Nu er vanwege COVID-19 veel van de reguliere zorg stilligt, ontstaat er een stuwmeer van uitgestelde behandelingen en oplopende wachtlijsten. Hoe langer zorg wordt uitgesteld , des te groter wordt de kans op gezondheidsschade. Ook zorg voor patiënten met cruciale behandelingen is van het programma geschrapt, zo is vandaag te lezen in de Volkskrant. Schade die voor de individuele patiënt niet in een geldbedrag is uit te drukken (“een schaduwcrisis”). Het stilleggen van zorg betekent voor alle zorgaanbieders zeker een financiële strop. Vanwege alle afgezegde consulten en operaties lopen zorgaanbieders iedere week €400 mln. aan inkomsten mis, berekende Gupta deze week.

Analyse van adviesbureau voor de zorg Gupta Strategists (23 maart 2020)

Op dit moment ligt zo’n 40% van de zorg stil, zo blijkt uit onze inventarisatie onder zorgaanbieders. Het is ongekend: 3,5 miljoen patiëntcontacten per week die zijn afgezegd, 90.000 artsen, verpleegkundigen, tandartsen en andere zorgprofessionals die hun vak niet kunnen uitoefenen. Operaties gaan tot nader order niet door, consulten met de huisarts of de tandarts zijn geschrapt, gehandicapten kunnen niet meer naar dagbesteding, mensen met psychische problemen missen hun begeleiding. Dat betekent geen zorg voor patiënten, maar ook geen inkomsten voor zorgaanbieders. In sommige zorgsectoren is de afname zelfs bijna 100%. Zo liggen mondzorg en dagbesteding (voor ouderen, gehandicapten of ggz-cliënten) vrijwel stil. Ook in ziekenhuizen vallen grote klappen: daar is zo’n 40% van de zorg afgezegd of uitgesteld. Ziekenhuizen zeggen tussen de 20 en70 procent van de zorg af. Dat treft zo’n 500.000 patiënten per week. Op een doorsnee dag maken normaal honderdduizenden Nederlanders gebruik van zorg. 240.000 mensen bezoeken de huisarts en 160.000 het ziekenhuis. 240.000 de fysiotherapeut, 200.000 de tandarts en 75.000 de psycholoog.

Daling van het aantal verwijzingen (bron: Zorgdomein, 24 maart 2020)

Sinds de start van de coronacrisis begin maart loopt het aantal verwijzingen van huisartsen naar ziekenhuiszorg drastisch terug, zegt Zorgdomein. Met een gemiddelde daling van 75%, oftewel 450.000 regulieren zorgvragen per maand die uitgesteld worden, is het onvermijdelijk dat de nasleep van corona zal leiden tot oplopende wachttijden.

Aanpak

Het ministerie van VWS is bezig met een reddingsplan voor de zorgsector. “Geen enkele instelling mag door de coronacrisis failliet gaan”, aldus een woordvoerder van VWS deze week. Huisartsen hebben inmiddels een regeling ter compensatie getroffen. Volgt de rest? Om de uitgestelde (klinische) zorg straks in te halen zal een goede centrale coördinatie, gegevensuitwisseling én voortzetting van de huidige goede samenwerking tussen ziekenhuizen en zelfstandige klinieken nodig zijn. Denk daarbij aan concentratie van kankerbehandelingen en het snel regelen van coronavrije ziekenhuizen. Misschien een goed moment om onder centrale regie met achterlaten van concurrentieprincipes over te gaan tot een gewenste transformatie van het ziekenhuislandschap (eerdere blog) met herstart van behandelingen. Onder de huidige druk wordt nu (al) veel vloeibaar.  

Eerdere blogs over COVID-19

19.03.2020: De impact van COVID-19 is amper te overzien (1) (de consequenties volksgezondheid)

23.03.2020: De impact van COVID-19 is amper te overzien (2) (gevolgen economie en geld printen)

26.03.2020: De impact van COVID-19 is amper te overzien (3) (over sociale en mentale gevolgen)

28.03.2020: De impact van COVID-19 is amper te overzien (4) (met testbeleid naar 3 groepen)