen van “verkeerde bed problematiek” met onvoldoende mogelijkheid tot doorstroom/uitstroom van hun patiënten is voor de transitienoodzaak een bijkomstig triest gegeven.
Eerdere blogs over ziekenhuiszorg
26.09.2013: Inkopen ziekenhuiszorg bewijst gelijk van inzet gemengde bekostiging van huisartsenzorg
14.04.2017: Goed nieuws? (is budgetonderschrijding goed nieuws? En voor wie dan?)
18.08.2017: Prijsaanpak dure geneesmiddelen blijkt complexe zaak (weesgeneesmiddelen Ned.)
25.09.2017: Tegenstrijdige boodschap toezichthouders bij ziekenhuisfusie AMC en VUMC
25.09.2017: Blijven medisch specialisten buiten Wet normering topinkomens vallen?
15.01.2018: Substitutie (van tweede naar eerste lijn)
26.01.2018: Rechtspraak (over fusie ziekenhuizen AMC en VU)
23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing (ELV/Spinraza)
26.04.2018: Maak bekostiging van ziekenhuiszorg 100% transparant(1) (prijstransparantie/regio)
29.04.2018: Akkoord medisch-specialistische zorg heeft ook voor huisarts consequenties
10.07.2018: Maak bekostiging van ziekenhuiszorg 100% transparant (2) (omzetpafond/ACM)
20.08.2018: Het waardegericht kunnen inkopen is een illusie (P-waarde = uitkomst/kosten)
15.10.2018: Nieuwe beloning medisch-specialistische zorg nog onduidelijk (MSB/DBC)
25.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (1) (ijsselmeerzkhs)
29.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (2) (ijsselmeerzkhs)
31.10.2018: Gebrek aan openheid mede debet aan faillissement ziekenhuizen (3) (ijsselmeerzkhs)
23.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (1) (over het msb)
25.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (2) (over afname aantal ziekenhuizen)
27.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (3) (over opvolging DBC-systematiek)
01.03.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (4) (over samenwerking met ziekenhuizen)
11.03.2019: Voorwaarden toetreding zorgaanbieder: van denken naar doen (nieuwe toelatingscriteria)
19.03.2019: Wachten op het wegwerken van wachtlijsten (Treeknormen en zorgplicht)
01.04.2019: Ziekenhuiszorg: polderen in de polder (IJsselmeerziekenhuis Lelystad)
18.04.2019: Reactie op: “veel ziekenhuiszorg heeft geen enkel nut” (vermeende ineffectieve zorg)
06.08.2019: Wetsvoorstel BIG-2 krijgt van verpleegkundigen weinig steun (tweedeling)
10.08.2019: Overheid, neem regie bij transformatie ziekenhuislandschap (centrale aansturing)
14.10.2019: VWS herpakt regie bij faillissementsperikelen van ziekenhuizen (nu vooraf bemoeienis)
02.07.2020: Brabantse huisarts rond ziekenhuis Bernhoven beter belonen (bij extra werk)
10.08.2020: Medisch specialist wel/niet in loondienst een schijndiscussie (geen productieprikkel, in WNT)
22.08.2020: Inzet IC-verpleegkundigen onder het vergrootglas (IC-capaciteit + hun randvoorwaarden)
14.09.2020: Bekostiging passende zorg in beweging: ziekenhuiszorg (2) (visie + NZa-verrekentarief)
10.03.2021: Eindigt conflict microbiologen met Brabantse ziekenhuizen bij rechter? (testomzet)
14.05.2021: Eerst ziekenhuistaken, dan pas organisatie en bekostiging, inclusief loondienstdiscussie
14.06.2021: Over toverwoorden en de kunst van veranderen (ziekenhuistransitie i/e verandercyclus)
24.08.2021: Behoud van 11 traumacentra is een voorbarige conclusie (houtskoolschets + volumenorm)
27.08.2021: Voldoende IC-capaciteit zou breed gedragen taakstelling moeten zijn (HBO+zkh+VWS)
22.10.2021: Dure geneesmiddelen: van markt naar controle (intramuraal, wees, kosteneffectiviteit)
29.01.2022: Discutabele besluitvorming bij toewijzing kinderhartchirurgie (Erasmus/Utrecht)
08.02.2022: Onder drang wordt ziekenhuis Bernhoven opnieuw een proeftuin (overlevingscriteria)
02.03.2022: Uitgangspunten herinrichting landschap acute zorg bekend…en nu? (pilots/VWS/NZa)
15.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (2) (acute zorg = speerpunt 6)
15.03.2022: Reflectie op speerpunten zorgkoers kabinet Rutte IV (2) (spec. loondienst = speerpunt 7)
20.04.2022: Minister blijft vaag over noodzakelijk aantal spoedeisende hulp (SEH) (in IZA?)
07.06.2022: Inhalen medisch-specialistische zorg kan ook in buitenland (inkopen inhaalzorg)
20.02.2023: Minister zet met besluit kinderhartcentra risicovolle stap (Erasmus/UMCG + transitieperiode)