Morgen 1 maart 2018 is het de eerste donderdag in maart, traditioneel de ‘dag van de doktersassistente‘. In het leven geroepen om doktersassistentes, werkend als praktijkassistentes, in het zonnetje te zetten. Zij verdienen het overigens ook om de overige 364 dagen van het jaar voldoende gewaardeerd te worden….
Enorme ontwikkeling
Het vak van doktersassistente heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor de patiënten. En met een toenemende zorgvraag, die ook nog eens complexer is geworden, heeft de huisartspraktijk steeds beter opgeleid personeel nodig (blog). Waarbij met taakdelegatie en taakherschikking er ook voor de doktersassistente een steeds verdere uitbreiding en intensivering van taken is gekomen. De meeste doktersassistentes werken in de huisartsenzorg: in een praktijk, op een post of in een multidisciplinair gezondheidscentrum. Anderen zijn werkzaam op poli’s van ziekenhuizen, in de jeugdgezondheidszorg en bij arbodiensten. Maar ook bij verpleeg- en verzorghuizen, asielzoekerscentra, laboratoria, het Ministerie van Defensie en bij multinationals met reizende werknemers.
Waardering: rapportcijfer: 8
Onderzoeksbureau Newcom vroeg in het najaar 2017 meer dan 1000 patiënten een vragenlijst in te vullen. Rapportcijfer: 8. De doktersassistent krijgt als zorgverlener een 8. Zij is een goed gewaardeerd, vriendelijk en behulpzaam aanspreekpunt. De score is iets lager op advies, medische kennis en luisteren (een 7,8). Onderzoeker Newcom: “Doktersassistenten scoren in vergelijking zeer sterk. Iets om als sector trots op te zijn.”
Dreigend personeelstekort
Terwijl de werkgelegenheid in de sector Zorg en Welzijn als geheel krimpt, groeit die in de huisartsenzorg en gezondheidscentra. Als de overheid, opleiders en werkgevers echter niets doen, ontstaat binnen vier jaar een mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt in de sector Zorg en Welzijn. Vaker is er kritiek op (onvoldoende) afstemming zorgbeleid en de consequenties daarvan op de arbeidsmarkt. Ziekenhuizen, verpleeghuizen en huisartsen zoeken allemaal goede doktersassistentes en vissen in dezelfde personeelsvijver. Zie hier de parallel met het tekort aan verpleegkundigen (blog/blog). De LHV verwacht dat een personeelstekort in huisartspraktijken omvangrijker gaat worden (de Dokter, februari 2018).
Algemene cijfers
| · Er werken 1,5 miljoen Nederlanders in de sector zorg en welzijn
· 2% van hen werkt in een huisartsenpraktijk · Van de 1,5 miljoen werken er 90.000 in de zorg zonder zelf aan directe zorg te doen · Aantal werknemers in de huisartsenzorg: 30.200 · 54,7% van hen heeft een vast dienstverband · Tussen 2012 en 2015 groeide werkgelegenheid in de huisartsenzorg met 9,7% · In 2015 was 20% van het personeel in de huisartsenzorg ouder dan 55 jaar · De gemiddelde leeftijd van personeel in de huisartsenzorg is 43 jaar · 92% van hen is vrouw · Er zijn ongeveer 26.000 doktersassistenten actief · In 2016 heeft 88% van de praktijken een POH-S (somatiek) en 81% een POH-GGZ |
Oplossing voor het tekort?
Begin 2018 start de Stichting Sociaal Fonds Huisartsenzorg (SSFH) een nieuwe bewustwordingscampagne richting huisartsen om het aantal stageplaatsen te verhogen. Want daar zit een groot struikelblok: er zijn er te weinig in de huisartsenpraktijk. Opleidingen willen wel meer mensen opleiden, maar kunnen dat vanwege onvoldoende stageplaatsen niet. Maar kan de SSFH ook de aan stageplaatsen gekoppelde problemen van 2016 (te lage stagevergoedingen, te hoge algemene reserve bij SSFH zelf, belastingplicht bij de stage verlenende huisarts, te hoge afdracht van praktijkhouders aan het fonds, onvoldoende garantie dat investeren in stageplekken ook de beroepsgroep zelf ten goede komt) achter zich laten?
Doel heiligt de middelen
Er is inmiddels bij de SSFH een nieuwe en onafhankelijke voorzitter gekomen. Hij heeft aangegeven “dat er een grote opgave ligt voor de huisartsenzorg: er is een krappe arbeidsmarkt met veel concurrentie en het is noodzakelijk dat huidige medewerkers zich blijvend ontwikkelen en fit blijven, om mee te kunnen blijven draaien in wat er in de huisartsenzorg nodig is”.
Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten (NVDA)
De NVDA is bezig met het actualiseren van het beroepscompetentieprofiel voor doktersassistentes. Huisartsen zijn hier ook bij betrokken, met als doel dat het nieuwe profiel de basis vormt voor de invulling van (betere) opleidingen. Over specifiek de doktersassistentes zegt het AZW-onderzoeksprogramma (Arbeidsmarkt Zorg & Welzijn) in een toekomstverkenning naar de arbeidsmarkt Zorg en Welzijn tot 2021: “De verkenning laat voor de komende jaren zien dat er geen tekorten te verwachten zijn voor doktersassistenten bij gelijkblijvende omstandigheden. Er blijven wat SSFH betreft vooralsnog de nodige uitdagingen bestaan als het gaat om arbeidsmarkt huisartsenzorg: de aanpak van stagetekorten, kwaliteit van het onderwijs, en het aantrekkelijk blijven als werkgever in een krimpende arbeidsmarkt”.
Een goede doktersassistente is goud waard, onmisbaar en binnen 24/7 huisartsenzorg is dat ook 365 dagen per jaar.