Opnieuw heeft de VVAA het zorgveld (bericht, 11 juni 2024 + hier), inmiddels voor de derde keer, gewaarschuwd dat de beoogde wijziging van Artikel 13 van de Zorgverzekeringswet niet de belangen dient van patiënten en zorgverleners. Hun advies aan de Tweede Kamer is om deze wetswijziging zo niet goed te keuren. Want als zorgverzekeraars het argument van overmacht te makkelijk toepassen bij het niet nakomen van hun zorgplicht, wordt het steeds moeilijker om vast te stellen wie dan wel verantwoordelijk is voor de zorgplicht.
Daarnaast moeten verzekeraars, aldus de VVAA, aangemoedigd worden om het contracteren aantrekkelijker te maken, in plaats van het niet-gecontracteerd werken onaantrekkelijker. Veel zorgaanbieders vrezen dat de problemen waarmee ze nu al te maken hebben hier nog groter door zullen worden en de zorgsector zullen verlaten.
Het wetsvoorstel wordt 3 juli a.s. besproken in de Tweede Kamer.
Voorafgaand aan bespreking van de wet met als titel “Wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het bevorderen van zorgcontractering”, werd een internetconsultatie gehouden. Hierop kwamen 127 zeer leesbare en verontruste reacties (hier).
Deze reacties van de internetconsultatie zijn samengevat in dit document.
Terugkijken: zucht…
Het blijft gisten rondom dit wetsartikel van de Zorgverzekeringswet over de vrije artsenkeuze. Dat begon al jaren geleden. Steeds weer is de insteek de situatie voor verzekeraars aantrekkelijker te maken en voor zorgverlener/burger minder aantrekkelijker. De eerste blogs hierover zijn 10 jaar oud.
19.03.2014: Toezichthouder NZa stelt zich onwetend en partijdig op bij wetswijziging artikel 13
23.04.2014: Opheffen vrije artsenkeuze is in zorgakkoord onderdeel van politieke deal
04.06.2014: Besluit over keuzevrijheid voor zorgaanbieder wordt dans om de macht (1)
10.06.2014: Besluit over keuzevrijheid voor zorgaanbieder wordt dans om de macht (2)
06.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (1) (met 3D-bril)
25.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (2) (selectieve inkoop)
26.02.2018: Inzicht in prijs, dan ook uitzicht op een transparanter zorgcontract (in alle sectoren)
11.10.2022: Niet-gecontracteerde zorg verdient meer waardering (werk + contractbespreking + IZA)
21.07.2023: Nieuwe contractinstructies toezichthouders richting brancheorganisaties (acm/nza)
Vooruitkijken: wat is nú het probleem?
Het beoogde wetsvoorstel (zie ook M.v.T.) wijzigt artikel 13 van de Zorgverzekeringswet met als doel conform de IZA-afspraak (hier) om zorgcontractering te bevorderen. Op dit moment bepaalt dit artikel dat een verzekerde met een naturapolis, die zorg ontvangt van een zorgaanbieder met wie zijn zorgverzekeraar geen contract heeft, tóch recht heeft op vergoeding van die zorg. In de praktijk wordt dit zo uitgelegd dat die gegeven vergoeding weer niet zó laag mag zijn, dat dit een belemmering, oftewel een hinderpaal, vormt voor een verzekerde om zorg, die deze verzekerde na een verwijzing nodig heeft, te ontvangen van een niet-gecontracteerde zorgaanbieder.
Het wetsvoorstel dat zogeheten dit hinderpaalcriterium wettelijk nader wil vastleggen, doet dit echter niet. Prof. dr. Varkevisser, van de Erasmus School of Health Policy & Management zegt (hier): “Nog steeds wordt geen duidelijkheid geboden over de hoogte van de vergoeding waar verzekerden recht op hebben. Die ‘hete aardappel’ blijft liggen waar deze nu ook al ligt: bij de zorgverzekeraar en de rechter (einde citaat).”
Het wetsvoorstel geeft verder de zorgverzekeraars de mogelijkheid de vergoeding voor niet-gecontracteerde zorgaanbieders te verlagen.
Als derde punt gaat de nieuwe wetgeving van het wetsvoorstel in op de uitzonderingssituaties. Daarvan is onder meer sprake als de zorgverzekeraar zijn zorgplicht niet is nagekomen. Aanvankelijk was hier de nieuwe wettekst dat de verzekerde recht heeft op een volledige vergoeding van niet-gecontracteerde zorg als de zorgverzekeraar zijn zorgplicht niet nakomt. Echter later is aan deze wetsregel toegevoegd: Als de zorgverzekeraar zijn zorgplicht niet nakomt ‘en dit aan hem kan worden toegerekend’…
Deze toevoeging maakt wederom, zeker bij een mismatch tussen vraag en aanbod, de weg vrij voor veel interpretatieverschillen en dus (weer) met veel te verwachten jurisprudentie en aanpalende kosten. Saillant detail is dat ook veel IZA-ondertekenaars (brief) kritiek hebben op deze wet (hier).
In onderstaand kader post-IZA info over het onderwerp samengevat, alsmede informatie over de beoogde nieuwe wetswijziging van Artikel 13, zoals die op 3 juli 2024 wordt besproken in de Tweede Kamer.
NB: IZA (Integraal Zorgakkoord, 16 september 2022 + samenvatting) + tussentijdse evaluatie (juni 2024), de zogenaamde mid-term review (MTR).
Cruciale informatie zorgcontracten post-IZA van december 2022 tot heden
Het fenomeen ‘zorgplicht’
Dankzij of ondanks deze wet staat de zorgplicht van de zorgverzekeraar al langer in het middelpunt van de belangstelling (2019 + 2021 + 2022 + 2022 + 2023 + 2023 + 2024, alsmede hier/hier). Want betekent deze plicht een inkoop met resultaatverplichting of is een ‘inspanning’ om de contracteren ook al voldoende?
Ook de recent door de Stichting Recht op ggz aangezwengelde rechtszaak gaat over de toegankelijkheid van GGZ-zorg en de rechtspositie van de burger (blog, 15 juni 2024). Breder geformuleerd bij de discussie over de zorgplicht ligt de vraag voor, ook bij deze wetswijziging, of de burger bij een verplicht af te nemen zorgpolis (Monitor, 21 maart 2024) vervolgens conform overeengekomen Treeknormen tijdige zorg mag verwachten: ja of nee?
Dan gaat het bij tijdige zorg niet alleen over de GGZ (hier/hier + blog, maar ook over andere sectoren, zoals de MSZ (hier/hier), de huisartsenzorg (hier/hier/hier), de wijkverpleging (hier/hier), de beschikbaarheid van geneesmiddelen (hier/hier/hier), fysiotherapie (hier/hier), logopedie (hier/hier), diëtiek (hier) en ja, ook bij de Wlz (hier/hier), al zijn bij deze laatste zorgwet de spelregels bij inkoop (weer) anders.
Terecht stelt de VVAA dat het onduidelijk is welke criteria er bij inkoop ten aanzien van zorgplicht worden gebruikt en wie bepaalt of een zorgverzekeraar zich op overmacht kan beroepen.
Zij stellen ook de vraag: En als de zorgverzekeraar niet verantwoordelijk is, wie neemt dan de zorgplicht op zich? Welnu, de verzekeraar is op de inkoopmarkt bij de Zorgverzekeringswet de enige inkoper, dus het antwoord op deze vraag lijkt mij dat verzekeraars altijd verantwoordelijk zijn!
Ook heeft de VVAA een punt met de opmerking dat bij contracteervrijheid het contracteren aantrekkelijker gemaakt moet worden in plaats van het niet-gecontracteerd werken onaantrekkelijker. Bovendien is niet-gecontracteerd werken voor zorgverleners, zo blijkt, niet altijd een vrijwillige keuze (zie blog).
Samenvatting internetconsultatie
In deze samenvatting van ook 13 (!) pagina’s staan veel argumenten waarom het huidige voorstel van de wetswijziging Artikel 13 eigenlijk niet door kan gaan.
De hoop is dat de Tweede Kamer op 4 juli a.s. de kritiekpunten uit de consultatie en de aanbevelingen van de VVAA ter harte zal nemen.
“Breder geformuleerd bij de discussie over de zorgplicht ligt de vraag voor, ook bij deze wetswijziging, of de burger bij een verplicht af te nemen zorgpolis vervolgens conform overeengekomen Treeknormen tijdige zorg mag verwachten: ja of nee?”
Eerdere blogs over passende zorgcontracten
04.09.2017: Het contract bij zorginkoop (inkoopmethodieken, omzetplafond, doorleverplicht)
06.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (1) (met 3D-bril)
25.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (2) (selectieve inkoop)
23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing (interesse “ist” en “soll” kostprijs)
26.02.2018: Inzicht in prijs, dan ook uitzicht op een transparanter zorgcontract (in alle sectoren)
04.02.2019: Duidelijker financieel kader bij betaling niet-gecontracteerde zorg (betalen + meedenken)
29.03.2021: Handhaving inkoopplicht zorgverzekeraars moet na 15 jaar nog beginnen (NZa)
14.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (1) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)
16.02.2022: Zorgplicht impliceert juiste inkoop van voldoende zorg (2) (tijdig, wet, ZV, rol IGJ, NZa)
18.08.2022: Zorgplicht zorgverzekeraars blijft een (te) vaag omschreven begrip (plicht à “samen”)
11.10.2022: Niet-gecontracteerde zorg verdient meer waardering (werk + contractbespreking + IZA)
22.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en de macht van werkgevers (1) (80->50%+markt)
25.10.2022: Zorgverzekeringswet: de aanloop en politieke besluitvorming (2) (VNO/CDA/VVD)
27.10.2022: Zorgverzekeringswet: het resultaat, met nu nog 7 bespreekpunten (3) (politieke inzet)
15.12.2022: Toetsing criteria basispakket: nodig, maar uitkomst onzeker (pakketcriteria bij ZINVOL)
23.12.2022: Toezichthouder ACM scant zorgmarkt eenzijdig (alleen bracheorganisatie-zorgverleners)
02.01.2023: Beslommeringen op de zorgmarkt (3 deelmarkten: stand van zaken begin 2023)
02.03.2023: Leiden afspraken integraal zorgakkoord tot beter resultaat (1)? (transitie/govern./prev./oecd)
13.06.2023: Zorgcontractering is complex gemaakt (1) (IZA, transformatie, beoordelingskader, ongelijkwaardig)
15.06.2023: Zorgcontractering is complex gemaakt (2) (minister spoorboek, nieuwe Handreiking contract)
19.06.2023: Zorgcontractering is complex gemaakt (3) (bijdragen advocaatkantoren contract)
22.06.2023: Zorgcontractering is complex gemaakt (4) (NZa monitor contractering 2022)
21.07.2023: Nieuwe contractinstructies toezichthouders richting brancheorganisaties (acm/nza)
29.08.2023: Leiden afspraken integraal zorgakkoord tot beter resultaat (2)?(consultant/ELZ)
11.09.2023: Zet in IZA primaire zorg centraal, niet het schaalniveau van organiseren (regio))
16.09.2023: Studiegroep Begrotingsruimte vertelt over zorgkosten niet het hele verhaal (-debet)
18.09.2023: De paarse krokodil blijft fier overeind (Ledenpeiling LHV + schamel resultaat van 25 jaar)
12.10.2023: Het Integraal Zorgakkoord: één jaar verder (verslag/reflectie voortgangsrapportage na 1 jaar)
23.10.2023: Rapport “Stand van de zorg 2023” bevat overvolle agenda (NZa insteek zorg + sectoren)
27.10.2022: Zorgverzekeringswet: het resultaat, met nu nog 7 bespreekpunten (3) (politieke inzet)
20.11.2023: Adequate zorg verdient waardering, ook als niet-gecontracteerde zorg (HR/polis)
23.11.2023: Incomplete risicoverevening heeft grote impact op zorg (te complex/26->1 ZV’s)
06.12.2023: Passend contract ook in IZA-tijdperk moeizaam te realiseren (rechtszaken/betaaltitel)
19.12.2023: Hoe macro-economische aspecten de spreekkamer binnendringen (TWMZ/ombuigingen)
07.05.2024: Raad van State vraagt toelichting bij wijziging wetsvoorstel artikel 13 Zvw