Voor een beter contracteerproces van huisartsenzorg gaf ik begin maart 2019 in een blog 10 aanbevelingen. Inmiddels heeft ook toezichthouder NZa haar “Monitor Contractafspraken huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg 2019” gepubliceerd. Het bewaken door de NZa van deze contractafspraken was ook een van de afspraken in het bestuurlijk akkoord (27.06.2018). In deze monitor komt ook de NZa met een aantal, deels andere, aanbevelingen. Hoe nu verder?

Hoofdconclusie NZa in haar monitor

De hoofdconclusie van de NZa in haar monitor is dat afspraken tussen huisartsen en zorgverzekeraars over samenwerking in de regio nog al sterk uiteen lopen. En dat het regionale zorgaanbod niet altijd het passende aanbod is, omdat de regionale zorgbehoefte onvoldoende bekend zou zijn. Dit is een vreemde conclusie, omdat de door beleidsmakers aanbevolen regionale bekostiging en contractering juist zal impliceren dat regio’s niet gelijk op (kunnen en mogen) trekken. Wie regiobekostiging predikt en zaait, zal regioverschillen oogsten. Dat is nu juist het leerpunt met opgedane ervaringen uit Wmo en Jeugdwet, met postcodezorg als gevolg. Ook bevestigt de NZa met eigen onderzoek dat huisartsen niet tevreden zijn omdat ze met de voorgelegde contracten van 2019 onvoldoende in staat zijn om de in het bestuurlijk akkoord afgesproken ‘meer-tijd-voor-de-patiënt’ (MTVDP) te realiseren. Ook deze conclusie bevat weinig nieuws, gezien het eerdere resultaat van onderzoek door huisartsen zelf (Newcom, maart 2019). Op verzoek van de partijen die het bestuurlijk akkoord ondertekenden, zal de NZa deze monitor jaarlijks herhalen tot 2022.

Citaten uit het NZa onderzoek (juni 2019) over contractafspraken

·      We zien geen brede koerswijziging als gevolg van het bestuurlijk akkoord (pg.5)

·      Eén grote verzekeraar dwingt met ingang van 2019 de vorming van regionale samenwerkingsverbanden af door middel van contractering (pg.6 + 35)

·      “Als blijkt dat nadruk op regioniveau gaat leiden tot onvoldoende organisatiekracht op wijkniveau, moeten partijen dit adresseren” (pg.6)

·      Bij 92% van de huisartspraktijken is de werkelijke inzet van POH-S lager dan de geboden ruimte (pg. 20)

·      In 44% van contracten met huisartspraktijken worden afspraken gemaakt over aanvullende vergoeding voor praktijkmanagement (pg.21)

·      26% van de geënquêteerde huisartsen wist niet of verzekeraars regiobijeenkomsten hielden over het contract (pg.25)

·      “Een verzekeraar heeft voor alle ketens een inclusieplafond ingesteld; andere verzekeraar geen enkele. De rest verschilt” (pg. 33)

·      “Afspraken Organisatie & Infrastructuur komen moeizaam tot stand”(pg. 34)

·      Bij twee zorgverzekeraars zijn de ketenzorgtarieven in 2019 hetzelfde als 2018; Van de geënquêteerde zorgaanbieders zegt 58% dat S2-tarief voor directe patiëntenzorg niet (volledig) is geïndexeerd, voor het overheadtarief is dit 61% (pg. 37)

·      Conclusie…”zorgverzekeraars zetten hier bij het wegvallen van inhoudelijke verschillen in mdz op het landelijk gelijktrekken van overeengekomen tarieven” (pg.38)

·      “Niet alle zorgverzekeraars konden de vraag beantwoorden hoeveel aanvragen voor maatwerk S3 in totaal zijn ontvangen gedurende 2018” (pg 43)

·      “Zeer goed denkbaar dat aanbieders met een grote mate van onvrede over de huidige situatie eerder geneigd zijn om deel te nemen aan de enquête. Dit geeft mogelijk een verkeerd beeld” (pg.48)

·      “Het beeld naar voren komt dat huisartsen het huidige contract niet voldoende ervaren als oplossing voor de problemen die in de praktijk worden geconstateerd” (pg.51)

·      “Het merendeel aangeeft dat de transparantie van het beleid van zorgverzekeraars onvoldoende is en dat beleidswijzigingen ten opzichte van het vorige contract onvoldoende helder zijn toegelicht” (pg. 51, 6e alinea)

·      “De beoordeling dat het inkoopbeleid onvoldoende transparant is, lijkt mede een signaal dat huisartspraktijken niet voldoende zien hoe het huidige inkoopbeleid bijdraagt aan de knelpunten en zegt iets over de complexiteit van het bekostigingssysteem”(pg.51)

·      “Huisartsen missen, in variërende mate, een gevoel van inspraak in de totstandkoming van het beleid van de zorgverzekeraar (pg. 52)

·      “Een deel van de onvrede wordt mede gevoed door de complexiteit van de huidige bekostiging”” (pg 53), waarbij “de vraag wat wordt precies waar vergoed door de complexiteit van het geheel aan vergoedingen niet of nauwelijks te beantwoorden is”

Brief aan Tweede Kamer (24.06.2019)

Als bijdrage aan het Algemeen Overleg Eerstelijnszorg in de Tweede Kamer (Kamerbrief) op 3 juli aanstaande hebben beroepsorganisaties LHV, NHG en InEen gevraagd om de afspraken uit het bestuurlijk akkoord versneld in te voeren, want dat gebeurt “nog maar mondjesmaat”… Om de “De Juiste Zorg Op de Juiste Plek” (JZOJP) te realiseren, moeten aldus partijen, de afspraken landen in de contracten van zorgverzekeraars. Ook de NZa zelf kan méér doen, namelijk door MTVDP/JZOJP op te nemen in de beleidsregel en tariefbeschikking 2020. Nu lees ik in de nieuwe “Beleidsregel huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg 2020 (BR-20133)” wel iets (pg. 47) over Online Patiëntinzage Eerstelijnszorg Nederland (OPEN), maar niets over die andere afspraak in het akkoord, namelijk over MTVDP. Merkwaardig.

Eén modelcontract voor alle huisartspraktijken

Mogelijk gaat een aanpassing van de bekostiging een bijdrage leveren aan “Meer Tijd Voor De Patiënt “(MTVDP) en JZOJP, maar effectiever en efficiënter is landelijk een modelcontract op te stellen, waarin afspraken uit het bestuurlijk akkoord (wel) landen in de contracten. Dan is een bestuurlijk akkoord ook niet vrijblijvend (meer). Al vaker heb ik gepleit om alles wat te maken heeft met de spelregels omtrent contractering, financiering, budgettering, bekostiging centraal landelijk te regelen. De regionale bekostiging kost te veel bestuurlijke kracht en leidt tot chagrijn, willekeur en uiteindelijk tot postcodezorg. Met mogelijk ook nog zorg op het verkeerde niveau: regio in plaats van waar het nodig is: meestal in de wijk. Gezien eerdere ervaringen met bestuurlijke akkoorden, alsmede de uitkomsten van beide onderzoeken (NZa/Newcom-LHV) biedt één centraal modelcontract meer perspectief. Reanimeren heeft namelijk alleen kans op succes, als het tijdig en goed gebeurt.

+ column huisarts Joost Zaat in de Volkskrant 8 juli 2019: Het paperclipje

Eerdere blogs gerelateerd aan contracteren en financieren van huisartsenzorg

06.12.2013: Bij problemen met zorgcontractering kiest de rechter voor de overheid

23.04.2014: Opheffen vrije artsenkeuze is in zorgakkoord onderdeel van politieke deal

06.06.2017: Winst zorgverzekeraars: niet uitkeren, maar in zorg herinvesteren

26.06.2017: Met een goede risicoverevening is slechts een verzekeraar voldoende

28.06.2017: De overheid moet voor zorgfinanciering de besluiten nemen

07.07.2017: Waarde populatiebekostiging en regiocontractering wordt overschat

14.07.2017: Praktijkkostenonderzoek huisartsen 2015 door NZa: 20 kanttekeningen

18.07.2017: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (1)?

21.07.2017: Vragen/antwoorden over het praktijkkostenonderzoek

26.07.2017: Kader huisartsenzorg moet geheel benut worden

28.07.2017: De financiële toekomst van de huisartsenzorg

14.08.2017: Instroom en tarieven ketenzorg volop in beweging

21.08.2017: Afscheid bekostiging segment S3 is beste optie

29.08.2017: De kostprijs van de praktijkondersteuner

04.09.2017: Het contract bij zorginkoop

19.09.2017: Tariefprincipes en drempels van invloed op voortgang bekostiging

04.12.2017: Premiereductie betaald van zorggeld

07.12.2017: Huisartsenzorg heeft forse financiële injectie nodig

14.12.2017: Kort geding zorggroep verzekeraar gaat over meer dan een tariefconflict

27.12.2017: Arbeidstijd

06.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (1)

10.01.2018: Is minder marktwerking nog een agendapunt (2)?

11.01.2018: Als principe geen bonus, dat kan ook…

15.01.2018: Substitutie

19.01.2018: Hoeveel huisartsen zijn er nodig?

25.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (2)

05.02.2018: Praktijkondersteuning huisarts is onmisbaar

14.02.2018: Er zijn (blijkbaar) twee soorten kostenonderzoeken

23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing

08.03.2018: Praktijkverkleining bij huisartsen: de randvoorwaarden

27.04.2018: Regionalisering van de zorg: wat willen burgers en zorgaanbieders?

29.04.2018: Akkoord medisch-specialistische zorg heeft ook voor huisarts consequenties

16.05.2018: Hoe hard is het zorgbudget huisartsenzorg (1)?

17.05.2018: Hoe hard is het zorgbudget huisartsenzorg (2)?

25.05.2018: Ontregelen doe je daar waar je regels afspreekt

27.06.2018: GGZ-perikelen met impact, ook voor de huisarts

29.06.2018: Leiden stelselperikelen ook tot stelselwijzigingen?

01.07.2018: Het onderhandelaarsakkoord huisartsenzorg 2019 t/m 2022: een analyse

20.07.2018: Praktijkmanagement in de huisartsenpraktijk (2)

20.08.2018: Het waardegericht kunnen inkopen is een illusie

24.08.2018: Toekomstvisie belangrijk, de plannen erna belangrijker

05.09.2018: Preferentiebeleid: van kostenbeheersing tot perversiteit

12.09.2018: Verbod op winstuitkering aan zorgverzekeraars is een goede zaak

20.09.2018: Zoektocht naar maatregelen kostenbeheersing nog volop gaande

03.10.2018: De uitwerking van de hoofdlijnenakkoorden start nu

09.10.2018: Ondersteuning huisarts: op niveau praktijk, wijk of regio?

24.10.2018: Stringente sturing basiszorgtarief huisarts biedt beperkte financiële ruimte

03.11.2018: De ketenzorg gaat veranderen, maar in welke richting?

10.11.2018: Alleen met interventies zijn problemen in achterstandswijken oplosbaar

14.11.2018: De financiële staat van de huisartsenzorg (versie 27)

23.11.2018: De financiële staat van de huisartsenzorg (27): vraag/antwoord

29.11.2018: Bij financiering regionale zorg zijn centraal afgestemde spelregels nodig

04.12.2018: Lessen uit de schrapsessies als basis voor vervolg op (ont)regelen van zorg

11.12.2018: Zilveren Kruis komt afspraken uit het hoofdlijnenakkoord niet na

14.12.2018: Afspraken in de spoedzorgketen

03.01.2019: Toekomstvisie huisartsenzorg uitwerken met beleid

22.01.2019: Variabelen bij capaciteit huisartsenzorg bijtijds agenderen

01.02.2019: Schaarste personeel bedreigt zorg

04.02.2019: Duidelijker financieel kader bij betaling niet-gecontracteerde zorg

12.02.2019: Financiering praktijkondersteuning jeugd komt uit twee stelselwetten

16.02.2019: Het wisselen van huisarts nader bekeken

04.03.2019: Contracteerproces huisartsenzorg heeft reanimatie nodig

06.03.2019: Financiële toets bij zorgstandaard eerst zelf uitvoeren

11.04.2019: Ketenzorg, hoe nu verder?

19.04.2019: Financiële tussenbalans huisartsenzorg in 2018

05.05.2019: De vijf ringen van het praktijkhouderschap

29.06.2019: Reactie op: (G)een huis voor de huisarts