Komt er na de zomer 2019 een hernieuwde start en discussie over aanpassing van het huidige zorgstelsel? Citaat uit Kamerbrief, 10 mei 2019: “Het valt tot slot niet uit te sluiten dat er in de toekomst lastige keuzes gemaakt moeten worden om de zorguitgaven te beheersen en het hoge niveau van kwaliteit en toegankelijkheid te behouden. Lastige keuzes zijn echter makkelijker te nemen als we met meer zekerheid kunnen zeggen dat het ook verstandige keuzes zijn. Het kabinet zet daarom stappen om in de toekomst weloverwogen keuzes te maken en roept uw Kamer op om hierover mee te denken”. Als een van de landelijke werkgroepen ‘Brede maatschappelijke overwegingen’ gaat na de zomer de werkgroep ‘Een toekomstbestendig zorgstelsel’ van start. Het doel is om beleidsscenario’s te ontwikkelen die de politiek kunnen helpen om toekomstige beslissingen te nemen. Naast dit initiatief is ook eind 2019 het verslag te verwachten van de Sociaal-Economische Raad (SER). De SER is in 2018 gevraagd om de gevolgen te verkennen van de stijgende zorgkosten voor de economie en de arbeidsmarkt, alsook voor de solidariteit die ten grondslag ligt aan ons stelsel. Daarbij is de SER ook gevraagd een visie te geven op de grenzen waarbinnen de zorguitgaven zich kunnen ontwikkelen. Ook eind 2019 komt het verslag van de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen over wat nodig is om de zorg voor thuiswonende ouderen in de toekomst op peil te houden, rekening houdend met demografische, maatschappelijke en technologische ontwikkelingen en de betaalbaarheid van de zorg. Tot slot is de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) gevraagd naar hun inzichten met betrekking van de beheersing van de zorguitgaven op de lange termijn (projectgroep Houdbare zorg).
Opdracht voor de werkgroep ‘Een toekomstbestendig zorgstelsel’
Aan de werkgroep ‘een toekomstbestendig zorgstelsel’ is de opdracht gegeven om, aan de hand van diverse centrale vragen, beleidsopties in beeld te brengen, waarbij betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van zorg worden gewaarborgd.
“Ombuigen en intensiveren”
In de bureaulade van het ministerie liggen ook nog de voorstellen van Ombuigings- en intensiveringslijst 2017, die ambtenaren van het ministerie van Financiën richting de verkiezingen op 1 juni 2016 openbaar hebben gemaakt. Deze ombuigings- en intensiveringslijst bevat alle maatregelen, niet alleen de zorg, die politieke partijen konden gebruiken bij het opstellen van hun verkiezingsprogramma’s. Lees bijvoorbeeld voor maatregelen de huisartsenzorg aangaande, pagina 111 en 388 van het rapport. Ook zal het hieraan gelieerde eindrapport van de Technische werkgroep Beheersinstrumentarium Zorguitgaven waar nodig voor 2020 worden geactualiseerd.
Mijn persoonlijke bijdrage aan debat
Feitelijk liggen, zo stelt de minister richting de werkgroep, drie belangrijke vragen voor.
- Hoe kan de rijksoverheid een bewustere afweging maken tussen welke zorg wordt geleverd en de betaalbaarheid? Hoe kan daarbij het recht op zorg toekomstbestendig worden vormgegeven in de verschillende domeinen of via een stelselwijziging?
- Hoe kan de zorginkoop doelmatig en toekomstbestendig worden ingericht?
- Bestaan de juiste randvoorwaarden voor een doelmatig stelsel?
In onderstaand kader mijn bijdrage aan het debat.
Mogelijke contouren nieuwe Zorgwet
|
Als Nederland kiest voor een solidair zorgstelsel, dan heeft dat consequenties: voor wetgever, betaalbaarheid, zorgverlener en burger/patiënt * Rode draad: wat kun je zélf bijdragen om het geheel beter te laten functioneren? * Vervanging van vier stelselwetten door één zorgwet * Betaling nieuwe zorgwet via drie componenten: werkgeversdeel – eigen betalingen burger – BOP * Eigen betalingen burger zijn lineair inkomens- en vermogensafhankelijk, onder andere de maandpremie * BOP = Belasting Ongezonde Producten: hoe ongezonder het product, hoe hoger de heffing * BOP-opbrengst gaat geheel naar centrale zorgkas * Afschaf vrijwillig eigen risico * collectiviteit geldt voor alle burgers óf voor niemand * als vereveningsdata op orde zijn: terug naar één zorgverzekeraar * voor dat ene zorgpakket komt er ook maar één polis * Voor elke burger: ontkoppeling wonen en zorg * permanent 24-uurs toezicht nodig?, dan integrale financiering alle zorgcomponenten * indicatie voor pakketonderdeel wordt gesteld door professional, soms door centrale overheid (CIZ), soms decentrale overheid (lokale maatwerkvoorziening) * pakketomvang deels afhankelijk van beschikbaarheid * versneld invoeren Nationaal Preventieakkoord * alle financieringsaspecten worden centraal door overheid geregeld, te lezen op slechts één nieuwe website zorgwet.nl en te lezen in standaardcontracten * huidige NZa wordt opgeheven, wordt onderdeel van ministerie van Zorg: twee nieuwe taken: taak-I: serieuze(re) kostprijsonderzoeken van alle zorg, van huishoudelijke hulp tot medisch-specialistische zorg, taak-II: tarieven op basis van deze kostprijs inclusief een wettelijk genormeerde maximale winstmarge per sector met een franchise bedrijfsvoering * Als kostprijzen bekend zijn, bepaalt minister van Financiën jaarlijks het zorgbudget * wordt zorg voor BV Nederland te duur, dan afschaling pakketomvang: in geen enkele branche kun je kopen zonder te betalen * Rekenkamer houdt controle op doelmatigheid * Verbod op winstuitkering handhaven * Zorginhoudelijk zijn regionale en wijkgerichte zorgnetwerken aan zet: de regio mag zich overal mee bemoeien, behalve met de prijs en bedrijfsvoering; er zijn ook geen prijsonderhandelingen meer: die zijn overbodig geworden * zorg voorbij de nulde lijn, door professional gegeven, is persoonsgericht, vraaggestuurd, contextbepaald en vindt primair plaats in de wijk * verantwoording wordt primair tijdens het consult afgelegd aan patiënt, zo nodig aan de toezichthouder * versterking nulde lijn door uitbreiding Thuisarts.nl voor alle pakketzorg en per aandoening met FAQ één e-community * ACM vertrekt uit de zorg * Inspectie en Zorginstituut fuseren: de nieuwe toezichthouder: integraal toezicht op uitvoering via pakketcriteria van het eigen pakketbeheer en nadien advisering richting minister van Zorg * Op basis van wettelijke spreidingsnormen (wat is zuinig en zinnig écht nodig?) wordt voor zorg vallend onder het pakket voor zorgverleners vergunningen met toelating afgegeven * allereerst komt er een besluit met vergunningen over het aantal noodzakelijke ziekenhuizen (universitair, topklinisch, algemeen) in Nederland, hoeveel met en hoeveel zonder een noodzakelijke spoedeisende hulp * pas daarna dezelfde route voor focusklinieken, huisartsenzorg, multidisciplinaire zorg, verloskundige zorg, wijkverpleging en verpleegkundige zorg, GGZ, farmaceutische zorg, paramedische zorg, tandheelkundige zorg, ambulancevervoer etc. * wettelijk landelijke criteria voor Governance en geaccepteerde wachttijd voor alle niet spoedzorg * terugkoppeling over functioneren van deze nieuwe zorgwet naar professional en toezichthouder via cliëntraden, patiëntorganisaties en burgerfora |
Eerdere blogs over stelselwetten en het zorgstelsel
06.12.2013: Bij problemen met zorgcontractering kiest de rechter voor de overheid
04.02.2014: Wetswijziging geeft zorgverzekeraar een nog betere onderhandelingspositie
23.04.2014: Opheffen vrije artsenkeuze is in zorgakkoord onderdeel van politieke deal
04.06.2014: Besluit over keuzevrijheid voor zorgaanbieder wordt dans om de macht (1)
10.06.2014: Besluit over keuzevrijheid voor zorgaanbieder wordt dans om de macht (2)
12.01.2017: Een inkomensafhankelijke betaling hoort bij een solidair zorgsysteem
21.02.2017: Aanpassing premiebetaling zorg stuit op verzet
06.06.2017: Winst zorgverzekeraars: niet uitkeren, maar in zorg herinvesteren
26.06.2017: Met een goede risicoverevening is slechts een verzekeraar voldoende
28.06.2017: De overheid moet voor zorgfinanciering de besluiten nemen
18.07.2017: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (1)?
10.08.2017: Kunnen zorgverzekeraars zich meer van elkaar onderscheiden?
16.08.2017: Voor deze film hoef je niet naar de bioscoop
24.08.2017: Het risico van het Eigen Risico in het zorgstelsel
04.09.2017: Het contract bij zorginkoop
27.09.2017: Bij dit zorgstelsel betaalt de burger de prijs
04.12.2017: Premiereductie betaald van zorggeld
21.12.2017: Actieve participatie burger nodig bij beheersen van zorgkosten
06.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (1)
10.01.2018: Is minder marktwerking nog een agendapunt (2)?
25.01.2018: Analyse niet-gecontracteerde zorg nodig voor goede zorgrelatie (2)
23.02.2018: Inzicht in prijs, dan pas uitzicht op een oplossing
12.03.2018: De zorg en de kunst van het kiezen
27.04.2018: Regionalisering van de zorg: wat willen burgers en zorgaanbieders?
28.04.2018: Bij kostenbeheersing in de zorg draagt ieder een bij
22.05.2018: Politieke discussie nodig bij inzet van publieke middelen
05.06.2018: Informatieovervloed op zorgverzekeringsmarkt voelt als doolhof
18.06.2018: De belangen bij aangekondigde wetswijziging Wmg
21.06.2018: Gevolgen van veranderingen in zorg richting 2040
29.06.2018: Leiden stelselperikelen ook tot stelselwijzigingen?
10.07.2018: Maak bekostiging ziekenhuiszorg 100% transparant
20.08.2018: Het waardegericht kunnen inkopen is een illusie
05.09.2018: Preferentiebeleid: van kostenbeheersing tot perversiteit
12.09.2018: Verbod op winstuitkering aan zorgverzekeraars is een goede zaak
14.09.2018: Aantal ZZP’ers van invloed op hoogte zorgpremie
20.09.2018: Zoektocht naar maatregelen kostenbeheersing nog volop gaande
24.09.2018: Inzicht geven in prijs medicijn is taak van overheid
28.09.2018: Stelseldiscussie lijkt onontkoombaar: niet top-down, maar bottom-up
13.10.2018: Wouter Bos: “Stop met wegduiken voor pijnlijke keuzes in de zorg”
08.11.2018: Selectief commentaar NZa bij verschijnen monitor zorgverzekeringen
29.11.2018: Persbericht: “zorgstelsel vertoont ernstige gebreken”
03.12.2018: Dezelfde eigen bijdrage voor iedereen lijkt in de Wmo niet houdbaar
10.01.2019: Aanbevelingen voor betere uitvoering van de Jeugdwet
18.01.2019: Prijs weesgeneesmiddelen: van verontwaardiging naar aanpak
04.02.2019: Duidelijker financieel kader bij betaling niet-gecontracteerde zorg
23.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (1) (over het msb)
25.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (2) (over afname aantal ziekenhuizen)
27.02.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (3) (over opvolging DBC-systematiek)
01.03.2019: De transitie van ziekenhuiszorg (4) (over samenwerking met ziekenhuizen)
04.03.2019: Contracteerproces huisartsenzorg heeft reanimatie nodig
11.03.2019: Voorwaarden toetreding zorgaanbieder: van denken naar doen
13.03.2019: Torn niet aan de keuzevrijheid van de burger
19.03.2019: Wachten op het wegwerken van wachtlijsten
15.04.2019: Is minder marktwerking in het zorgstelsel nog een agendapunt (3)?
18.04.2019: Reactie op: “veel ziekenhuiszorg heeft geen enkel nut”
05.05.2019: De vijf ringen van het praktijkhouderschap
04.07.2019: Samenhang is ZINVOL: zorgwetten inhoud nastreven voorwaarden etc.
15.07.2019: Checklist bij huisartsenzorg en Wlz: acht vragen