De problemen die huisartsen ondervinden met hun spoedzorg buiten kantooruren zijn bekend (eerdere blog). Recent is een website met praktijkvoorbeelden rond zes onderwerpen gelanceerd die kan helpen om de werkdruk op de huisartsenpost te verlichten. Deze onderwerpen zijn bv. een andere inzet van personeel en instroom van patiënten, van taakherschikking, van samenwerking in de keten, betere communicatie met patiënten en toegankelijkheid van praktijken overdag. Ik beperk mij hier verder tot de financiële aspecten, net als in een eerdere bijdrage voor het vakblad MedZ. Nu gaat het over het waarneemtarief. In een Tarievenmonitor, geïnitieerd door Waarneembemiddeling.nl, geven huisartsen aan wat de gemiddelde uurtarieven voor waarnemingen zijn, die zij als waarnemer in rekening brengen of als opdrachtgever betalen. Het uurtarief is, zo meldt de monitor, “het resultaat van de onderhandeling tussen twee zelfstandige professionals”. En wat zijn dan de resultaten?
Tarievenmonitor: uurtarief waarneming huisarts
| Dienst | 2013 | 2015 | 2016 | 2017 |
| Aantal ingevuld | n=1353 | n=1259 | n=1600 | n=1198 |
| Nachtdienst | % | % | % | % |
| <75 euro | 17,1 | 16,9 | 8,6 | 3,9 |
| 76-80 euro | 23,5 | 23,7 | 16,7 | 7,3 |
| 81-85 euro | 26,6 | 25,1 | 26,4 | 22,5 |
| 86-90 euro | 21,6 | 22,9 | 28,8 | 30,1 |
| >90 euro | 11,2 | 11,3 | 19,5 | 36,2 |
| Weekenddienst | % | % | % | % |
| <70 euro | 8,8 | 9,9 | 5,3 | 3 |
| 71-75 euro | 31,9 | 30,1 | 20,6 | 13 |
| 76-80 euro | 20,6 | 21,0 | 23,2 | 21 |
| 81-85 euro | 21,7 | 23,0 | 29,8 | 34 |
| >85 euro | 17,0 | 16,0 | 21,1 | 29 |
| Avonddienst | % | % | % | % |
| <70 euro | 13,9 | 13,0 | 6,7 | 3 |
| 71-75 euro | 31,4 | 32,1 | 23,5 | 15 |
| 76-80 euro | 22,8 | 23,4 | 24,8 | 25 |
| 81-85 euro | 23,4 | 22,8 | 30,9 | 35 |
| >85 euro | 8,5 | 8,7 | 14,0 | 22 |
| Dagdienst | % | % | % | % |
| <50 euro | 1,2 | 1,1 | 0,6 | 1 |
| 51-55 euro | 42,7 | 36,7 | 22,3 | 11 |
| 56-60 euro | 43,9 | 51,2 | 62,4 | 71 |
| >60 euro | 12,2 | 11,1 | 14,7 | 17 |
| Uurtarief HDS | Uurtarief HDS | Uurtarief HDS | Uurtarief HDS | Uurtarief HDS |
| Praktijkhouder | 68,05 euro | 69,72 euro | 70,03 euro | 70,89 euro |
Oplopende waarneemtarieven
De tendens is duidelijk: de goedkope tarieven nemen in aantal af. Het aantal duurdere waarneemtarieven loopt snel op, eigenlijk bij alle diensten op de huisartsenpost. Maar met name bij de nachtdienst. Op de discussielijst van de huisartsen las ik dit bericht van een huisarts: “De werkdruk op praktijkhouders neemt steeds verder toe. Velen verkopen hun diensten maar daar waar een gering aanbod van waarnemers is, gaan de tarieven omhoog, in de noordelijke provincies zijn 90 euro voor avond- en 120 voor nachtdiensten geen uitzondering maar regel. Bij ziekte is zelfs de sky the limit”. Als je dit leest, kun je je afvragen of het overeengekomen uurtarief wel het gevolg is van een faire onderhandeling. Het waarneemtarief mag dan een “vrij tarief” zijn, voor de praktijkhouder geldt nog steeds bij een individueel contract de organisatieplicht van de zorg met het door de NZa opgelegde en niet onderhandelbare uurtarief. En, zo blijkt dan, met een voor de praktijkhouders minder spectaculaire tariefstijging…
Wat is dan de oplossing?
De gouden formule heb ik ook niet. Maar als de beroepsgroep continuïteit van zorg en “7×24 uur” als kernwaarden blijft benoemen, dan betekent dat bij de uitvoering wel dat alle werkende huisartsen een evenredige bijdrage leveren aan deze ANW-zorg, zowel qua inspraak bij de organisatie als wel qua verantwoordelijkheid bij de uitvoering. Dat geldt voor de noodzakelijk aanwezige competenties bij spoedzorg, maar evengoed voor de individuele bijdrage aan het HAP-rooster en de verdiensten. Oplopende waarneemtarieven en een mate van vrijheid van werken brengen een oplossing van het ANW-probleem in elk geval niet dichterbij.