In afwachting van hetgeen komen gaat, las ik mijn derde blogpauze in.
Economie van de zorg: denk in het heden aan…
Over de economie van de zorg is er elke dag nieuws. En wie denkt dat dat saai is en alleen maar gedoe over geld is, heeft het mis. Het gaat over zorgen over onze zorg, nu en in de nabije toekomst. Niet voor niets was zorg bij de laatste verkiezingen het belangrijkste thema: van de burger! Denk bij dilemma’s in zorgeconomie in het heden aan de wachttijden in de zorg, met name de (jeugd)GGZ, de financiële problemen bij de MC-ziekenhuizen, de discussie of wonen thuis of in een stelling duurder of goedkoper is, het ontbreken van het integrale zorgplan met de gescheiden nieuwe hoofdlijnakkoorden met het kabinet Rutte III: voor de medisch-specialistische zorg, de huisartsenzorg, de paramedische zorg???, de wijkverpleging en de GGZ? Met daarentegen (wel) als dezelfde inspiratiebron voor alle akkoorden het rapport “de juiste zorg, op de juiste plek, wie durft”. Denk aan de economische ongelijkheid waarbij hoogopgeleiden niet alleen 6 jaar langer leven dan laagopgeleiden, maar ook gemiddeld 15 jaar langer leven in goede gezondheid. Denk aan het verzoek van onze minister bij de Europese Commissie voor versoepeling van de Europese aanbestedingsregels voor de jeugdhulp en Wmo. Bij aanbestedingen moet niet de (laagste) prijs beslissend zijn, maar moeten juist aspecten als lokaal partnerschap en samenwerking, en continuïteit van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning zwaar kunnen meewegen. Waarbij ook is vastgesteld dat aanbestedingen door gemeenten vaker worden ingezet dan nodig. Denk aan de continuering van huisartsenzorg in krimpgebieden, een fatsoenlijke beloning van logopedie, de moeizame (door)start van het eerstelijnsverblijf, de financiering van de extramurale inzet van de specialist ouderengeneeskunde, de lopende rechtszaken inzake niet-gecontracteerde zorg? Denk aan de 254.000 tot 270.000 mensen met dementie in Nederland, met mogelijk hulp van een casemanager dementie. En dan de permanente discussie over de betaalbaarheid van zorg, waarbij een discussie over het stelsel zelf niet gevoerd wordt. Het motto is voorlopig nog “beter kiezen” bij een overkill aan keuzes. Gaat dat veranderen nu de Sociaal Economische Raad (SER) is gevraagd een verkenning uit te voeren naar de gevolgen van de stijgende zorgkosten voor de economie en de arbeidsmarkt, alsook voor de solidariteit die ten grondslag ligt aan ons stelsel? Daarbij wordt de SER ook gevraagd zijn visie te geven op de grenzen waarbinnen de zorguitgaven zich kunnen ontwikkelen. Gaat dat veranderen nu de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is gevraagd welke inzichten ons op weg kunnen helpen naar beheersing van de zorguitgaven op de lange termijn? En als de zorgkosten te hoog zijn, wordt dan de burger ook gevraagd om mee te denken hoe dit probleem binnen een stelsel gebaseerd op solidariteit op te lossen? Niet door zich als consument op te stellen, maar als kennisbron in een participatiesamenleving hoe zinnige en zuinige zorg eruit moet zien en hoe te betalen? En onzinnige zorg en te dure zorg bij budget schaarste (dus) niet te betalen. Denk aan de wens van een nieuw bekostigingsmodel in de zorg. Waarbij de mate van toegevoegde waarde de financieringsmaat wordt? En waarbij de omvang van deze waarde van zorg niet alleen lastig te bepalen is, maar ook bepaald gaat worden door…, ja door wie eigenlijk? Door de financier? En verspreid over verschillende regio’s als nieuwe vorm van decentralisatie met herverdeling premiegeld en verkocht en “in de markt gezet” als regiobekostiging? Blijft er in de zorg een verbod op winstuitkering? En waarom blijft dit wetsvoorstel zo lang “hangen” in Den Haag? Minister: “Zoals ik eerder heb aangekondigd stuur ik de Kamer dit voorjaar (2018) mijn visie met betrekking tot winstuitkering door zorgaanbieders”. En over financiering gesproken: als niet bekend is wat een ziekenhuisbed of een eerstelijnsverblijfbed kost, hoe kunnen we dan ooit weten wat de juiste plek is (motto kabinet) om de juiste zorg te leveren? Met 5419 DOT’s en 5419 beschikbare ziekenhuisbedden wordt beetje bij beetje aan verdere transparantie van de bekostiging van ziekenhuiszorg gewerkt. Waarbij notabene een toezichthouder op de rem staat bij het publiceren van daadwerkelijke DOT-prijzen. Bij onderzoek naar ketenzorgtarieven binnen de huisartsenzorg was verbod op publicatie ook bij een andere toezichthouder al eerder aan de orde (vraag 1). Wat geheim moet blijven, deugt niet, zo heb ik geleerd. Vanaf de maand juli 2018 gaat de inspectie naleving van de nieuwe richtlijnen voor de intensive care (ic) controleren. Marcel Levi in Medisch Contact: “Het is onbegrijpelijk dat we in Nederland op elke hoek van de straat de meest complexe medische zorg voor maximaal zieke mensen willen leveren. Het is simpelweg onmogelijk de vereiste expertise van een heel team, niet alleen dokters, op een voldoende niveau te houden op tachtig plekken waarbij op veel plaatsen ook nog eens heel kleine aantallen patiënten worden behandeld”. In 2016 werkten er in Nederland 1,2 miljoen mensen in de gezondheids- en welzijnssector. Waarbij werkgevers in de zorg nu zeggen, met 130.000 vacatures, dat ze grote moeite hebben om personeel te vinden. De grootste problemen zijn er in ziekenhuizen, de thuiszorg en de geestelijke gezondheidszorg: daar zoekt 80 procent van de instellingen tevergeefs naar mankracht. In andere zorgsectoren heeft de helft dat probleem. Omdat het tekort aan stageplaatsen een belangrijke oorzaak is, gaat de minister goede stages stimuleren met het beschikbaar stellen van jaarlijks € 112 miljoen voor het Stagefonds, zodat zorginstellingen een tegemoetkoming ontvangen in de kosten van begeleiding. Het Nationaal Preventieakkoord: gaan juist de fabrikanten van ongezonde producten (eindelijk) meebetalen binnen het zorgstelsel aan de kosten van het promoten van een gezonde leefstijl? Of blijven we wachten tot de fabrikanten zelf in eigen tempo het suiker-vet-zoutgehalte in de voeding verlagen? Etc.
Ofwel…
Er is, met het zorghart kloppend in een economisch stelsel, genoeg te lezen en te ervaren over de dilemma’s die er spelen. Soms met de nodige keuzestress. In het heden, maar ook na vandaag. Tot later in 2018.
AM