Vandaag een tweetal artikelen in de Volkskrant die mijn aandacht trokken. Allereerst de wekelijkse column van huisarts Joost Zaat die suggereert dat met de enquête van actiecomité “Het Roer Moet Om” (HRMO) de omvang van het probleem van het niet kunnen doorverwijzen van huisartsen wordt overschat. En dat deze overschatting ook geldt voor de hierbij horende tijdsbesteding binnen de huisartspraktijk. Hij pleit voor betrouwbaardere cijfers ten aanzien van deze twee items. Wel bevestigt hij in zijn column dat het gaat om “een reëel probleem” en dat hij zich ook doodergert aan “het afschuifsysteem bij zorginstellingen”. HRMO stelde vorige week bij de Tweede Kamer (boekje) dat huisartsen hun kwetsbare patiënten als dementerende ouderen, psychiatrische patiënten, chronisch zieken en jongeren met psychische problemen steeds moeilijker doorverwezen kregen naar de juiste zorg. En dat dit zoeken naar de juiste plek de huisartsenpraktijk veel tijd en ergernis kost (blog). Het tweede aandachttrekkende artikel in de Volkskrant vandaag betrof een interview met de zorgwethouder uit Rotterdam, die stelde dat bij de overheveling van zorgtaken in 2015 naar de gemeenten de impact van de vergrijzing en het sluiten van verzorgingshuizen is onderschat. Citaat: “we konden vooraf niet alles voorzien. Nu pas merken we hoezeer die combinatie van factoren leidt tot een grotere zorg- en hulpvraag”. En verder: citaat: “bij onvoldoende ondersteuning thuis zal een deel van de ouderen aanspraak maken op zwaardere en duurdere zorg, bijvoorbeeld in een verpleeghuis”. De wethouder verwees ter onderbouwing van dit standpunt naar het vorige maand verschenen rapport “Wat als zorg wegvalt” van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Citaat rapport: “De wens om mensen langer thuis te laten wonen vraagt om meer zorg en ondersteuning in de thuissituatie. Maatregelen om de kosten van de zorg in de hand te houden treffen echter vaak de lichtere vormen van ondersteuning. Zo zijn er gemeenten die, vanwege de bezuinigingen op het Wmo-budget, minder hulp in het huishouden aanbieden of slechts een beperkt aantal uren. Het wegvallen van deze zorg en ondersteuning zal voor een aanzienlijk deel van de hulpbehoevenden juist betekenen dat de overstap naar duurdere vormen van zorg noodzakelijk is. Daarnaast moeten we ervoor waken dat het langer thuis blijven wonen niet te ver doorschiet. Er is een groep kwetsbare mensen met veel gezondheidsbeperkingen die zelf het liefst in een beschermde woonomgeving wonen en/of voor wie dit volgens henzelf en/of hun familie de beste optie is, gezien de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben. Hiervoor zijn in het huidige stelsel echter weinig mogelijkheden.” Wat heeft dit alles nu met elkaar te maken: wel, het dilemma van de betrouwbare cijfers!
Betrouwbare cijfers
Wie bepaalt welke cijfers betrouwbaar zijn, welke niet? De problematiek vanuit het perspectief van de individuele kwetsbare burger verandert niet wanneer het aantal kwetsbare patiënten in de huisartspraktijk per week dat niet makkelijk de juiste plek krijgt niet zes zou zijn (HRMO-enquête), maar bijvoorbeeld 4 of 5. Het perspectief voor de burger verandert ook niet als de huisartspraktijk er geen 3 uur mee kwijt is, maar bijvoorbeeld 2 uur. Bovendien heeft een woordvoerder HRMO in de krant zelf gesteld: “Wellicht zijn deze cijfers aan de hoge kant, omdat huisartsen met de meeste frustraties de enquête eerder invullen. Maar dat laat onverlet, dat ‘deze problematiek echt overal voorkomt”. En ja, ook weer vanuit het belang van de burger, wélke andere instanties doen onderzoek naar het gegeven dat “de juiste plek”” zo moeilijk is te vinden? Wáár is de Patiëntenfederatie Nederland die ongeveer 170 van de 282 patiëntorganisaties vertegenwoordigt? Wáár is de NZa die toezicht moet houden op het eindresultaat: het resultaat van de juiste zorg op juiste plek bij de zorginkoop op basis van een zorgplicht? De NZa zet wel erg vaak het “meldpunt” in, waar burgers en zorgverleners gemankeerde zorg kunnen melden. Maar waarom doet de NZa proactief zelf niet een belrondje in het zorgveld? Lands grootste zorgverzekeraar maakt zich er hier ook wel makkelijk van af. Als er door de overheid beleidsmatig moet worden gekozen, in de aanloop naar 2015, voor “de grootste stelselwijziging van de afgelopen 50 jaar” (citaat wethouder), wáár waren voor hen destijds de “betrouwbare” zorgcijfers? Zodat de impact van vergrijzing en sluiting verzorgingshuizen wel bekend was. Kortom, het gaat dus niet alleen om betrouwbare cijfers, want die waren er voor de overheid richting 2015 echt wel, maar het gaat ook om politiek, de politieke wil en de keuzes daarbij. Aanpakken of wegkijken?
Betrouwbaardere cijfers? Ja, graag!
Betrouwbaardere cijfers over opvang zijn altijd welkom. Een verzameling, vanuit het perspectief van de burger, is hier te lezen, maar is zeker niet compleet. Beter lijkt het nu de actuele vragen over beschikbaarheid van voorzieningen richting de toekomst te gaan beantwoorden….
- Wat is de invloed van alle eigen bijdragen op de door de burger gemaakte keuzes?
- Hier een betrouwbaar cijfer: 16.382 wachtenden op een plek in het verpleeghuis
- Is het ELV-tarief voor een instelling (wel) kostendekkend?
- Waarom daalt het Wlz-tarief zorgprofiel VV4 ineens met 18% en 19%?
- Van de Wlz-sector VV (165.215) is: 22% = 35.060: VV4. Voortaan thuisblijvend?
- Waarom geldt het Wmo-abonnement ook voor de hoge inkomens?
- Door aanzuigende werking nemen de Wmo-tekorten toe: hoelang kan dat nog?
- Het aantal ziekenhuisbedden daalt en het aantal intramurale GGZ-bedden daalt: naar ?
- Wie worden met wachtlijsten beloond?
- Wachttijden GGZ blijven stabiel (te lang)
- Wat gaan lagere GGZ-tarieven bijdragen aan het door HRMO geagendeerde probleem?
- Hoe wordt de artsencontinuïteit 24/7 geborgd bij Wlz-cliënten mét behandeling?
- Hoe ziet de borging eruit van psychiaters bij de crisisdienst van de GGZ?
- Waarom verwijst de minister bij een serieus huisartsenprobleem naar “de regio”?
- Invulling medische zorg van verstandelijk gehandicapten?
- Wat is de invloed van omzetplafonds en doorleverplichten op gedrag van instellingen?
- Geef het antwoord maar: “wat als zorg wegvalt”?
Tot slot
Zorgalarmisme is een goede zaak, mits voorzien van een analyse en een stappenplan richting de oplossing. Het liefst met recente betrouwbare cijfers en informatie over de trend daarbij. Wijzen naar een ander is een zwaktebod. Mijn interesse gaat uit wat je zelf gaat doen. Met daarom vandaag wel degelijk mijn compliment richting het actiecomité.
(Als blogger zelf lid Platform Betrouwbare Zorgcijfers)