Het onderwerp ‘werkdruk in de ANW’ staat sinds 2016 hoog op de agenda van huisartsen, bestuurders van posten en ondersteunend personeel. Vanuit InEen, LHV en VPH worden verschillende middelen ingezet: gereedschapskist, helpen opzetten van pilots, nadenken over stelselwijzigingen in de acute zorg en een publiekscampagne.
Zeven blogs over ANW-spoedzorg van de huisarts
In zeven blogs heb ik het laatste jaar ook aandacht aan dit onderwerp besteed….
Blog 27 juni 2017: het lot van de ANW-spoedzorg van de huisarts ligt in eigen hand
Blog 20 juli 2017: oplopende waarneemtarieven brengen oplossing ANW-probleem niet dichterbij
Blog 2 augustus 2017: Geeft bekostiging ANW-spoedzorg een eigen kader
Blog 5 september 2017: ANW-spoedzorg: geen doorleverplicht en geen omzetplafond
Blog 13 september 2017: wat is de impact van de NZa-rapport op de acute zorg?
Blog 19 januari 2018: Hoeveel huisartsen zijn er nodig?
Blog 1 februari 2018: gelijke honorering ANW-zorg voor alle huisartsen
NB: in 2018 nog steeds oplopende waarneemtarieven…
De in 2017 geconstateerde tendens van oplopende waarneemtarieven heeft zich ook in 2018 doorgezet: de goedkope waarneemtarieven nemen in aantal af. Het aantal duurdere waarneemtarieven loopt snel op, eigenlijk bij alle diensten op de huisartsenpost.
Tarievenmonitor: uurtarief waarneming huisarts
| Dienst | 2013 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
| Aantal ingevuld | n=1353 | n=1259 | n=1600 | n=1198 | n=1180 |
| Nachtdienst | % | % | % | % | % |
| <75 euro | 17,1 | 16,9 | 8,6 | 3,9 | 1,9 |
| 76-80 euro | 23,5 | 23,7 | 16,7 | 7,3 | 3,8 |
| 81-85 euro | 26,6 | 25,1 | 26,4 | 22,5 | 14,2 |
| 86-90 euro | 21,6 | 22,9 | 28,8 | 30,1 | 33,8 |
| >90 euro | 11,2 | 11,3 | 19,5 | 36,2 | 46,3 |
| Weekenddienst | % | % | % | % | % |
| <70 euro | 8,8 | 9,9 | 5,3 | 3 | 2 |
| 71-75 euro | 31,9 | 30,1 | 20,6 | 13 | 3 |
| 76-80 euro | 20,6 | 21,0 | 23,2 | 21 | 18 |
| 81-85 | 21,7 | 23,0 | 29,8 | 34 | 36 |
| >85 euro | 17,0 | 16,0 | 21,1 | 29 | 41 |
| Avonddienst | % | % | % | % | % |
| <70 euro | 13,9 | 13,0 | 6,7 | 3 | 2 |
| 71-75 euro | 31,4 | 32,1 | 23,5 | 15 | 9 |
| 76-80 euro | 22,8 | 23,4 | 24,8 | 25 | 22 |
| 81-85 euro | 23,4 | 22,8 | 30,9 | 35 | 35 |
| >85 euro | 8,5 | 8,7 | 14,0 | 22 | 32 |
| Dagdienst | % | % | % | % | % |
| <50 euro | 1,2 | 1,1 | 0,6 | 1 | 1 |
| 51-55 euro | 42,7 | 36,7 | 22,3 | 11 | 5 |
| 56-60 euro | 43,9 | 51,2 | 62,4 | 71 | 76 |
| >60 euro | 12,2 | 11,1 | 14,7 | 17 | 18 |
| Uurtarief HDS | Uurtarief HDS | Uurtarief HDS | Uurtarief HDS | Uurtarief HDS | Uurtarief HDS |
| Praktijkhouder | 68,05 euro | 69,72 euro | 70,03 euro | 70,89 euro | 73,37 euro |
Ofwel: Voor het tarief wat nu de praktijkhouder op de gereguleerde markt krijgt, werkt de waarnemer op de private markt anno 2018 amper meer…
Hoofdlijnenakkoord 2019-2021?
Het kan haast niet anders of het onderwerp van de ANW-zorg staat ook hoog op de agenda van een nieuw hoofdlijnenakkoord. Er zijn voor het leveren van ANW-zorg twee verschillende organisatievormen, de grootschalige HDS en de kleinschalige HDS ofwel de klassieke waarneemregeling. Wat zou nu voor toekomstige ANW-zorg binnen de grootschalige HDS een voorstel kunnen zijn?
Wat zou een toekomstig voorstel voor de grootschalige HDS kunnen zijn?
De gezamenlijke beroepsgroep (h)erkent de beschreven problematiek en blijft vasthouden aan de kernwaarde continuïteit die inhoudt dat een burger buiten kantoortijden voor niet uitstelbare acute zorg een beroep moet kunnen doen op een huisarts. Uitsluitend voor die zorg die niet kan wachten tot het eerstvolgende spreekuur van de eigen huisarts. Met centrale triage beoordeeld, uitgevoerd door de HAP, met strikte triageregels (“Grip op triage”) binnenkomend bij één loket. Verantwoordelijkheid voor de ANW-zorg impliceert voor de beroepsgroep een op een bevoegdheid tot interventie in randvoorwaarden en bestuurlijke regie. Elke werkende huisarts draagt in gelijke mate bij, zowel aan de roosterinvulling als aan de diverse taken binnen de spoedzorg. Het aantal werkzame uren per huisarts op de HAP wordt gemaximeerd. Met taakherschikking en taakdelegatie kan een deel van het spoedeisende werk worden overgedragen, voor een deel kan dat niet. De personele bezetting op de HAP wordt genormeerd, deels zo nodig geregionaliseerd. Het onderhouden van deze competentie is ook nodig voor het werk overdag. Spoedzorg overdag blijft bij de eigen huisarts. De invulling van de (gelijke) actieve (minimale/maximale) bijdrage aan de uitvoering van de kernwaarde continuïteit in de eigen regio alsmede de voorwaarden horend bij het onderhouden van de competentie worden onderdeel van de herregistratie en zijn onderdeel van ieders individuele contract met de HDS. De regionale HDS regelt met de huisartsen en alle andere regionale organisaties en ketenpartners (ambulance, SEH, wijkverpleging, GGZ, thuiszorg, ELV/SO (blog) en farmaceutische spoedzorg) betrokken bij de acute zorg de zorginhoudelijke (keten)samenwerking/afstemming en het gezamenlijke dienstrooster. Goede kwaliteit van spoedzorg betekent dat de zorg patiëntgericht, veilig, effectief/doeltreffend, tijdig, efficiënt/doelmatig, en toegankelijk en beschikbaar is. Delen van informatie conform de Richtlijn, met toestemming burger, is essentieel ten aanzien van voorgeschiedenis, medicatiegebruik en behandelwensen en -beperkingen. De HDS is open vanaf 17.00 uur. Het uurtarief is voor elke huisarts gelijk en de hoogte van het uurtarief voor de generalistisch specialist (huisarts) wordt afgestemd op het uurtarief van de medisch specialist. De kosten van de acute zorg worden betaald met een eigen macrokader “Acute Zorg”, samengesteld uit de huidige budgetten van alle deelnemers bij het leveren van acute zorg en vallen, na genoemde ontschotting, vooraf aan de transitie uitgevoerd door de overheid, buiten de marktwerking. Daarmee vallen de kosten van het huisartsendeel van de ANW-zorg voortaan niet meer onder het budget van het huisartsenkader en evenmin onder het MBI. Het macrokader “Acute Zorg” wordt aangevuld als de gezamenlijke begrotingen van alle HDS-sen, met aantoonbare noodzaak, het kader overschrijden. De ANW-inkomsten blijven voor praktijkhouders, net als nu, buiten het “norminkomen” vallen. De verplichting richting praktijkhouders de diensten te regelen gaat per 2019 uit de contracten met de verzekeraars over de te leveren dagzorg. Nog steeds bestaat de mogelijkheid tot dienstruiling en dienstverkoop, maar pas na invulling van het regionale HDS-jaarrooster en met inachtneming van de genoemde herregistratie voorwaarden. Elke interventie, geïnitieerd door ketenpartners, die de spoedzorg regionaal in een pilot effectiever (de goede dingen doen) en efficiënter (de goede zorg goed doen) maakt, verdient een landelijke implementatie.
Reacties
Reactie? Altijd welkom!
Beste Anton,
Het uitvoeren van dit plan zou zeker een enorme verbetering zijn ten opzichte van de bestaande financiele ongelijkheid tussen de praktijkhouders en hidha’s enerzijds en de waarnemers anderzijds. Ik ben zelf hidha. Voor hidha’s zal een dergelijke zzp baan naast de loondienst baan wel gaan leiden tot extra kosten waarmee een aantal voordelen van het hidha bestaan komen te vervallen. Denk oa aan een verplichte beroepsaansprakelijkheidsverzekering, aansluiting bij een klachtenburo etc. Wanneer de mogelijkheid tot dienstruiling en dienstverkoop blijft bestaan, ook na invulling van het regionale HDS-jaarrooster en met inachtneming van de genoemde herregistratie voorwaarden zal dit mijns inziens nog steeds tot hogere verkooptarieven gaan leiden. De reden hiervoor is dat erg veel huisartsen de belasting van een ANW diensten bovenop het gewone dagwerk als dermate zwaar ervaren dat menigeen zoveel mogelijk diensten verkoopt (rekening houdend met de huidige herregistratie eisen).
Overdag 9 uur werken in de dagpraktijk direct gevolgd door 6 uur de avonddienst (of na 6 uur rust gevolgd door een nachtdienst van 9 uur) is eigenlijk vanuit kwaliteitsoogpunt alleen al niet meer helemaal van deze tijd. Zeker niet met de alsmaar toenemende werkdruk op de HAP. In het voorgestelde systeem zit geen oplossing voor dit probleem. En zelfs al zou er een financiele compensatie komen voor een compensatoire afwezigheid in de eigen praktijk, hoe en door wie moet dat bemand worden in de dagpraktijk? Misschien moet de verplichting om ANW diensten te doen juist geschrapt worden uit de herregistratie eisen. De ANW post krijgt dan de verantwoordelijkheid om zelf huisartsen in te huren tegen een normaal specialistentarief. Het veelgenoemde bezwaar dat de huisarts zonder verplichte ANW diensten zijn/haar acute vaardigheden minder zou trainen is gezien het gemiddelde patientenaanbod tijdens de diensten naar mijn persoonlijke ervaring geen echt valide argument.
Beste Anton,
Met interesse heb ik bovenstaand stuk gelezen. Er moet inderdaad iets gebeuren op het vlak van de ANW-diensten. Het systeem staat onder druk, en er zijn geen tekenen dat dit probleem zich vanzelf gaat oplossen. Het is van groot belang dat er een voorstel komt dat breed gedragen wordt door de beroepsgroep. Is het systeem dat jij beschrijft vind ik een aantal goede voorstellen staan, maar ook een aantal waar ik wat minder gerust op ben. Mijn uitgangspunten bij het ANW probleem zijn de volgende:
1) De groep huisartsen die de ANW dienste wil doen (om welke reden dan ook, financieel etc.) is teruggelopen. De gemiddelde waarnemend huisarts heeft vaak een (redelijk) goed verdienende partner, en daarbij nog kleine kinderen ook.
2) Het aantal huisartsen > 55 jaar is relatief groot. Voor mij staat het vast dat het vermogen om hard te werken terug loopt na je 50ste, en dat heb ik het nog niet eens over het teruggelopen incasseringsvermogen waar het gaat om nachten overslaan, of het overnemen van een dienst van een zieke collega. Na een drukke dag op mijn eigen praktijk, is een avonddienst er achteraan mij soms ook teveel.
3) Momenteel worden al veel diensten gedaan door waarnemers, mogelijk relatief wel meer door dan door praktijkhouders. In Alphen aan den Rijn geldt dat in ieder geval wel voor de nachtdiensten. Het staat voor mij geenszins vast dat een evenredige verdeling van de diensten over alle huisartsen tot gevolg zal hebben dat de praktijkhouders minder diensten hoeven te doen.
Als ik zorgverzekeraar was, en ik kon de inkoop van ANW zorg niet meer kwijt in de contracten met de huisartsen, dan zou ik het elders inkopen. Althans, bij een andere, niet door huisartsen bestuurde, organisatie. Misschien zou ik m zelf wel oprichten. Ook zou ik de mogelijkheid gaan bestuderen of we wel zoveel huisartsen nodig hebben voor het leveren van al deze ANW zorg. Wellicht is dit een stimulans om de ANW zorg wat efficienter in te richten.
Als ik directeur was van een dergelijke organisatie, zou ik gaan kijken hoe ik mijn organisatie kan gaan uitbouwen of verbeteren. Dat doen namelijk alle directeuren van dergelijke organisaties. De werkzaamheden op het gebied van de eerste lijn zijn immers voor het uitkiezen, en kunnen varieren van acute zorg overdag tot anderhalvelijns diagnostiek.
Dit zou een aanzet kunnen zijn tot verbrokkeling van het huisartsendomein, met wellicht een aantal negatieve gevolgen voor de beroepsgroep, en de huisartsenzorg. Je kunt danwel stellen dat de spoedzorg overdag bij de huisartsen blijft, maar daarmee gebeurt dat nog niet automatisch.
Kortom, ik zou er geen voorstander van zijn om het uit de contracten te halen.
Maar..je noemt wel een aantal zaken die volgens mij een aanzet kunnen zijn tot een innovatieve benadering tot het probleem, en dat zijn ‘het aparte macrokader’ en de ‘registratie-eis’. Deze laatste zal dan wel fors moeten zijn, zo’n 20 diensten per huisarts per jaar schat ik, dus we moeten wel uitkijken welk probleem je hiermee oplost.
We zouden voor de ANW zorg in elke regio een macrokader kunnen vaststellen. Dit kader wordt beheerd door huisartsen, specialisten en de zorgverzekeraar. Binnen bepaalde (kwaliteits)randvoorwaarden kan dit bedrag worden besteed naar eigen inzicht. Bij besparingen op dit bedrag, kunnen de besparingen ten goed komen aan de zorgaanbieders. Mogelijk dat dit een bijdrage kan leveren aan een andere benadering van een mogelijke oplossing. Een paar jaar geleden was vanwege de Wonca in Kopenhagen, en heb ik daar een huisartsenpost bezocht. Mijn Deense collega, deed alleen maar telefoondienst, en gaf meestal een telefonisch advies, of verwees de betreffende patient. Een klein gedeelte verwees hij naar een post waar huisartsen werkzaam waren.
Feitelijk is ons verschil in inzicht niet zo groot. Het komt erop neer dat ik meer problemen bij loskoppeling van het huisartsencontract verwacht dan jij. Misschien wordt hiermee de dienstlast wel gereduceerd (door een andere inzet van mensen) , maar wat krijgen we ervoor terug? Je kunt wel stellen dat onafhankelijke HDS-sen op een bepaalde manier dienen te werken, maar de vraag is of ze dat ook gaan doen. Ik denk van niet. We zullen met een heel andere dynamiek te maken gaan krijgen. Het doen van diensten is voor teveel huisartsen te onaantrekkelijk. Dat wordt door het stellen van hoge eisen aan een onafhankelijke HDS niet anders. Blijft over de door jou voorgestelde tariefsverhoging…tja…dan wil ik misschien ook wel meer diensten gaan doen, maar wie gaat mijn werk in de dagpraktijk dan doen?
Met vr groet,
Erik Pleij