De BOHAG is de expertgroep Beleid en Organisatie Huisartsen Advies Groep van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). De BOHAG wil huisartsen helpen om regie te nemen over ICT. De voorzitter van BOHAG luidde recent de noodklok met het artikel: “Stop de digitale chaos”. De NHG-expertgroep wil nu dat regionale bestuurders snel een visie op ICT voor huisartsen ontwikkelen om de genoemde digitale chaos te beperken. Zo zou er één regionaal Huisarts Informatie Systeem (HIS) moeten komen. Omstreeks dezelfde tijd verscheen bij het ministerie de eHealth monitor 2018. In de begeleidende Kamerbrief stelt de minister: “De rapportage laat zien dat patiënten, cliënten, verpleegkundigen en medisch specialisten steeds meer waarde hechten aan online inzage en dat ook steeds meer gebruiken. De huisartsenzorg blijft hierin achter”. Is dat wáár, blijven huisartsen inderdaad achter?
Hoofdlijnenakkoord
In het “Onderhandelaarsakkoord huisartsenzorg 2019-2022” (27.06.2018) zijn onder andere afspraken gemaakt over het versterken van deze ICT-infrastructuur. Huisartsen(organisaties) en verzekeraars zouden hier regionaal invulling aan kunnen geven. Gedurende de looptijd van het akkoord wordt er in specifieke programma’s geïnvesteerd zoals het versterken van ICT in de huisartsenpraktijk, de digitale uitwisseling van gegevens tussen huisartsen en patiënten en de uitvoering van de nationale onderzoeksagenda huisartsengeneeskunde. Voor deze specifieke ICT-programma’s is gedurende de looptijd van het akkoord € 133 miljoen beschikbaar, waarvan € 75 mln. voor OPEN en € 50 mln. als impuls voor digitalisering eerste lijn. Of dit kan worden gerealiseerd, is de vraag. Aan het woord zijn twee bestuurders en een kritische observant, alle drie overigens met huisartsenroots.
Tabel: zoek de verschillen
Met de paradox wordt bedoeld de overgang van de digitalisering van nu naar de gewenste ICT van de nabije toekomst. Van de huisartsenpraktijk nu naar straks de digitalisering gericht op alle medewerkers en zorggroepen. Van monodisciplinair naar digitalisering van de eigen regio en het gehele zorgnetwerk. Van IT-leveranciers met eigen prioritering en standaarden naar landelijke en zorgbrede standaarden. Met meer hulp bij beslissingsondersteuning. En…met applicaties die in de nabije toekomst meer gericht zijn op verantwoorden van toegevoegde waarde met patiënt outcome-indicatoren (blog).
EHealth monitor 2018
Bij de Kamerbrief over de monitor, bevonden zich ook tabellen met per beroepsgroep geordende enquêtegegevens. Ik beperk me hier tot enkele uitkomsten bij huisartsen.
Tabellenbijlage eHealth monitor 2018 betreffende de huisartsen
|
81% |
Van de huisartsen staat open voor ideeën over nieuwe eHealth toepassingen van medewerkers |
|
72% |
Van de huisartsen weet welke mogelijkheden er binnen de praktijk zijn m.b.t. technologie |
|
92% |
Van de huisartsen heeft geen plannen om via internet het mogelijk te maken inzicht te geven in de notities (decursus) in het dossier. Van deze 92%… · 9% zou dat wel willen · 40% weet niet of hij dit zou willen · 44% wil dat ook niet |
|
75% |
Van de huisartsen heeft geen plannen om via internet online inzicht te geven in binnengekomen uitslagen van onderzoek en laboratorium. Van deze 75%… · 22% zou dat wel willen · 35% weet niet of hij dit zou willen · 18% wil het ook niet |
|
85% |
Van de huisartsen heeft geen plannen om patiënten online inzage te kunnen geven om via internet zelf opmerkingen of gemeten gezondheidswaarden toe te voegen aan hun eigen elektronisch patiëntendossier (bv. via een portaal). Van deze 85%… · 29% zou dat wel willen · 34% weet dit nog niet · 22% zou dit ook niet willen |
|
66% |
Van de huisartsen geeft aan dat online inzage door patiënten de bezorgdheid bij patiënten niet zal verminderen |
|
67% |
Van de huisartsen is bezorgd dat online inzage de veiligheid van medische gegevens van de patiënt in gevaar brengt |
|
53% |
Van de huisartsen geeft aan dat de patiënt nu online via internet een afspraak kan maken |
|
81% |
Van de huisartsen geeft aan dat de patiënt nu online een herhaalrecept kan aanvragen |
|
40% |
Van de huisartsen heeft nu de mogelijkheid een medisch inhoudelijke vraag te stellen via beveiligde e-mail |
|
59% |
Van de huisartsen geeft aan te weten wat (ongeveer) een PGO is |
|
68% |
Van de huisartsen zegt dat gestandaardiseerde elektronische informatie-uitwisseling met wijkverpleegkundigen er niet is, maar wel wenselijk is |
Bespreking: blijven huisartsen achter?
Als zelfs de voorzitter van de BOHAG spreekt van een digitale chaos, dan zal een verandering niet zo eenvoudig zijn. Want de chaos is natuurlijk niet zomaar ontstaan. Heel goed dat nu om een visie wordt gevraagd, want hoe vreemd het ook is: de visie bepaalt de koers. Met na de gezamenlijke visie de andere items: het gezamenlijke belang, de missie, het plan van aanpak, de middelen (financieel en niet-financieel) en de competenties. De optelsom van de items gaat de snelheid van verandering bepalen. Gunstig is de uitkomst in de monitor dat 81% van de huisartsen openstaat voor nieuwe eHealth toepassingen. Dat veel huisartsen bezorgd zijn over de impact van een grootschalige online inzage, is te begrijpen. Zeker als 2/3 van de huisartsen nu vindt dat met online inzage de bezorgdheid bij de patiënt niet zal verminderen en zelfs de veiligheid van medische gegevens in het geding is. Citaat WJ: “Gezien het risico dat er altijd een vorm van datalekkage of diefstal door hacken op de loer ligt moet men zich ook serieus afvragen of men altijd maar moet willen wat technisch kan. Want alles heeft zijn voor en tegen. Er bestaat niet zoiets als alleen maar win-winsituaties op dat vlak”. Of dit citaat als reactie: ”Applicaties in en buiten de zorg zouden gemaakt moeten worden door echte software ingenieurs in plaats van knutselaars. Wanneer op grote schaal eHealth applicatie gemaakt worden dan zouden niet alleen software ingenieurs nodig zijn maar ook een infrastructuur gebaseerd op gedeelde standaarden. Zonder software ingenieurs en zonder gedeelde infrastructuur zal eHealth nimmer van de grond komen en altijd tot problemen leiden”. De door de minister genoemde “achterstand bij huisartsen” kan met een andere bril op of met een andere duiding dus net zo goed als “voorsprong” worden gekenschetst. Dat betreft zowel de ICT-techniek als de vermeende meerwaarde van online inzage.
Aan eHealth gerelateerde en eerder verschenen blogs:
21.12.2017: Actieve participatie burger nodig bij beheersen van zorgkosten
29.01.2018: De nulde lijn
12.03.2018: De zorg en de kunst van het kiezen
28.04.2018: Bij kostenbeheersing in de zorg draagt iedereen bij
14.05.2018: De waarde van eHealth
22.05.2018: Publieke discussie nodig bij inzet van publieke middelen
21.06.2018: Gevolgen van veranderingen in de zorg richting 2040
29.08.2018: Niet een PGO, maar E-community biedt kans op meer zelfregie
09.10.2018: Ondersteuning huisarts: op niveau praktijk, wijk of regio?
03.11.2018: De ketenzorg gaat veranderen, maar in welke richting?