Bekostiging op basis van zorgzwaarte is een actueel thema. In de Wlz, bij verpleging en verzorging en bij de GGZ vanaf 2020. Ook bij de huisartsbekostiging is geopperd om zorgzwaarte als basis te nemen voor bekostiging. Per 2018 is daartoe door de NZa de eerste stap gezet door voor de basiszorg een 85+ segment in te voeren.  Uit onderzoek van het NIVEL blijkt dat de zorgvraag van 85-plussers veel zwaarder is dan de zorgvraag van de gemiddelde patiënt. De NZa wil huisartsen met relatief veel 85-plussers of patiënten in achterstandswijken hiervoor beter compenseren. Zorgzwaarte wordt door het NIVEL gedefinieerd als de totale hoeveelheid tijd die de praktijkvoering kost, gedeeld door het aantal patiënten. Hoe ziet het vergoedingsplaatje er dan uit?

Tarief huisartsenzorg inschrijftarief (IT) per kwartaal niet achterstandswijk

Het budget wordt dus anders verdeeld, zo blijkt. Het IT van 85+ wordt verhoogd, maar tegelijkertijd wordt het IT van de groep tussen 65 en 74 jaar verlaagd. Ook bij de achterstandswijken is het deze categorie die betaalt: 23,61 (2017) naar 23,26 (2018). Toch hebben de geregistreerde opslagwijken met een erkende zorgzwaartefactor nog een aanvullende macro investering van 10 mln. euro van de NZa gekregen (BR 2018, pg.33,34,49,50,51). Bedenk dat voor 2018 tarieven zijn aangepast met reguliere indexatie en ten aanzien van het IT ook met aanpassing van +0,64% als gevolg van het recente praktijkkostenonderzoek. Hoe is de leeftijdsverdeling?

CBS: Leeftijdverdeling Nederland (2016)

Er zijn in 2017 in Nederland 462.156 mensen 85+. We hebben in 2016 in de leeftijdscategorie 65-80 jaar een grote groep, namelijk 2,3 mln. inwoners. Indien een huisarts veel patiënten heeft in juist deze categorie, dan daalt in 2018 diens kostenvergoeding. Ook in een achterstandswijk, terwijl juist het motief van een achterstandswijk werd ingebracht om een nieuw segment te creëren. De huisartsen die het meest benadeeld zijn in 2018, zijn huisartsen in niet geregistreerde achterstandswijken en huisartsen met veel kwetsbare ouderen in de leeftijdscategorie 65-85 jaar.

Macroneutraal

NZa stelt dat de invoering van het 85+ segment in principe macroneutraal is uitgevoerd. Maar dat bij een aanvullende impactanalyse voor de achterstandswijken toch een investering van 10 mln. euro nodig bleek. Welke investering ten laste komt van de macro beschikbare groeiruimte van het kader. En zo doet zich de merkwaardige situatie voor dat een bestuurlijk akkoord wordt gesloten tussen LHV, InEen, PN, ZN en VWS en dat hier de NZa een bedrag alloceert voor huisartsen in een achterstandswijk. Vreemd…

Verder met gemengde bekostiging

Het is juist de NZa die in het praktijkkostenonderzoek de werktijdfactor maximeert tot 1 en daarmee structureel gewerkte meeruren niet wil bekostigen. Wat is de geformuleerde definitie van zorgzwaarte dan waard? Dat is de eerste reden om niet mee te gaan met zorgzwaartebekostiging. Maar ook met een zorgzwaarte-indeling bvb. met categorieën als licht-middel-zwaar met overeenkomstige abonnementstarieven kunnen huisartsen niets. Met een eindeloze discussie hoe licht of zwaar de zorg op elk moment zal en kan zijn of reeds is.  Mogelijk zullen wel de declaratielasten bij een 100% abonnement dalen. Huisartsen doen er verstandig aan voor de basiszorg vast te houden aan de gemengde bekostiging, met een inschrijftarief en een consulttarief. Als partijen daadwerkelijk zorgzwaarte willen financieren, dan moet de tijdsinvestering als loon naar werk daar onderdeel van zijn. Met een introductie van consulten van 30 en 40 minuten. Anno 2017 is nog steeds het tien jaar oude rapport over de bekostiging van huisartsen actueel en waardevol. Citaat (pg. 9): “Een balans van financiële prikkels wordt het beste bereikt in een gemengd systeem van “capitation” (abonnementstarief) en “fee-for-service” (consult- tarief). De perverse prikkels die ontstaan in een systeem dat alleen op capitation is gebaseerd, worden namelijk tegengegaan door het fee-for- service gedeelte van het bekostigingssysteem, en vice versa”