Vandaag waarschuwt onze minister van Justitie en Veiligheid wederom over de criminaliteit bij de drugshandel. In de Volkskrant: citaat: “Op mijn aanpak van de ondermijnende criminaliteit die schuilgaat achter de productie en het gebruik van drugs. Wij moeten in de spiegel kijken. Heroïne is bijna verdwenen, maar de andere drugs uit de zwaarste categorie in de Opiumwet (cocaïne, amfetamine, xtc en ghb, red.) moeten we loeihard aanpakken. De criminaliteit die ermee gepaard gaat, nestelt zich tussen gewone burgers en tast de samenleving aan.” De overheid wil de drugshandel gaan aanpakken. Mede omdat, zo bleek eerder, in Nederland in 2017 voor ten minste 18,9 miljard euro aan xtc en amfetamine (speed) werd geproduceerd. Citaat: “Met deze omzet hoort Nederland bij de wereldtop. Dan hebben we het over ruim 600 duizend kilo speed en bijna één miljard xtc-pillen”. De nu door de minister 100 miljoen extra naar de opsporing komt boven op de 5 procent extra die de politie al was toegezegd. Internationaal gaat er in de opsporing beter worden samengewerkt, aldus de minister en nationaal zal het Openbaar Ministerie hogere straffen gaan eisen. In een eerdere blog werd naast de illegale drugsindustrie ook de gezondheidsrisico’s benoemd. En hoe moet dit worden aangepakt? In Nederland komt drugsgebruik onder jongeren tussen 15-34 jaar relatief veel voor. In de EU gebruikte in 2017 van hen gemiddeld 1,7% xtc, tegenover 6,6% in Nederland.

Informatie (een ‘bijsluiter’) over drugs is sowieso nodig

Bij vragen over drugs kan de huisarts de patiënt verwijzen naar betrouwbare bronnen, zoals https://www.drugsinfo.nl/publiek van het Trimbos-instituut, https://drugsinfoteam.nl/, https://www.jellinek.nl/ of https://www.unity.nl/. Met het oog op preventie zouden alle gebruikers de ‘bijsluiters’ moeten hebben gelezen voor ze drugs gebruiken. Citaat: “Dit geldt vooral bij risicofactoren voor bijwerkingen, zoals pre-existente angst- of stemmingsstoornissen. Dit zijn contra-indicaties voor gebruik van drugs”. Op deze sites kunnen patiënten, verwijzers en ook ouders terecht. Ook organiseren instellingen voor verslavingszorg ouderavonden en trainingen.

“Bijsluiter”

Huisarts & Wetenschap (november 2018): “Partydrugs gerelateerde klachten”: “Maak gebruik bespreekbaar (stimulerende, dempende en hallucinogene middelen). Aanleiding voor het bespreekbaar maken van middelengebruik zijn algemene klachten, zoals moeheid, afvallen of eetstoornissen, zintuiglijke waarnemingsklachten, inclusief evenwichtsstoornissen, sociale klachten als relatie-, gezins- of werkproblemen en alle psychische klachten. Patiënten met angst- en depressieklachten, mensen met migraine in de voorgeschiedenis en feitelijk alle patiënten tussen 14 en 35 jaar verdienen een gesprek over de risico’s van drugsgebruik. Bij alle mensen met angst- en depressieklachten, slaap- en concentratiestoornissen en waarnemingsstoornissen (zien, evenwicht) moet de huisarts aan een relatie met middelengebruik denken”.

NRC (31.10.2018, een neuroradioloog): “Xtc is zeker niet relatief onschuldig”. Citaten: “In al onze Amsterdam UMC-studies vinden we dat zowel zware gebruikers als gebruikers die net zijn begonnen, fors lager scoren op een geheugentaak. Dit verschil is vergelijkbaar met het verschil tussen mavo/mbo en havo/vwo. Onze beeldvormende onderzoeken suggereren dat een dosisafhankelijk afname in het aantal serotoninetransporters in de hersenen van xtc-gebruikers hieraan ten grondslag kan liggen. En hoewel die serotoninetransporters na het stoppen weer terug lijken te komen naar normale niveaus, gebeurt dat niet op de geheugentaak. Dit betekent dat als deze effecten inderdaad langdurig zijn, xtc deze gebruikers ook langdurig in hun cognitieve mogelijkheden beperkt. Zij zullen waarschijnlijk minder succesvol zijn in hun studie en minder veeleisende beroepen aankunnen. Toen xtc in de jaren tachtig op de markt kwam, zijn er diverse preventieve maatregelen genomen. Bijvoorbeeld het testen van pillen, voorlichting over het belang van isotone drank en verkoeling, naast informatie over de risico s van de drug. Het aantal ernstige incidenten liep daardoor terug. Maar volgens het Trimbos- instituut stijgt het aantal xtc-gerelateerde gezondheidsincidenten op de eerste hulp al jaren tussen de 40 en 60 procent per jaar. Niet alleen het aantal ernstige incidenten neemt toe. Ook het gebruik van xtc is, na een relatieve stabilisatie tot ongeveer 2014, weer toegenomen. Onlangs werden de Nederlandse jongeren Europees kampioen xtc gebruik, een dubieuze eer. Ik vermoed dat de positieve berichtgeving rondom xtc een zekere impact hebben gehad in de toename van het gebruik”.

Medisch Contact (1.11.2018, pg. 17): Column forensisch arts werkzaam bij GGZ Amsterdam: “Legalisering 2.0: niet doen, mensen!” Citaat: “Uit onze Amsterdamse forensische praktijk lepelen we de gezondheidsproblemen (cannabis) op: paniekaanvallen, psychoses, ongevallen en accidentele suïcides door cannabisgebruik”.

Hulpverlening

Met een “war-on-drugs” is de druggebruiker zelf niet geholpen. Onbevooroordeeld luisteren en het bespreekbaar maken van klachten en risico’s bij drugsgebruik helpt wel. Evenals het zo nodig samen zoeken naar informatie, want het is lastig genoeg om betrouwbare informatie over drugs te vinden, zowel voor professionals, gebruikers als ouders.

Vragen nog zonder antwoorden

De eerste vraag was (blog): wordt de illegale drugsindustrie een bedreiging voor de volksgezondheid?  Vervolgens, is er een (logische?) relatie tussen toename van beschikbaarheid (met goedkeuring van de overheid), het drugsgebruik en vervolgens de gezondheidsproblemen en incidenten? En daarna: draagt het legaliseren van (welke?) drugs bij aan de agenda van de vooruitgang (blog)? Zo zegt de geciteerde forensisch arts: “Komen de problemen alleen door drugs of komen de problemen meer door ongelijkheid, armoede, wanbestuur en falende rechtsstaten? Gezien de gigantische vraag van consumenten, die maar blijft groeien, is er geen eenvoudige oplossing”. Waarbij tegenwoordig de xtc-pillen krachtiger worden en er met ghb-gebruik steeds meer problemen zijn. Waarna onze staatssecretaris opmerktdat veel jongeren nauwelijks beseffen hoe gevaarlijk ze bezig zijn. Nadat ze in het ziekenhuis zijn geweest, gaan ze gewoon weer verder met gebruiken.” Op de arbeidsmarkt lijkt de vraag naar verslavingsartsen toe te nemen en stuiten verwijzende huisartsen bij problemen met “dubbel-verslaving” (tegelijk drugs en alcohol/kalmeringsmiddel) op barrières bij GGZ-hulp. Het juiste antwoord op de gestelde vragen zal wel zijn dat er meerdere antwoorden mogelijk zijn.

Eerdere blogs gerelateerd aan het onderwerp preventie

16.08.2017: Voor deze film hoeft u niet naar de bioscoop

29.01.2018: De nulde lijn

07.02.2018: Wie gaat uitvoering van het Nationaal Preventieakkoord betalen?

06.06.2018: De rol van de huisarts bij gecombineerde leefstijlinterventie

24.06.2018: Bewegen, bewegen en bewegen…

11.09.2018: Wordt de illegale drugsindustrie een bedreiging voor de volksgezondheid?