Het wetsvoorstel dat een verbod op winstuitkering bij zorgverzekeraars mogelijk maakt, zal in de huidige vorm waarschijnlijk geen goedkeuring krijgen in de Eerste Kamer. Zorgverzekeraars mogen nu ook al geen winst uitkeren, maar dit verbod loopt per 2018 af. Er mag wel winst worden gemaakt, maar alleen voor het aanvullen van reserves of voor de verbetering van de kwaliteit en de toegankelijkheid van de zorg. Maar winst mag niet worden gebruikt voor uitkering aan aandeelhouders, leden en werknemers. Met een nieuwe wet beoogden de opstellers het tijdelijke verbod op winstuitkering om te zetten in definitief verbod. In de aanloop naar behandeling in Eerste Kamer van het wetsvoorstel groeit de weerstand. Tegenargumenten die komen van verzekeraars, de Raad van State, het demissionaire kabinet, VNO en van de toezichthouders, ACM, NZa en DNB.
Argumenten tegen
Zij vrezen met deze wet: daling van de solvabiliteit bij verzekeraars, minder herstelmogelijkheden voor verzekeraars bij tegenvallers, het wetsvoorstel slaat niet alleen op de oude ziekenfondsreserves maar ook op vermogenswaarde tot stand gekomen met eigen geld, verhoogde kans op premiestijging en risicoselectie, lastige handhaving van de nieuwe wet, minder interesse bij kapitaalverstrekkers om te investeren, het wegnemen van de prikkel bij verzekeraars om doelmatiger in te kopen, minder mogelijkheden om als nieuwe verzekeraar toe te kunnen treden, extra administratieve lasten voor verzekeraars, een beperking van het eigendomsrecht van zorgverzekeraars hetgeen conflicteert met Europese wetten, met daardoor bij aanname van de wet angst voor schadeclaims door verzekeraars met compensatie eisen.
Argumenten voor
Een zorgverzekeraar verankert met een verbod op winstuitkering de maatschappelijke rol en positie in het zorgstelsel. Deze wet geeft garanties dat oude ziekenfondsreserves en de opbrengsten van zorgverzekeraars ten goede komen aan de zorg of aan verzekerden. Want de missie van een zorgverzekeraar in het stelsel is te zorgen voor goede zorginkoop voor de burgers. Premiegelden (inkomensafhankelijk en nominaal), bijdragen Rijksoverheid en eigen betalingen burger worden betaald voor zorg en niet voor inkoop met winstoogmerk. Winst kan wel worden gebruikt voor doeleinden ter verbetering van de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg. Ook kan/mag de winst worden aangewend voor het versterken van de reserves.
En nu?
Het zorgstelsel kent sociale waarborgen en marktelementen. Het hart van de zorg klopt immers in een economisch stelsel. Maar wat gaat nu het zwaarste meewegen, de regels van de sociale zorg of de wetten van de private markt? Het weglekken van zorggeld naar aandeelhouders of anderen buiten de zorg staat in schril contrast met de moraliteit van de solidariteit. Eerder al pleitend voor een hogere bijdrage van een meer inkomensafhankelijke bijdrage aan de collectieve zorgkosten, daarmee staat mijn mening over dit wetsvoorstel wel vast: niet uitkeren, maar herinvesteren in zorg