Om in de huisartspraktijk meer oudere patiënten en patiënten met een hoogcomplexe zorgvraag goed te helpen werd eerder een nieuwe functie nodig geacht: de praktijkverpleegkundige huisartsenzorg (PVH). In het rapport POH Transitie werd besloten de functie van de huidige praktijkondersteuner te laten voortbestaan, zij het met een aangepaste opleiding. Nu ook de huisartsenpraktijk behoefte heeft aan verpleegkundige expertise, dreigt er een nog groter probleem. Want er is nu al een tekort aan verpleegkundigen in alle sectoren van de zorg.
Een overzicht
- Er zijn 177.000 BIG-geregistreerde verpleegkundigen: 40% werkt in een ziekenhuis, bijna 25% in verpleeg- of verzorgingshuis of in thuiszorg, 11% in de GGZ, 8% in gehandicaptenzorg en overige 20% bij huisarts, ambulancedienst, in opleiding of bij een uitzendbranche.
- Ziekenhuizen moeten het aantal opleidingsplaatsen verhogen van 1200 naar 2100: een stijging van 70%
- Nu al is in ziekenhuizen te kort aan verpleegkundigen oncologie, kindzorg en op SEH. Bij algemene ziekenhuizen is in de periode 2010 – 2014 het aantal werknemers met 1,7 procent gedaald.
- Momenteel zijn er in Nederland 8800 wijkverpleegkundigen werkzaam. In 2019 zijn er tussen de 10.000 en 13.500 hbo-V’ers nodig die als wijkverpleegkundigen in de thuiszorg werken. Ongeveer 420 duizend personen krijgen wijkverpleging. Van de hbo-verpleegkundigen die opgeleid worden, maakt ongeveer 16 procent een keuze voor de thuiszorg.
- Beroepsvereniging V&VN heeft hogescholen opgeroepen om de numerus fixus op te heffen. Ondanks het tekort aan hoogopgeleide verpleegkundigen, blijft de numerus fixus vanaf schooljaar 2017-2018 nog voor zes van de zeventien hbo-v’s van kracht.
- Verpleeghuizen: Het tekort aan personeel in verpleeghuizen zal nog jaren aanhouden naar verwachting. Pas vanaf 2019 is een extra toename van 10.000 voltijdbanen per jaar haalbaar. Nu is er in 70 procent van de verpleeghuizen een tekort aan verzorgend en verpleegkundig personeel.
- Staatssecretaris Van Rijn schreef de Tweede Kamer dat er de komende jaren 70.000 extra mensen nodig zijn, alleen al in de verpleeghuizen. Eind 2016 waren er bijna 25.000 vacatures, met name in de ouderenzorg, zowel in verpleeghuizen als de wijkverpleging.
- Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) verwacht in 2020 in totaal 10.000 extra zorgmedewerkers nodig te hebben. Tegelijkertijd daalt de instroom van de vakopleidingen met maar liefst 13,5 procent…. Er dreigt voor 2020 een gat van 3.500 gewenste medewerkers, het verschil tussen aanbod en vraag. Het gaat hierbij met name om HBO-Verpleegkundigen, Sociaal Pedagogische Hulpverleners (eveneens hbo) en Persoonlijk Begeleiders niveau 4 (mbo).
- 9 procent van mbo-verpleegkundigen doet de opleiding tot hbo-verpleegkunde. Dit leidt tot een extra instroom van hbo-verpleegkundigen van 300 tot 400 per jaar. Geschatte opleidingskosten hiervan: 4500 euro per medewerker.
- PVH: nieuwe functie per 2012, competenties vastgesteld eind 2014, met start opleiding bij hogescholen. In 2018 zullen eerste PVH’s afstuderen, pas in 2022 betreft het een grote groep.
|
Het tekort aan verpleegkundigen ontstaat door het feit dat opleidingsinstituten een numerus fixus hanteren, vanwege een tekort aan kwalitatief hoogwaardige stageplaatsen. Verder hebben de ziekenhuizen volgens het Capaciteitsorgaan de opleidingen van gespecialiseerde verpleegkundigen de afgelopen jaren laten versloffen. Naast een instroom(opleidings)probleem is er ook een uitstroomprobleem door een toenemende werkdruk. Door opgevoerde externe regeldruk en ervaren registratielast. Het personeelstekort leidt tot te hoge werkdruk, zo werd recent nog bevestigd. Met uitval als gevolg.
Is de situatie bij verpleegkundigen al zorgelijk, veel laagopgeleide verzorgers zijn hun werk zelfs kwijtgeraakt. Uit onderzoek blijkt dat de afgelopen twee jaar ruim 55.000 mensen in de verpleging, verzorging en thuiszorg (vvt) hun baan zijn verloren (18.000 huishoudelijke hulpen en 37.000 mensen met m.n. de functie ‘helpende niveau 2’).
Het is duidelijk dat er snel iets moet gebeuren. En dat hebben de brancheorganisaties (V&VN, Actiz, VGN, MEE) overigens de laatste jaren al bij herhaling geroepen.
